Encyklopedia

Linia 3: Osiedle Zawadzkiego - Potulicka

dodane przez jas59 ; zmodyfikowane przez man

13.03.2024
Dodano informacje o przywróceniu kursowania linii od 18 marca 2024 man
04.07.2023
Dodano informacje o zawieszeniu linii man
19.04.2023
Dodano informacje o tymczasowym wyłączeniu pętli „Dworzec Niebuszewo” man
24.05.2021
Dodano informacje o zawieszeniu od 29.05.2021 fan004
15.01.2021
Informacje o długości trasy, czasie przejazdu, itp. przeniesiono w inne miejsce. Karton_03
12.01.2021
Dodano informacje o długości trasy, czasie przejazdu, częstotliwości i liczbie przystanków na trasie stałej i wydłużonej. Karton_03
26.07.2020
dodano informacje o przedłużeniu linii man
19.02.2020
aktualizacja jas59 
26.07.2016
Dodano informację o zmianie trasy linii 23 lipca 2016 roku. wsad123
07.04.2013
Dodano informacje o przydzieleniu brygad dla zajezdni Golęcin X
24.09.2012
Dodano informacje o wznowieniu ruchu na ulicach: Niemierzyńskiej i Arkońskiej, oraz dodano czas pracy brygad X
07.09.2011
Dodano informację o powrocie lini na trasę z przed remontu na Niepodelgłości jas59 
04.08.2011
Dodano informacje o czasie pracy brygad w dni powszednie, soboty oraz dni świąteczne podczas remontu alei Niepodległości X
03.07.2011
Dodano informację o zmianie trasy jas59 
18.03.2011
dodano informacje o zmianie trasy w związku z przebudową ulic Niemierzyńskiej i Arkońskiej jas59 
14.09.2009
Dodano podział na brygady. kajetansz
12.12.2008
Dodano informację z roku 1959 1965, 1970 i 1971 jas59 
12.12.2008
Dodano informacje z roku 1945 jas59 

Trasa: Osiedle Zawadzkiego — Szafera — rondo Olszewskiego — Arkońska — Niemierzyńska — Krasińskiego — aleja Wyzwolenia — rondo Giedroycia — aleja Wyzwolenia — plac Rodła — aleja Wyzwolenia — plac Żołnierza Polskiego — aleja Niepodległości — plac Brama Portowa — aleja Niepodległości — 3 Maja — Narutowicza — Potulicka

Historia dawna

zdjęcie
„Bulwa” rozpoczyna kolejny kurs na linii 3
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
26 października 1897 roku uruchomiono tramwaje elektryczne między innymi na trasie: Cmentarz Niemierzyński (Nemitzer Friedhof) – Niemierzyńska (Nemitzerstrasse) – Krasińskiego (Warsowerstrasse) – Wyzwolenia (Pölitzerstrasse) – Niepodległości (Paradeplatz) – Brama Portowa (Berliner Tor) – Dworcowa ( Grüne Schantze)Dworzec Główny (Bahnhof). Należy domniemywać, że to przyszła linia 3.

zdjęcie
"Trójka" zbliża się do zajezdni Niemierzyn
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
Oficjalnie o linii 3 mówi się w 1905 roku, kiedy to nadano kursującym tramwajom ich własną numerację. W tym okresie już po szczecińskich ulicach kursowało 7 linii tramwajowych. W tym okresie linia 3 kursowała na trasie:
Dworzec Główny - Nowa – Dworcowa – Niepodległości – Wyzwolenia – Krasińskiego – Niemierzyńska – Cmentarz (przy ulicy Niemierzyńskiej).

zdjęcie
Jeszcze przed likwidacją zajezdni Niemierzyn
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
W 1906 roku wydłużono trasę linii do wiaduktu kolejowego, a 1907 do skrzyżowania ulicy Arkońskiej z ulicą Serbską, natomiast w 1912 roku wydłużono trasę „trójki” o następny odcinek do Lasu Arkońskiego. W tym samym roku liniom tramwajowym nadano kolory. „Trójka” otrzymała kolor pomarańczowy.

