Encyklopedia
Pętla tramwajowo-autobusowa Brama Portowa
dodane przez man; zmodyfikowane przez
man
Brama Portowa znajdująca się w ścisłym centrum Szczecina stanowi jeden z największych i najważniejszych węzłów przesiadkowych w siatce szczecińskiej komunikacji miejskiej. Mieści się u styku ulic 3 Maja, Wyszyńskiego, placu Brama Portowa i alei Niepodległości. Od strony ulicy Wyszyńskiego aż do placu Zwycięstwa przebiega przez nią Droga Krajowa nr 10.
Nazwa węzła pochodzi od zlokalizowanej nieopodal skrzyżowania bramy miejskiej Szczecina wzniesionej w XVIII wieku. Do 1945 roku budowla nazywana była Bramą Berlińską, jej nazwę zmieniono po przyłączeniu Szczecina do Polski.
Pierwsza modernizacja placu wokół Bramy Portowej została przeprowadzona w końcówce lat 60. XX wieku – polegała ona na przebudowie ciasnego, przedwojennego układu ulic, który został zastąpiony przez duże skrzyżowanie. Wówczas po Szczecinie kursowało około 380 składów tramwajowych, co powodowało duży ruch.
Również w tym samym czasie trwały prace przy gruntownej przebudowie ulicy 3 Maja i alei Niepodległości. Torowisko dotychczas biegnące po zachodniej części ulicy 3 Maja i wschodniej jezdni alei Niepodległości zostało przeniesione na środek alei jako torowisko wydzielone.
Przy okazji przebudowy, na rogu ulicy Wyszyńskiego i alei Niepodległości wzniesiony został także budynek dyspozytorni ruchu zwany „Grzybkiem”, w którym zlokalizowana była centrala telefoniczna oraz stanowisko dyspozytora ruchu. W owym czasie, ze względu na brak możliwości automatycznego przestawiania kierunku zwrotnic przez motorniczego, w celu usprawnienia ruchu tramwajowego na węźle, zdalnym przestawianiem zwrotnic na specjalnym pulpicie zajmował się pracujący w „Grzybku” dyspozytor. W latach 80. na torowiskach zamontowano pierwsze zwrotnice elektryczne, dając motorniczym możliwość sterowania nimi samodzielnie. W późniejszym okresie w budynku mieściła się m.in. kasa biletowa, a w 2007 roku teren wokół obiektu został zakupiony przez nowego inwestora, który podjął decyzję o wyburzeniu „Grzybka”. Obecnie miejscu budowli znajduje się biurowiec o nazwie „Brama Portowa I”. Kolejna duża przebudowa skrzyżowania odbywała się w 2012 roku. W ramach zadania zmodernizowano sieć trakcyjną, wymieniono przebiegające przez węzeł torowiska tramwajowe, a od strony alei Niepodległości, ulicy 3 Maja oraz ulicy Wyszyńskiego zbudowano nowe, zintegrowane autobusowo-tramwajowe perony przystankowe, które oprócz tramwajów zaczęły obsługiwać także autobusy. Zlikwidowano wówczas w obu kierunkach przystanki „Niepodległości” dla linii nocnych i pospiesznych, natomiast w zamian uruchomiono przystanki „Brama Portowa” zlokalizowane na torowisku tramwajowym. Autobusy dojeżdżając do węzła zaczęły wykorzystywać buspasy - biegnący od strony ulicy Wyszyńskiego oraz od strony alei Niepodległości. Dodatkowo utworzono także nowy, dotychczas nieistniejący skręt dla tramwajów – od strony alei Niepodległości w kierunku placu Zwycięstwa (w obu kierunkach).Pod koniec 2023 roku przebudowano układ torowy i drogowy oraz perony przystankowe na wlocie zachodnim skrzyżowania (od strony placu Zwycięstwa), co pozwoliło przenieść ruch autobusów na torowisko i stworzyć nowe zintegrowane przystanki autobusowo-tramwajowe także w kierunku przeciwnym.
Węzeł „Brama Portowa” składa się z 11 przystanków:
- na torowisku od strony alei Niepodległości:
- na torowisku od strony ulicy Wyszyńskiego:
- na torowisku od strony ulicy 3 Maja:
- na torowisku od strony placu Zwycięstwa:
- na jezdni w zatoczce przy kwiaciarkach - przystanek końcowy linii 76 oraz przelotowy dla wydłużonego kursu linii 62 w kierunku ulicy Wyszyńskiego,
- na jezdni w ciągu ulicy 3 Maja - dla autobusów linii 61 w kierunku placu Zawiszy,
- na pasie przy restauracji KFC - przystanek rezerwowy (m.in. dla linii zastępczych).
na podstawie wszczecinie.pl, wiadomosci.szczecin.eu, Wikipedii, wyborcza.pl oraz informacji w serwisie KOMIS i wiedzy własnej - autor: man
„Brama Portowa” pełniła funkcję pętli tramwajowej przy okazji przebudowy placu Zwycięstwa w dniach 8-27 maja 2023 roku. Wówczas dwukierunkowe tramwaje linii 8 dojeżdżały do peronu przy wlocie północnym i po wymianie pasażerów zmieniały kierunek jazdy, udając się w kierunku Gumieniec.
Dla autobusów linii 76 przystanki „Brama Portowa” mają rolę krańcówki począwszy od 1 lutego 2018 roku.
W bliskim sąsiedztwie węzła zlokalizowana jest autobusowa pętla „Tkacka”.