Encyklopedia

Trasa: Gumieńce — Kwiatowa — Okulickiego — rondo Gierosa (z powrotem: rondo Gierosa — Ku Słońcu — Kwiatowa) — Ku Słońcu — rondo Pileckiego — Sikorskiego — rondo Siwka — Sikorskiego — plac Kościuszki — Krzywoustego — plac Zwycięstwa — plac Brama Portowa — Wyszyńskiego — most Długi — Energetyków — most Portowy — Gdańska — Estakada Pomorska — Gdańska — most Pionierów Miasta Szczecina — Eskadrowa — Hangarowa — Jaśminowa — Turkusowa

Przedwojenna historia „ósemki”

14 czerwca 1912 roku uruchomiono linię tramwajową nr 8, która pojechała po nowo oddanej trasie od ulicy Malczewskiego (Birkenallee) przez ulice: Rayskiego (Kronprinzenstrasse), Piłsudskiego (Friedrich-Karl-Strasse) i aleję Piastów (Barnimstrasse) do placu Kościuszki (Schinkelplatz). Jeszcze w tym samym roku, dla rozróżnienia przez pasażerów linii tramwajowych – ósemce nadano kolor czarny.

Linia 8 zachowała stabilność trasy do 1923 roku, kiedy to sytuacja ekonomiczna firmy wymusiła zawieszenie jej kursowania. Jej ostateczna likwidacja nastąpiła w 1929 roku.

Do 25 kwietnia 1945 roku, kiedy to nastąpiła ewakuacja niemieckiego zarządu komunikacji z ogarniętego przez Armię Czerwoną Szczecina (co okazało się zakończeniem jej działalności), „ósemki” już nie uruchomiono.

Historia nowsza

W maju 1945 roku z Poznania przyjechało 23 tramwajarzy w grupie około 680 osób, które miały uruchomić od nowa komunikację tramwajową. Pracownicy „Tramwajów i Autobusów Miasta Szczecina” otrzymali w spadku zdewastowane zajezdnie tramwajowe na Pogodnie, Golęcinie i Niemierzynie, gdzie ta ostatnia nadawała się do eksploatacji. Postanowili jak najszybciej uruchomić komunikację w zniszczonym mieście, gdyż zdawali sobie sprawę, że umożliwi to zasiedlenie miasta i powstanie firm.

Pierwszą uruchomioną po wyzwoleniu linią była linia 3 dnia 12 sierpnia 1945 roku. Kolejne lata polegały na sukcesywnym odbudowywaniu i oddawaniu następnych odcinków trakcji i torów tramwajowych.

Linię 8 reaktywowano po prawie dwudziestu latach we wrześniu 1948 roku na trasie z Ku Słońcu (końcówka przedwojennej dwójki na wysokości obecnej Szkoły Salezjańskiej) ulicą Sikorskiego, placem Kościuszki, Krzywoustego, 3 Maja, Dworcową, prowizorycznym mostem Baileya (wjazd na niego znajdował się przy wyjeździe z ulicy Dworcowej, natomiast wyjeżdżało się nim na bulwar Gdyński) do Łasztowni. Taki stan rzeczy trwał do 14 grudnia tego samego roku, kiedy przedłużono tę linię o następny oddany odcinek od ulicy Czajkowskiego (dzisiejsza ul. Gdańska) do Basenu Kaszubskiego (Górniczego).

Druga w powojennej karierze linii zmiana trasy nastąpiła 31 grudnia 1955 roku. Odtąd od dawnego weksla ósemka jeździła ulicami Ku Słońcu, Kwiatową (gdzie ulokowano przystanek końcowy) i Rosenbergów (obecna ul. Okulickiego). Po przejechaniu skrzyżowania w miejscu obecnego ronda Gierosa linia wracała na swoją dotychczasową trasę.