W 1924 roku linia 3 została wydłużona od Dworca Głównego ulicą Kolumba do Pomorzan. Trasa linii przedstawiała się następująco:

Pomorzany – Kolumba - Dworzec Główny - Nowa – Dworcowa – Niepodległości – Wyzwolenia – Krasińskiego – Niemierzyńska – Cmentarz (przy ulicy Niemierzyńskiej) – Arkońska – Las Arkoński.

W latach 1935–1938 między innymi po trasie linii 3 jeździły składy trójwagonowe, zaś latem pojawiały się wagony letnie. Do kwietnia 1945 roku trasa linii nie uległa zmianie.

25 kwietnia 1945 roku tramwajarze niemieccy dostali rozkaz opuszczenia miasta prze nadciągającą Armią Sowiecką ewakuując się autobusami na zachód. Tak skończyła się komunikacja niemiecka w Szczecinie.

Historia nowsza

zdjęcie
Była sobie "stodwójka" na "trójce"
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
Pracownicy „Tramwajów i Autobusów miasta Szczecina” przyjechali do Szczecina z Poznania na początku maja 1945 roku. Przekazano im zdewastowane zajezdnie tramwajowe Pogodno, Golęcin i Niemierzyn, a zajezdnie przy ulicy Piotra Skargi i warsztaty przy ulicy Kolumba przekazano we wrześniu. Z zajezdni przekazanych firmie do eksploatacji nadawała się tylko zajezdnia Niemierzyn.

zdjęcie
Stały bywalec na "trójce"
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
Postanowiono jak najszybciej uruchomić komunikację tramwajową. W pierwszej kolejności uruchomiono pojazdy konne. Sukcesywnie remontując zdewastowany tabor, już w 1945 roku skierowano do ruchu 22 wagony i odgruzowując zawalone tory tramwajowe i remontując trakcję napowietrzną.

zdjęcie
102Na w Lesie
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
12 sierpnia 1945 roku uruchomiono pierwszą linię tramwajową 3 w relacji Zajezdnia Niemierzyn – Brama Portowa, a jeszcze tego samego miesiąca udrożniono torowiska tramwajowe (pod mostem kolejowym rozebrano mur postawiony przez wycofujące się oddziały wojsk niemieckich - mur ten miał opóźnić nacierające wojska sowieckie), co umożliwiło dojazd tramwajów do Lasu Arkońskiego.

zdjęcie
Jedna z ośmiu, które jeszcze jeżdżą...
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
Po zburzeniu muru pod przepustem wiaduktu kolejowego, oczom pracujących brygad ukazał się rząd stojących na torach tramwajów ciągnących się aż do Lasu Arkońskiego. W ten sposób niemieccy mieszkańcy miasta ewakuowali się przed nacierającymi sowietami.

Na ostatnim przystanku ulicy Arkońskiej nie było pętli (jak w chwili obecnej), zaś wagony tramwajowe za pomocą przekładni były kierowane na tor równoległy biegnący w stronę śródmieścia.

zdjęcie
Historyczny skład na pustyni Bramy Portowej. W tle nowoczesna architektura
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
Ciekawostką jest, że w wiacie tramwajowej w tamtym okresie znajdował się posterunek milicji. Posterunki powstawały również na ulicach wylotowych z miasta wiodących na zachód.

Od 4 listopada 1945 roku linia 3 jeździła do Dworca Głównego.

1 stycznia 1946 roku dyrekcja firmy podjęła decyzję o odpłatności za korzystanie z komunikacji tramwajowej w wysokości 2 zł.

zdjęcie
Takiej "trójki" już nie uświadczysz...
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
W 1947 roku wydłużono trasę linii 3 do ulicy Smolańskiej po odbudowaniu torowiska w ciągu ulicy Kolumba.

W dniach 11–16 stycznia 1959 roku tramwaje linii 3 kursowały mniejszą ilością brygad z powodu awarii prostowników, zaś w dniach 25 maja do 18 czerwca trwała przebudowa przed Dworcem Głównym.

zdjęcie
Modernizacja świeżo po lakierowaniu zadebiutowała na linii 3
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
W okresie od 15 września do 15 października 1960 roku w związku z remontem torowiska linia 3 zmieniła trasę i kursowała z Lasu Arkońskiego do Stoczni Szczecińskiej. Od Dworca Głównego do Pomorzan obsługiwana była przez 4 wagony motorowe.

