Encyklopedia

Mimo iż pierwszy egzemplarz tramwaju został wyprodukowany w 1909 roku to historia tych tramwajów sięga 1906 roku, kiedy to na jubileuszową bawarską wystawę wybudowano tor wokół terenów wystawowych. Dla tej trasy dostarczono 10 dużych wagonów czteroosiowych, które po zakończeniu wystawy zostały przekazane na własność miastu. Z pojazdów usunięto nadwozie, a z reszty firma MAN dostarczyła 10 tramwajów w 1909 roku.

Nowe wozy posiadały zaokrąglone zamknięte platformy, jednak z racji długości tramwaju (11 metrów) pomosty musiały zostać zwężone by na zakrętach tramwaj nie wychodził poza bezpieczną skrajnię. Taki tramwaj wyglądał bardzo elegancko i z tego powodu, a także z powodu jego cichej jazdy mieszkancy nazywali go „Zeppelinem”.

We wnętrzu pojazdu zamontowano oświetlenie elektryczne, jednak ogrzewanie odbywało się poprzez piecyk na węgiel ustawiony przy jednym z siedzeń. Piecyk ten został w 1927 roku zastąpiony przez dwie nagrzewnice o mocy 1000 wat każda.

Na dachu wzdłuż całej długości pojazdu tramwaj posiadał świetliki pod którymi znajdowały się żyrandole. Na obu pomostach posiadał zadaj nice jazdy pochodzące jeszcze od poprzednika. Jako hamulec awaryjny był stosowany elektryczny o krótkim obiegu.

Na samym początku tramwaje zostały skierowane na linię 1 łączącą Norymbergę z Fürth, a następnie przeszedł na inne linie. Z racji swoich możliwości przewozowych wypierały one mniejsze wozy motorowe wraz z doczepami. W latach kryzysu były one częściowo odstawione i na linie wyjeżdżały tylko w trakcie zwiększonych zapotrzebowań pasażerskich. W 1941 roku ostatecznie zostały wycofane z eksploatacji i wszystkie wysłano do Krakowa.

Eksploatacja w Krakowie

W 1941 roku w ramach programu uzupełniania braków do Krakowa dostarczono wszystkie norymberskie tramwaje „Zeppelin”. Nadano im numery 89 – 98 i pozostawiono je w norymberskich barwach zamalowując jedynie herb Norymbergii zastępując go okupacyjnym herbem stolicy Generalnej Guberni. Po ich uruchomieniu w maju 1941 roku skierowano je na linię 5, jednak we wrześniu skierowano je wszystkie na linię 8. Do końca wojny przetrwały wszystkie pojazdy i po jej zakończeniu przebudowano okna. W latach 50-tych przebudowano wejścia montując w nich drzwi i przemalowano pojazdy w krakowskie barwy. W latach 60-tych z powodu braku części zamiennych wycofano pierwsze dwa wagony z eksploatacji. W trakcie trwania eksploatacji odbierak lirowy został zastąpiony przez połówkowy pantograf ustawiony nad jednym z wózków. Dodatkowo oryginalne zadajnice zastąpiono pochodzącymi od tramwajów typu N, a światła przednie obniżono, z boku tramwaju umieszczono kierunkowskazy. Przednia szyba została podzielona by nad nią umieścić tablicę kierunkową. W 1969 roku ostatnie tramwaje zjechały do zajezdni krakowskich ulic. Częśc wagonów zostało przerobionych na wozy robocze. Jeden z nich został w 1984 roku odbudowany do pierwotnego stanu po czym wysłany do Norymbergi, gdzie zasilił flotę tramwajów zabytkowych. Zapłatą dla krakowskiego MPK za remont wozu była maszyna do gięcia szyn.