Encyklopedia

Budowa Estakady Pomorskiej - przebudowa i modernizacja

dodane przez jas59 ; zmodyfikowane przez jas59 

22.10.2022
Dodano informacje o trwających, zakończonych i przyszłych inwestycjach jas59 
04.12.2020
Dodano informacje o odpisanych umowach i przejęciu placu budowy jas59 

Ważnym miejscem na mapie Szczecina i aglomeracji szczecińskiej jest Estakada Pomorska wraz z ulicą Gdańska i łączącymi się z nią ulicami Energetyków, Hangarową, Struga i przyległościami łącząca miasto z resztą województwa i Polski, która umożliwia obsługę terenów portowych i znajdujących się przy niej firm. Jest ona jedną z dwu tras wjazdów/wyjazdów z miasta.

Estakada Pomorska leży w ciągu historycznego traktu z XIII wieku znanym pod nazwą "Kamienna Grobla", który łączył Szczecin z Dąbiem i dalej z księstwem zachodniopomorskim. 

Wzmianka o Kamiennej Grobli pochodzi z 1299 roku stanowiła nieodłączny element przepraw mostowych przez rozlewiska Odry ( Parnicy, Małej Regalicy i Regalicy ) oraz na rzece Płoni aż do Dąbia. Długość Kamiennej Grobli wynosiła 7,5 km i ponad 11 metrów szerokości. Kamienna Grobla łącząca Szczecin z Dąbiem była modernizowana w 1731 roku. Grobla była oczkiem w głowie miasta. Była ona intensywnie eksploatowana, gdyż stanowiła jedyne połączenie miasta z zachodnim i południowym Pomorzem i dalej. Na cele naprawy Grobli pobierane było cło grobelne, a później ustanowiono podatek grobelny na jego remonty.

Przebudowę całej ulicy Gdańskiej rozpoczęto w 1964 roku. Spowodowane to było dużymi utrudnieniami komunikacyjnymi w związku z częstymi przetokami wagonów towarowych do portu. Na szlaku tym znajdowały się 4 przejazdy kolejowe, które skutecznie hamowały ruch na tej ulicy. Nie pomagały uzgodnienia z PKP odnośnie przetoków tych wagonów w określonych godzinach (poza szczytem komunikacyjnym).

W 1969 roku miasto zleciło wykonanie projektu technicznego budowy estakady firmie z Gdańska tj. Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego. Przyjęto projekt budowy estakady wykonany przez inżynierów z Gdańska i rozpoczęto budowę. Budowa estakady i przebudowa ulicy Gdańskiej napotykała na ogromne trudności materiałowe jak również na fakt, że teren jest podmokły. Musiano pokonać wiele trudności technicznych jak również technologicznych. Budowę ulicy Gdańskiej prowadzono przez 7 lat w tym budowa estakady trwała 3 lata, która kosztowała 362 milionów ówczesnych złotych.

Wyremontowano również nad ulicą Gdańską wiadukt kolejowy postawiony w latach 1947 - 48 łączący Port Centralny z tzw. "Dworcem Wrocławskim" na wysokości "Baltony". Zabudowania dworca Wrocławskiego, przetrwały po dziś dzień, jako miejsce obsługi portowej „wrocławskiej" stacji rozrządowej. Oczywiście bez budynku stacji "Dworca Wrocławskiego", który został zniszczony w czasie bombardowań, i którego nie opłacało się odbudowywać. Niżej, trochę historii o rozwoju bocznic kolejowych na terenie portu.

Cytat z książki "Urbanistyczny rozwój Szczecina"

"W 1877 roku powstała nowa linia kolejowa Szczecin - Kostrzyń - Wrocław, dla której otwarto osobny dworzec czołowy we wschodniej części Kępy Parnickiej u wylotu ulicy Bytomskiej. Układ ten powstał bez powiązania z dotychczasowym dworcem głównym, co było oczywistym błędem, tak często popełnianym w XIX wieku. Toteż już dziewięć lat później, bo w 1886 roku, zaszła potrzeba likwidacji osobnego dworca (noszącego nazwę dworca Wrocławsko - Świdnickiego), wprowadzając pociągi osobowe poprzez stację Szczecin Główny Towarowy bezpośrednio do lewobrzeżnego dworca głównego z 1843 roku.

W 1878 roku kolej założyła wzdłuż Duńczycy własne portowe nabrzeże przeładunkowe (zwane obecnie nabrzeżem „Starówka"), łącząc je od strony wschodniej nową linią kolejową, wprowadzoną od północy łukiem do dworca Wrocławskiego. Było to już trzecie połączenie kolejowo-przeładunkowe, które z uwagi na swe korzystniejsze położenie od dwóch poprzednich stało się zalążkiem nowoczesnego portu szczecińskiego. Dla usprawnienia dojazdu statków został w 1885 roku wykonany nowy kanał dojazdowy Duńczyca - Odra, mniej więcej wzdłuż linii obecnego nabrzeża Polskiego. W latach 1880-1882 istniał projekt przedłużenia kolei z dworca Wrocławskiego mostem przez Duńczycę i dalej poprowadzenie jej wzdłuż prawego brzegu Odry z nowym portem naprzeciw Golęcina".