W 1957 roku ponownie zmieniono trasę linii 8. Wówczas przeniesiono ją na odbudowany po wojennej zawierusze most Długi (wówczas imienia Jana III Sobieskiego). Zasadnicza zmiana następowała na skrzyżowaniu ulicy Dworcowej z Nabrzeżem Wieleckim - wtedy tramwaje jadące od strony Gumieniec skręcały w lewo, a na nową przeprawę wjeżdżały w miejscu, gdzie obecnie znajduje się skrzyżowanie z ulicą Wyszyńskiego. Po wjeździe na most ósemka wracała na dotychczasową trasę. Skutkiem tej korekty była likwidacja dawnego mostu pontonowego i tymczasowej trasy tramwajowej wzdłuż ulicy Celnej.

Do następnej zmiany na trasie ósemki doszło w 1960 roku. Odtąd wagony jadące w kierunku Śródmieścia zjeżdżały z mostu Długiego w nowo wytyczoną ulicę Wielką (Wyszyńskiego).

26 sierpnia 1964 roku rozpoczął się wieloletni remont trasy wylotowej na Stargard w rejonie portowym, czyli ulic Energetyków i Gdańskiej. W związku z tym linię 8 skierowano z Gumieniec przez Nabrzeże Wieleckie, Dworcową z powrotem na Gumieńce (przystanek końcowy znajdował się u wylotu ulicy Wielkiej). Również w tym czasie kursuje linia nocna 8N. 2 stycznia 1973 roku przywrócono ruch na ulicy Gdańskiej i linia 8 powróciła na starą trasę.

Okres pomiędzy 1973, a 1994 rokiem był czasem stabilności trasy ósemki.

W okresie od 8 sierpnia do 4 września 1994 roku, w związku z remontem Mostu Długiego linia 8 kursowała z Gumieniec do Dworcowej. Korzystając z okazji, MZK własnymi siłami wymieniło torowisko tramwajowe pomiędzy przystankami „Energetyków” i „Baltona”.

1 czerwca 1997 roku linia 8 ponownie zmieniła trasę z powodu remontu ulicy Wyszyńskiego – skierowano ją od Bramy Portowej na pętlę przy ulicy Potulickiej. Remont ulicy zakończył się 29 października 1997 roku i linia powróciła na swoją stałą trasę.

Z kolei od 15 czerwca do 6 sierpnia 1998 roku z powodu remontu torowiska w ciągu ulicy Energetyków linia jeździła przez ulicę Dworcową.

W następnym roku, od 29 czerwca 1999 z powodu remontu Estakady Pomorskiej linię 8 ponownie skierowano do pętli „Dworcowa”. Po wakacjach ósemka powróciła na stałą trasę.

W związku z remontem Mostu Długiego w okresie od 26 czerwca do 23 października 2000 roku linia 8 ponownie została skierowana do pętli „Dworcowa”.

W dniach 12–16 stycznia 2001 roku na trasie linii 8 kursował testowy tramwaj NGT8D niskopodłogowy firmy Alstom, a od 21 do 25 lutego NGT6 prezentowany przez firmę Bombardier. Z kolei w dniach 10–14 marca tramwaj GT6N z Berlina.

Na czas budowy wiaduktu do portu w okresie od 18 kwietnia do 2 lipca 2001, po raz kolejny linię 8 skierowano do ulicy Dworcowej.

Z powodu budowy ronda Siwka u zbiegu ulic Bohaterów Warszawy, Kordeckiego i Sikorskiego, od 10 września do 25 października 2001 skierowano linię 8 na trasę od  Placu Rodła przez aleję Wyzwolenia, Piłsudskiego, Matejki, placem Żołnierza Polskiego, Bramę Portową i dalej po stałej trasie.

W 2002 roku ZDiTM skorygował rozkłady jazdy na liniach tramwajowych, w tym między innymi na linii 8.

Od 25 czerwca 2005 roku na czas remontu ulicy Krzywoustego zawieszono kursowanie linii 8. Sytuacja trwała do 31 stycznia 2006 roku, kiedy to oddano do użytku ww. ulicę po generalnym remoncie.

21 sierpnia 2006 roku wstrzymano kursowanie „ósemki” w związku z budową ronda Gierosa na skrzyżowaniu ulic Ku Słońcu, Derdowskiego, Europejskiej i Okulickiego. Linia powróciła na swoją trasę po skończonym remoncie 28 października 2006 roku.

