Encyklopedia

Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne jako inwestor zleciło firmie „Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego” w Szczecinie wykonanie dokumentacji projektowej na budowę pętli na ulicy Potulickiej. Została ona wykonana w roku 1968.

Obiekt oddano do użytku 14 czerwca 1969 roku, kierując jednocześnie „jedynkę” do oddalonej o 700 metrów pętli. Do tej pory tramwaje tej linii kursowały tylko do Operetki, gdzie w kursie powrotnym były przestawiane. Na pętli postawiono również budynek parterowy, niepodpiwniczony. Konstrukcja budynku wsparta na słupach żelbetowych. Powierzchnia obiektu wynosi 62 m². Obiekt został wybudowany przez Przedsiębiorstwo Budownictwa Kolejowego ze Szczecina.

Charakterystyka obiektu

Ulica o jezdni szerokości 13,3 metra z wbudowanymi torowiskami tramwajowymi. Linia tramwajowa dwutorowa zakończoną pętlą tramwajową przewidzianą dla trzech linii tramwajowych wraz z poczekalnią, dyspozytornią i pomieszczeniami dla służby ruchu. Na pętli zachowano w maksymalnym stopniu istniejący drzewostan, uzupełniając go jednocześnie zielenią niską i wysoką.

Wiosną 1971 roku zlikwidowano linię okólną 4, w związku z czym „czwórka” została skierowana na pętlę przy ulicy Potulickiej, skąd kierowała się na Pomorzany.

1 grudnia 1973 na zmieniona została trasa linii 10, która została skierowana z pętli „Ludowa” na Potulicką.

Od tego momentu z pętli „Potulicka” korzystały linie 1, 4, 9 i 10.

„Dziesiątka” zlikwidowana została we wrześniu 1992 roku, zaś linia 4 zniknęła z Potulickiej w maju 2014 roku i od tego czasu na stałe kursowała na trasie Pomorzany - Krzekowo. Z pętli z powodów losowych okazjonalnie korzystają inne linie tramwajowe.

Nieco inny plan na ulicę Potulicką...

W 2005 roku miasto miało inną koncepcję przebiegu trasy tramwajowej do pętli na Potulickiej. Trasa miała przebiegać nie przez ulicę Narutowicza, ale prosto do końca alei 3 Maja, potem łagodnym łukiem po nowo zbudowanym torowisku i skręcałaby w ulicę Czarnieckiego, a później w ulicę Potulicką. Plusem tej koncepcji było to, że nie trzeba byłoby niczego burzyć, ponieważ wszystkie parcele na trasie należały do miasta.

Nowy odcinek torowiska miał mieć 1,1 km długości. Koszt budowy wynosił ok. 6 mln zł. W ramach tego samego kontraktu planowano remont torów na Potulickiej aż do pętli. Wyprowadzenie torowiska z ulicy Narutowicza wiązałoby się również z remontem tego fragmentu jezdni i skrzyżowania Narutowicza/Potulicka. Koszty kompleksowej przebudowy miały zamknąć się kwotą do 30 mln zł. Miasto chciało w 2006 roku mieć pełną dokumentację i pozwolenie na budowę, by realizować inwestycję w 2007 roku.

Miasto ogłosiło przetarg na wykonanie dokumentacji projektowej o wartości powyżej 60 tysięcy euro, a przedmiotem była przebudowa ulic, chodników, całej infrastruktury technicznej, torowiska tramwajowego, w następującym zakresie: ulica Potulicka - od skrzyżowania z ul. Narutowicza do końca pasa drogowego wraz z pętlą tramwajową.

Metamorfoza ulicy i pętli Potulicka

Po 44 latach miasto zdecydowało się na remont pętli wraz z ulicami Potulicką i Narutowicza (pętlę oddano do użytku 14 czerwca 1969 roku). W międzyczasie przeprowadzano naprawy i remonty bieżące, które nie przynosiły pożądanego efektu. Remont rozpoczął się w listopadzie 2013 roku.

