Encyklopedia

Z początkiem lat 90-tych XX wieku zaprzestano zakupów nowego taboru tramwajowego dla Wrocławia. Dokonywano jedynie napraw i drobnych modernizacji. W roku 1999 na skutek restrukturyzacji przedsiębiorstwa MPK Wrocław, wydzielono Zakład Napraw Tramwajów i powstała firma PROTRAM Sp. z o. o., która do dziś zajmuje się między innymi właśnie modernizacjami taboru tramwajowego. Od początku naprawom głównym poddawano jedynie wagony rodziny 105N, dotyczyły one wymiany trzech z czterech par drzwi na wychylno-odskokowe, przy jednoczesnej likwidacji trzeciej pary, a także zmian w stylistyce wnętrza polegających na wymianie siedzeń i zmianach w kabinie motorniczego. Od października 2003 zwiększono zakres przeprowadzanych modernizacji, zaczęto ingerować w wygląd zewnętrzny wagonu i wprowadzać szereg udogodnień dla pasażerów. Tak powstały tramwaje oznaczane dziś jako 105NWr. Są to wysokopodłogowe wagony poruszające się po torze o szerokości 1435mm, zasilane napięciem stałym 600V. Posiadają w sumie 4 osie, zamontowane po 2 w każdym z czynnych wózków. Te cechy oraz konstrukcję pudła tramwaje 105NWr odziedziczyły po oryginalnej konstrukcji 105Na z chorzowskiego Konstalu, z której zostały przebudowane. Również układ elektryczny pozostał ten sam, wymieniono jedynie część podzespołów na lepsze. Zamiast pantografów OTK-1, wagony 105NWr posiadają odbieraki prądu firmy STEMMANN FB700. Wirująca przetwornica została zamieniona przez cichą przetwornicę statyczną. Klasyczny rozrusznik został zastąpiony przez impulsowy układ rozruchu oparty o tranzystory IGBT.

W stosunku do klasycznych wagonów 105N, modernizacje 105NWr posiadają odmienne, zaokrąglone płyty czołowe z tworzywa sztucznego z charakterystycznymi dla produktów firmy Protram prostokątnymi światłami przednimi i tylnymi. Są to tramwaje 3-drzwiowe o układzie 2-2-2. Ciche dwuskrzydłowe drzwi wychylno-odskoczne typu IGE otwierane są na zewnątrz pojazdu przez motorniczego lub przez pasażera. Posiadają mechanizm autorewersowania zapobiegający przycięciu pasażera. Łącząc możliwość indywidualnego otwierania drzwi z wydajnym ogrzewaniem, wnętrze tramwaju staje się zabezpieczone przed nadmierną utratą ciepła podczas postoju na przystanku. Kabina motorniczego jest klimatyzowana, posiada też nowoczesny pulpit. Klimatyzator zasilany jest niskim napięciem, pochodzącym z osobnego zasilacza przetwarzającego napięcie trakcyjne 600V, na bezpieczne dla człowieka 24V. Pantograf w wagonach z kabiną opuszczany jest elektrycznie. Wagony doczepne przebudowywane są nieco inaczej. 105NWrD nie mają kabin motorniczego przez co przestrzeń pasażerska jest nieco większa. Nie posiadają też klimatyzacji, zaś Pantograf opuszczany jest przy pomocy tradycyjnego sznura.

Zarówno wagony motorowe, jak i doczepy czynne charakteryzują się rozbudowanym systemem informacji pasażerskiej. Na zewnątrz o numerze linii i pętli docelowej informują pasażerów pomarańczowe kierunkowe wyświetlacze diodowe firmy BUSE. W środku pasażerowie do dyspozycji mają akustyczny system zapowiadania przystanków (popularne „gadaczki”) oraz czerwone lub trójkolorowe tablice elektroniczne krakowskiej firmy ELMAR Sp z o. o. informujące o przystankach, dacie, godzinie, a także imieninach. W wagonach wymieniono plastikowe twarde siedzenia na nowe wygodniejsze i wandaloodporne, z estetyczną ciemnoniebieską tapicerką. W każdym wagonie 20 pasażerów podróżować może na miejscach siedzących, zaś 105 osób może jechać na stojąco. Daje to łączną pojemność 125 pasażerów. Na ścianach pod kątem prostym do linii okien zamontowano ramki, w których umieszczane są informacje i reklamy. W najnowszych modernizacjach, wprowadzono także drugi stopień osprężynowania wózków jezdnych, zastosowano łożyskowane maźnice osiowe oraz gumowe wkładki amortyzacyjne. Na pierwszym stopniu osprężynowania wykorzystano amortyzator hydrauliczny. Wszystko to powoduje skuteczne wytłumienie drgań wewnątrz wagonu podczas jazdy. Tramwaje te osiągają prędkość maksymalną 70km/h.

Obecnie składy 105NWr+105NWrD są eksploatowane tylko we Wrocławiu. Stacjonują we wszystkich czynnych wrocławskich zajezdniach. W ruchu liniowym kursują wyłącznie w składach 2-wagonowych. Do dnia dzisiejszego zmodernizowano już 64 składy, czyli 128 wagonów. Ponadto wspomnieć należy o jedynym istniejącym składzie typu 105NWrMp (niekiedy oznaczany również jako 105NWrAs), w którym zastosowano falownikowy układ rozruchu oraz silniki asynchroniczne. Względem standardowych 105NWr różni się tylko wydawanym odgłosem podczas jazdy. Skład ten posiada numery taborowe 2474+2475, we wnętrzu ma też zainstalowany monitoring.

Nazewnictwo typu tych tramwajów na dobre przyjęło się tylko w ich rodzimym mieście. Poza Wrocławiem 105NWr często określane są jedynie jako zmodernizowane wagony 105Na.