1 grudnia 2007 roku zawieszono linię 8, a w jej miejsce uruchomiono linię 8 Bis na trasie Gumieńce – Dworcowa. Powodem zaistniałej sytuacji były braki kadrowe wśród motorniczych.

2 stycznia 2008 roku odwieszono „ósemkę”w miejsce jej bisowego odpowiednika. Linia uległa ponownemu zawieszeniu 23 czerwca - wówczas ponownie uruchomiono linię 8 Bis na dotychczasowej trasie. Sytuacja zakończyła się 18 lipca, kiedy przywrócono zwykłą „ósemkę” na trasie sprzed zawieszenia.

Ponownie linię 8 zawieszono 4 listopada 2008 na czas remontu torowisk w ciągu ulic Sikorskiego (od placu Kościuszki do ronda Siwka i od ronda Siwka do wiaduktów kolejowych) i Ku Słońcu (na odcinkach od ulicy Tenisowej do bramy głównej Cmentarza Centralnego oraz od ulicy Krętej do ulicy Kwiatowej wraz z pętlą do ulicy Okulickiego). Na czas remontu uruchomiono autobusową linię zastępczą 808 kursującą na trasie Gumieńce - Plac Kościuszki. 2 kwietnia 2009 roku przywrócono kursowanie tramwajów linii 8, na trasie Basen Górniczy – Gumieńce według nowego rozkładu jazdy, kiedy to zakończono remont torowiska tramwajowego do Gumieniec.

Kolejna zmiana nastąpiła 16 października 2009 roku, kiedy to linię 8 skierowano z Basenu Górniczego do Pomorzan. Zmiana związana była z remontem torowiska na placu Kościuszki. Sytuacja trwała do 20 października 2009 roku kiedy to ósemkiwróciły na swoją stałą trasę.

Na Pomorzany ósemka kursowała również w dniach 6-9 listopada 2009 roku. Ponownie wiązało się to z remontem torowiska na placu Kościuszki. Natomiast w dniach od 27 (wieczorem) do 29 listopada 2009 kursowanie linii 8 zostało zawieszone, a w jej miejscu na odcinku od Placu Kościuszki do Gumieniec pojawiły się autobusy linii 808.

Od 4 (wieczorem) do 6 grudnia 2009 roku linia 8 od placu Kościuszki ponownie została skierowana do pętli „Pomorzany”.

22 maja 2010 roku wraz z zakończeniem remontu torowiska w alei Bohaterów Warszawy na linii 8 przywrócono poprzedni rozkład jazdy.

Linia 8 na czas przebudowy torowiska w ciągu ulic Energetyków i Gdańskiej, od 28 lipca 2014 jeździła na trasie tymczasowej Gumieńce – Dworzec Niebuszewo według specjalnego rozkładu jazdy bez zmian częstotliwości. Obsługę linii przez 6 składów tramwajowych kategorii B przez zapewniała zajezdnia Pogodno.

29 sierpnia 2015 nastąpiło oddanie do eksploatacji torowiska tramwajowego w ciągu ulic Energetyków, Gdańskiej do pętli na Basenie Górniczym, jak również nowo wybudowanej trasy Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju do pętli przy Turkusowej. W związku z tym przedłużono ósemkę do najnowszej wówczas pętli tramwajowej.

W dniach 16 września - 24 października 2017 w związku z remontem torowiska, po 12 latach jego eksploatacji w ciągu ulicy Krzywoustego na odcinku od placu Zwycięstwa do placu Kościuszki wykonywano prace związane z uzupełnieniem ubytków podbudowy w strefie okołoszynowej i naprawiano nawierzchnie bitumiczną w obrębie torowiska. Z powodu tych prac została zmieniona organizacja ruchu i tramwaje zostały skierowane objazdami do swoich punktów docelowych.

Linia 8 jeździła wówczas na trasie: Plac Rodła - Matejki (z powrotem: aleja Wyzwolenia) - Brama Portowa - Turkusowa. Na trasie od Bramy Portowejdo Gumieniec uruchomiono linię zastępczą 808.