1 sierpnia 1959 roku wybudowano pętlę w Lesie Arkońskim i w związku z tym nie było potrzeby rozłączania wagonów, a 23 grudnia 1961 roku oddano do użytku pętlę na Pomorzanach wraz z torowiskami w ciągu ulicy Smolańskiej i Powstańców Wlkp, co umożliwiło wydłużenie trasy „trójki” właśnie do pętli na Pomorzanach.

Od tego czasu linia 3 kursowała na niezmienionej trasie z małymi odchyłkami trasy przez Nabrzeże Wieleckie i ulicę Wielką (1964-1983).

21 lutego 1965 roku wprowadzono samoobsługę w wagonach silnikowych.

zdjęcie
Tramwajowy miraż - GT6 z doczepką wjeżdżający na pętlę Las Arkoński oraz zbliżenie doczepki
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
W okresie od 15 lutego do 6 listopada 1968 roku uruchomiono linię 3 Bis w związku remontem torów w Lesie Arkońskim i części ulicy Arkońskiej. Linia kursowała na trasie Pomorzany – Szpital. Zlikwidowano ją po zakończeniu remontu.

Od 19 września 1970 roku linia 3 kursowała w obu kierunkach przez ulicę Wielką w związku z przebudową Bramy Portowej. Natomiast od 21 listopada kursowała w kierunku Pomorzan przez ulicę Dworcową a w kierunku placu Żołnierza Polskiego przez ulicę Wielką.

zdjęcie
Do Lasu Arkońskiego znów można dojechać tramwajem
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
W związku z robotami prowadzonymi przy budowie rurociągu ciepłowniczego przy wiadukcie kolejowym przy ulicy Kolumba od dnia 2 stycznia 1971 roku tramwaje linii 3 ponownie kursowały w obydwu kierunkach przez ulicę Wielką.

Od 4 lipca 1983 roku „trójka” kursuje przez ulice Nową i Dworcową.

Z powodu remontu torowiska w 1985 roku w ciągu ulic Kolumba, Chmielewskiego i Smolańskiej linia 3 jeździła do ulicy Dworcowej przez ulicę Wyszyńskiego (Wielką) i pętlą uliczną z powrotem do Lasu Arkońskiego.

zdjęcie
Zmodernizowany skład Tatr KT4Dt 140+142 kieruje się w stronę Pomorzan
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
W roku 1988 nastąpiły cięcia w rozkładach jazdy między innymi linii 3 z powodu braku motorniczych.

21 stycznia 1990 roku oddano po remoncie ulicę Kolumba i „trójka” powróciła na swoją stałą trasę do Pomorzan.

Od 1 lipca do 6 listopada 1995 roku zawieszono kursowanie linii 3 ze względu na tragiczny stan torowiska w ciągu ulicy Niemierzyńskiej i Arkońskiej.

W okresie 6 listopada 1995 - 26 lipca 1996 roku linia kursowała na trasie Zajezdnia Niemierzyn Pomorzany.

zdjęcie
"Trójka" zabłądziła na Dworzec Niebuszewo
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
W związku z remontem torowiska w ciągu ulicy Niepodległości zawieszono kursowanie linii 3 w okresie od 8 lipca do 5 września 1998 roku. 

Od 6 lipca do 29 października 2001 roku skrócono trasę linii 3 do placu Rodła w związku z zamknięciem dla ruchu tramwajowego torowiska od placu Rodła do Lasu Arkońskiego.

zdjęcie
Skład "bulw" 789+790 na linii 3, a obok nieistniejący "helmut" #508
Linia kursowała na trasie Pomorzanyplac Rodła a z powrotem przez Piłsudskiego – Matejki – plac Żołnierza Polskiego i dalej po stałej trasie. 

