Encyklopedia

Odbierak prądu jest to element pojazdu zasilanego z zewnątrz energią elektryczną stykający się z przewodem jezdnym lub szyną prądową, służący doprowadzeniu napięcia zasilającego. Podczas styku z przewodem jezdnym odbierak prądu jest w całości pod napięciem i dlatego jego podstawa jest przymocowana do dachu wagonu na czterech izolatorach wsporczych. Żeby opór przewodzenia energii elektrycznej przez odbierak prądu był jak najmniejszy, oraz aby nie występowały zakłócenia w przewodzeniu prądu w miejscach zawiasowo-ruchomych stosuje się specjalne łączniki bocznikujące w postaci linkowych połączeń elektrycznych przewodzących prąd z ominięciem ruchomych miejsc. Pantograf służy do pobierania prądu z sieci trakcyjnej przez pojazdy szynowe - najczęściej spotykany, instalowany na dachu lokomotywy elektrycznej, tramwaju lub elektrycznego zespołu trakcyjnego.

Pantograf składa się z podstawy, ramion i ślizgacza oraz elementów służących do jego podnoszenia i opuszczania.

ślizgacz - składa się z dwóch równoległych płóz, które od góry wyłożone są grafitowymi listwami zwanymi ślizgami. Ślizgi realizują bezpośredni kontakt z przewodem jezdnym sieci trakcyjnej. Ślizgacz przymocowany jest do ramion pantografu przegubowo za pośrednictwem wahaczy, co umożliwia mu delikatne ruchy związane z oporem mechanicznym występującym podczas ślizgania się po przewodach jezdnych. Oprócz odbioru prądu z sieci, ślizgacza używa się także do usuwania lodu z przewodu jezdnego - w tym przypadku pojazd powinien poruszać się przy podniesionych przynajmniej dwóch pantografach.

ramiona - to elementy stanowiące konstrukcję wsporczą dla ślizgacza utrzymując jego odpowiednie położenie i odpowiedni docisk do przewodu jezdnego sieci trakcyjnej.

podstawa - to element konstrukcji pantografu umożliwiający jego przymocowanie do dachu wagonu.

Istnieją dwa sposoby podnoszenia/opuszczania pantografów typu OTK:

- Za pomocą linki pantografowej, której pociągnięcie powoduje opuszczanie pantografu. Podnoszenie odbywa się samoczynnie, wystarczy powoli popuszczać linkę, a pantograf będzie podnosił się do góry, aż do momentu styku ślizgów z przewodem jezdnym. Podnoszenie/opuszczanie pantografu z użyciem linki jest rozwiązaniem fabrycznym stosowanym przy wagonach 105N i 105Na.

- Za pomocą elektrycznego siłownika, który zamocowany jest w podstawie pantografu. Wciśnięcie odpowiedniego przycisku w kabinie motorniczego powoduje odpowiednie zadziałanie siłownika, w wyniku czego pantograf jest podnoszony lub opuszczany. Na wypadek awarii siłownika istnieje możliwość ręcznego podniesienia pantografu za pomocą specjalnej korby.

Pantografy w wagonach szczecińskich

Wagony 105N i 102Na fabrycznie zostały wyposażone w pantografy OTK-1.

Wagony typu KT4Dt, 105Np, 105N2k/2000 i zmodernizowane wozy z rodziny 105N posiadają pantograf połówkowy OTK-2.

W wagonach GT6 fabrycznie zostały zamontowane pantografy posiadające kształt rombów. W związku z tym, że wagony mają już swoje lata ich oryginalne pantografy ulegają awariom i w takich przypadkach zastępuje się je pantografami typu OTK-1.

We wszystkich wagonach, jakie posiada MZK Szczecin odbieraki prądu są zamontowane w przedniej części dachu wagonu.

na podstawie:
Wikipedia.pl, Transport Szynowy