W dniach 22-28 kwietnia 2018 roku wstrzymany został ruch tramwajowy na odcinku Basen Górniczy — Turkusowa z powodu prowadzonych prac na torowisku pod wiaduktem w ciągu ulicy Hangarowej.
Linia 8 zatrzymywała się na pętli „Basen Górniczy” na torze zewnętrznym.

27 czerwca 2020 roku w związku z II etapem przebudowy węzła Wyszyńskiego linia 8 została skierowana do pętli „Dworzec Niebuszewo”. 30 października linia powróciła na swoją stałą trasę.

W dniach 5 i 6 czerwca 2021 roku linia kursowała na skróconej trasie Gumieńce - Dworcowa. Spowodowane to było pracami prowadzonymi na wiadukcie kolejowym nad ulicą Gdańską. W miejsce linii 7 i 8 na trasie Brama Portowa - Turkusowa uruchomiona została zastępcza linia autobusowa 807. Linia w weekend 13 i 14 listopada 2021 trafiła na ten sam objazd z powodu prac pod wiaduktem kolejowym nad ulicą Gdańską w rejonie ulicy Pieszej.

W związku z kolejnym etapem przebudowy układu drogowego na Międzyodrzu oraz zabudową rozjazdów umożliwiających ruch po jednym torze, 10 kwietnia 2022 do godz. 12:00, linia 8 kursowała według specjalnego rozkładu jazdy do  pętli „Potulicka”. 12 czerwca 2022 z powodu rozpoczęcia kolejnego etapu przebudowy na Międzyodrzu oraz przeniesieniu prac na drugi tor tramwajowy, ponownie linia 8 do godz. 12:00 kursowała do pętli „Potulicka”. Na tej samej zasadzie, linia 8 została przetrasowana do godz. 12:00 w dniu 31 lipca 2022.

W związku z prowadzeniem prac przy wykonaniu rozjazdów nakładkowych w ciągu ulicy Krzywoustego i na placu Zwycięstwa, w dniach 9 oraz 16 października 2022 do godziny 12:00 wstrzymano ruch tramwajowy na odcinkach Gumieńce – plac Zwycięstwa i Bohaterów Warszawy – plac Zwycięstwa. W tym okresie kursowanie linii 8 zostało zawieszone. W zamian uruchomiono zastępczą linię 808 kursującą na trasie Brama Portowa - Gumieńce w godzinach 5-12, z częstotliwością 20 minut. Analogiczna sytuacja miała miejsce 26 lutego 2023, także do godziny 12:00.

Katastrofalna sytuacja kadrowa wymusiła wprowadzenie 9 października 2022 roku zmianę podstawowej częstotliwości kursowania wszystkich linii tramwajowych z dotyczasowych 12 minut do 15 minut.

W związku z kolejnym etapem przebudowy torowiska na placach Brama Portowa i Zwycięstwa dnia 8 maja 2023 roku skrócono trasę linii 8 do relacji Gumieńce – Brama Portowa. Do jej obsługi kierowano wyłącznie tramwaje dwukierunkowe Moderus Beta MF 29 AC BD, które zmieniały kierunek ruchu na tymczasowym przystanku „Brama Portowa”. W celu zapewnienia wyższej częstotliwości, w dni powszednie w godzinach szczytu uruchomiono również autobusową linię zastępczą 808. Po zakończeniu tego etapu przebudowy, przywrócono kursowanie linii w dniu 27 maja 2023 na trasie i zasadach sprzed zmian.

W związku z utrzymującą się trudną sytuacją kadrową w spółce Tramwaje Szczecińskie, 16 września 2023 roku wprowadzono zmiany w funkcjonowaniu linii 8. Od tego dnia rozpoczęła ona kursowanie wyłącznie w dni powszednie w godzinach szczytu, nie zaś we wszystkie dni tygodnia jak dotychczas.

19 lutego 2024 roku linia powróciła do kursowania całodziennie, we wszystkie dni tygodnia. Dodatkowo, w kierunku placu Kościuszki rozpoczęła zatrzymywanie się na nowo uruchomionym przystanku tramwajowo-autobusowym „Plac Zwycięstwa”.