zdjęcie
Trzeci skład 105Ng/2015 w nowych ogrodowych barwach na linii 3
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
26 marca 2011 roku z powodu rozpoczęcia remontu ciągu ulic Arkońskiej, Niemierzyńskiej i Krasińskiego linię 3 skierowano do pętli „Dworzec Niebuszewo”

Od 4 lipca do 1 września 2011 roku wstrzymany był ruch tramwajów na odcinku plac Rodła - Brama Portowa, z powodu przebudowy torowiska tramwajowego w ciągu alei Niepodległości. W związku z tym zmieniono trasę linii 3 i jeździła ona na trasie okrężnej:Pomorzany – Smolańska – Chmielewskiego – Kolumba – plac Grodnicki – Nowa – plac Tobrucki – Dworcowa – aleja Niepodległości – Brama Portowa – Krzywoustego – plac Kościuszki – Piastów – aleja Powstańców Wielkopolskich – Frysztacka – Pomorzany.

zdjęcie
To już trzecia Tatra KT4Dt w barwach "floating garden"
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
Celem rozróżnienia kierunków wprowadzono dodatkowe oznakowanie na wyświetlaczach oraz na pętli „Pomorzany”:

  • 3P - relacja z Pomorzan przez Piastów,
  • 3L - relacja z Pomorzan przez Kolumba.

1 września 2011 roku w związku z zakończeniem remontu torowiska na odcinku plac Żołnierza Polskiego - Brama Portowa linia 3 powróciła na trasę sprzed remontu tj. Dworzec Niebuszewo - Pomorzany.

zdjęcie
Niskopodłogowa "trójka" w drodze na Pomorzany
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
22 września 2012 roku po zakończeniu remontu ulic: Niemierzyńskiej oraz Arkońskiej „trójka” powróciła na swoją podstawową trasę.

zdjęcie
Skład "kanarków" w reklamie promów Polferries
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
Z powodu remontu wschodniej części alei Niepodległości na odcinku od Bramy Portowej do placu Żołnierza i dużych korków w rejonie ulic Dworcowej, Nowej i Bramy Portowej w okresie 7 kwietnia - 1 grudnia 2015 roku skierowano linię 3 objazdem przez Nabrzeże Wieleckie i ulicę Wyszyńskiego.

W związku z pracami przy torowisku na ulicy Kolumba, 23 lipca 2016 roku zamknięty dla ruchu tramwajowego został odcinek od ulicy Dworcowej do pętli „Pomorzany”. Spowodowało to zmianę trasy linii 3, która kursowała na trasie Las Arkoński - Dworcowa.

zdjęcie
Pływające "delfiny" po rewitalizacji
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
W dniach 4 marca - 20 lipca 2019 roku w związku z przebudową pętli „Las Arkoński” wstrzymany został ruch tramwajowy na odcinku Kołłątaja Las Arkoński. Na ten czas linia 3 kursowała tymczasowo w relacji Dworzec Niebuszewo - Pomorzany.

zdjęcie
Jest to kolejny zmodernizowany skład Tatr KT4Dt 145+172
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
Linia na swoją stałą trasę powróciła 20 lipca 2019 roku z jedną różnicą. Przystankiem końcowym stał się przystanek „Wojciechowskiego”, ponieważ z powodu trwającej przebudowy pętli „Las Arkoński” wykorzystywano ją tylko do zawracania i nie była dostępna dla pasażerów.

Od 14 lutego 2020 roku tramwaje ponownie korzystały z pętli w Lesie Arkońskim.

film
1:29
odtwórz
Pierwsza mijanka liniowych „trójek” na nowym fragmencie trasy
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
25 lipca 2020 roku w związku z oddaniem do użytku nowo wybudowanego torowiska w ciągu ulicy Arkońskiej, przedłużono linię 3 co drugi kurs w kierunku Zajezdni Pogodno. Pierwszym przystankiem w kierunku pętli „Pomorzany” było „Rondo Olszewskiego”.