Remont ulic Narutowicza i Potulickiej wraz z pętlą rozpoczął się w połowie marca 2014 roku. Wcześniej bo od listopada 2013 roku, aż do połowy marca 2014 roku, wykonywana była inwentaryzacja i harmonogramy poszczególnych robót (prace podzielono na etapy), jak również prowadzono prace projektowe.

Cały teren zbadany został georadarem, ponieważ spodziewano się, że pod ziemią w czasie robót może pojawić się wiele niespodzianek (bunkry, fundamenty starych budynków, schrony, niewybuchy). Dopiero w styczniu i lutym przeprowadzono wycinkę drzew - najwięcej wycięto przy pętli tramwajowej. 

W połowie marca 2014 roku prace rozpoczęto w dwóch miejscach - w okolicach skrzyżowania ulicy Potulickiej i ulicy Piekary oraz na ulicy Czarneckiego, dzięki temu tramwaje linii 1, 4 i 9 jeszcze jakiś czas jeździły bez zakłóceń, a jezdnie były przejezdne.

We wtorek 15 kwietnia 2014 wyłączono z ruchu ulicę Potulicką – od jej początku za pętlą tramwajową do skrzyżowania z ulicą Narutowicza ze skrzyżowaniem włącznie, ulicę Narutowicza na odcinku od ulicy Potulickiej do alei 3 Maja. Wyłączono je z ruchu po porannym szczycie komunikacyjnym. Wstrzymano ruch tramwajów, a linie 1 i 9 skierowano na objazdowe trasy. W zamian uruchomiono linie autobusowe zastępcze 801 i 804.

W ciągu ulicy Potulickiej i fragmencie ulicy Narutowicza wykonawca wymienił infrastrukturę podziemną, położył nowe torowiska, zawiesił sieć trakcyjną na nowych słupach, wybudował nowe jezdnie, chodniki i miejsca postojowe dla samochodów. Została również zainstalowana sygnalizacja świetlna na skrzyżowaniu ulic Potulickiej i Narutowicza.

Przejazd techniczny tramwaju, w którym brała udział Tatra KT4Dt odbył się 24 sierpnia 2015. Po przejazdach stwierdzono, że w niektórych miejscach trzeba wyregulować sieć trakcyjną, a na rogu Narutowicza/3 Maja wyregulować krawężniki w stronę centrum.

25 sierpnia 2015 trasę testował Moderus Beta i skład Moderusów Alfa. Sprawdzano, czy tramwaje miną się bez przeszkód na łukach ulic 3 Maja/Narutowicza i Narutowicza/Potulicka. Testujące wozy minęły się z odpowiednim zapasem między burtami. Natomiast już na samej pętli okazało się, że krawężniki przy dwóch peronach są zbyt szerokie i przejazd grozi uszkodzeniem pudła wagonu - dwa perony poddane zostały korekcie skrajni dynamicznej. Na pozostałych peronach wozy testowe przejechały bez przeszkód. W przejazdach sprawdzano poprawność ułożenia torów i peronów przystankowych, a także współgrania pantografu tramwaju z siecią napowietrzną.

26 sierpnia 2015 na wyremontowanych torach na ulicy Potulickiej pojawiła się też Pesa 120NaS2.

31 sierpnia 2015, Tramwaje Szczecińskie wypuściły na pętlę „Potulicka” tramwaj Moderus Beta celem sprawdzenia zaleconych z dnia 25 sierpnia prac przy krawężnikach na dwóch peronach. Przeprowadzona korekta pozwoliła bez przeszkód przejechać z peronu na peron nie zahaczając o zbyt szerokie krawężniki skrajni dynamicznej tych peronów. Komisja nie miała uwag, aby dopuścić wyremontowaną trasę do eksploatacji.

1 września 2015 wznowiono kursowanie na odcinku od Bramy Portowej do pętli „Potulicka”, a linie tramwajowe 1 i 9 oraz linia autobusowa 529 powróciły na swoje stałe trasy.

Z pętli „Potulicka” obecnie korzystają:

• linia 1 kierunek: Osiedle Zawadzkiego,
• linia 9 kierunek: Głębokie.

Przy pętli, na przystanku o tej samej nazwie zatrzymują się również autobusy nocnej linii 529.