29 maja 2021 roku ze względu na rozpoczęcie kolejnego etapu przebudowy torowisk w Centrum i wyłączenie z użytku torowiska na odcinku Plac Rodła - Brama Portowa, kursowanie linii 3 zostało zawieszone. W jej miejsce uruchomiona została zastępcza linia autobusowa 835 kursująca na trasie: Dworzec Główny - Nowa - Brama Portowa - Plac Rodła - Matejki - Stocznia Szczecińska - (Ludowa).

zdjęcie
Tatra KT4Dt wykonuje kurs do pętli „Dworzec Niebuszewo”
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
Tramwaje linii 3 na ulice Szczecina powróciły z dniem 18 grudnia 2021 r. Od tego dnia kursowały na trasie Osiedle Zawadzkiego – Arkońska – Kołłątaja. Przystanek początkowy „Kołłątaja” zlokalizowany został w ciągu ulicy Kołłątaja na wysokości pętli autobusowej.

zdjęcie
Wraz ze wschodem słońca tramwaje ponownie dojechały do Dworca Niebuszewo
zbyt mało ocen, aby obliczyć średnią
27 czerwca 2022 po przywróceniu kursowania tramwajów na odcinku od ronda Giedroycia do pętli „Dworzec Niebuszewo”, linia 3 została skierowana na tymczasową trasę Osiedle Zawadzkiego – Arkońska – rondo Giedroycia – Dworzec Niebuszewo (tor wewnętrzny) bez zmiany częstotliwości kursowania.

Oprócz stałych przystanków, dodatkowo uruchomiono przystanki: „Niemcewicza” na ulicy Kołłątaja za skrzyżowaniem z ulicy Barbary w kierunku Dworca Niebuszewo oraz dotychczasowy przystanek początkowy „Kołłątaja” na wysokości pętli autobusowej w kierunku Osiedla Zawadzkiego.

W związku z trudną sytuacją kadrową, 9 października 2022 zmniejszono częstotliwość kursowania linii z 12 do 15 min.

zdjęcie
„Trójka” na skróconej trasie Osiedle Zawadzkiego – Boguchwały
Od 22 kwietnia 2023 w związku z pracami prowadzonymi w obrębie pętli „Dworzec Niebuszewo” i jednoczesnym tymczasowym wyłączeniem jej z użytkowania, kursy linii 3 realizowane były na skróconej trasie do tymczasowego przystanku „Boguchwały” dla wysiadających (nr 14621) zlokalizowanego w ciągu ulicy Asnyka za skrzyżowaniem z ulicą Boguchwały. Przystanek „Boguchwały” dla wsiadających (nr 14611) pozostał w dotychczasowej lokalizacji – w ciągu ulicy Boguchwały przed skrzyżowaniem z ulicą Asnyka.

Przejazd między przystankami „Boguchwały” odbywał się poprzez manewr trójkątowania na skrzyżowaniu ulic Asnyka i Boguchwały.

W związku ze wznowieniem kursowania tramwajów na odcinku plac Rodła – rondo Giedroycia, a także jednoczesnym wstrzymaniem ruchu tramwajów na odcinku rondo Giedroycia – Dworzec Niebuszewo oraz trudną sytuacją kadrową w spółce Tramwaje Szczecińskie, od 8 lipca 2023 kursowanie linii 3 zostało zawieszone.

Tramwaje linii 3 powróciły do kursowania 18 marca 2024 roku na tymczasowej trasie: Osiedle Zawadzkiego – Arkońska – aleja Wyzwolenia – plac Rodła – Brama Portowa – Potulicka.

Na podstawie materiałów z archiwów MZK, WPKM, ZKM i kronik WPKM z lat 1979 – 1989 oraz informacji zawartych w książce pn "50 Jahre Stettiner Strassenbahn 1879 - 1929", opracowaniu „Tramwaje w Szczecinie 1879 – 2008 Kajetana Szmucińskiego i informacji własnych opracował: Janusz Światowy jas59 
aktualizacja: X, paki, man, Karton_03 i Waszka

Linia kursuje na zmienionej trasie.

Częstotliwość: 

  • Dni powszednie:
    • W szczycie: 15 minut
    • W międzyszczycie: 15 minut
    • Wieczorem: 20 minut
  • Soboty:
    • W ciągu dnia: 15 minut
    • Rano i wieczorem: 20 minut
  • Niedziele i dni świąteczne: 20 minut