Estakada Pomorska ciągnie się przez 420 metrów w ciągu ulicy Gdańskiej na torami kolejowymi. Dzięki przyśpieszeniu prac wyremontowaną ulicę Gdańską i wybudowaną Estakadę Pomorską oddano do użytku w końcu 1972 roku. 2 stycznia 1973 roku przywrócono komunikację tramwajową do Basenu Górniczego, wycofując jednocześnie autobusy dotychczas jeżdżące za tramwaje, skracając ich trasę też do Basenu Górniczego.

Od czasu oddania do użytku ulicy Gdańskiej i Estakady Pomorskiej poprawił się komfort jazdy wzrastającego z roku na roku ruchu samochodowego. Estakada Pomorska jest pod stałym nadzorem służb technicznych odpowiedzialnych za eksploatację tego typów obiektów. Od czasu wybudowania wielokrotnie modernizowana i zabezpieczana przed złymi warunkami atmosferycznymi. Ostatni raz w 2000 roku.

Nowy rozdział w historii Estakady Pomorskiej i jej przyległości

Przebudowa układu drogowego Międzyodrza, to największa inwestycja komunikacyjna, która jest już realizowana. Projekt ma na celu poprawę bezpieczeństwa i organizacji ruchu oraz zapewnienie obsługi komunikacyjnej dla szczecińskiego portu. W ramach zadania zmodernizowane zostaną m.in. ulice: Gdańska, Energetyków, Górnośląska. Zmieni się także układ dróg na Łasztowni, którą z Nabrzeżem Wieleckim połączy Most Kłodny, który będzie budowany w następnych etapach projektu.

6 października 2018 roku podano informację o wydaniu przez wojewodę zgody na rozpoczęcie przebudowy ulicy Gdańskiej wraz z estakadą przy wjeździe do portu w rejonie ulicy Górnośląskiej. To część większego projektu przebudowy układu drogowego na Międzyodrzu. Miasto, otrzymało zezwolenie na realizację inwestycji drogowej, które obowiązuje bezterminowo.

Szczecińskie Inwestycje Miejskie 5 lutego 2020 roku ogłosiły przetarg na rozbudowę i przebudowę ulicy Gdańskiej w rejonie Estakady Pomorskiej. Projekt był realizowany w ramach: "Modernizacji dostępu drogowego do Portu w Szczecinie: przebudowa układu komunikacyjnego w rejonie Międzyodrza". 8 kwietnia 2020 otwarto oferty, zgłosiło się 6 firm, które zaproponowały kwoty od prawie 45 milionów do 79 milionów brutto. 30 kwietnia 2020 wybrano firmę STRABAG Sp. z o.o. z Pruszkowa, która wykona zadanie za 44.732.739,09 zł brutto. SIM zabezpieczyła kwotę 45 123 133,38 zł brutto. Podpisanie umowy nastąpiło 15 września, a przekazanie placu budowy 5 października 2020 roku. Firma "Strabag" zakończyła prace we wrześniu 2022 roku.

Najważniejszą częścią tego zadania, była przebudowa starego wiaduktu tramwajowo-drogowego w rejonie ulicy Gdańskiej. Wiadukt, który powstał w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku, był w złym stanie technicznym i w związku z tym konieczny był kompleksowy remont całej konstrukcji. W wyniku prac, podniesiona została klasa nośności obiektu do 40 Ton. W ramach inwestycji, przebudowany został też wiadukt nad bocznicą kolejową, prowadzącą do Zespołu Elektrowni Dolna Odra S.A., który został zbudowany przed 1945 rokiem i przebudowany w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku, jego stan techniczny również wymagał przeprowadzenie niezbędnych kompleksowych prac remontowych.

Ponadto pracami remontowymi objęty został również układ drogowy w rejonie Estakady. Przebudowane zostały obie jezdnie ulicy Gdańskiej oraz przejazdy kolejowe pod Estakadą. Pojawiły się chodniki oraz ścieżki rowerowe. Przebudowana została cała infrastruktura podziemna.

Również w tym samym czasie, w ramach modernizacji dostępu drogowego do Portu w Szczecinie i przebudowy układu komunikacyjnego w rejonie Międzyodrza, SIM ogłosił przetarg w dniu 4 grudnia 2019 roku na przebudowę ulicy Górnośląskiej. która znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Estakady Pomorskiej. 31 stycznia 2020 roku nastąpiło otwarcie ofert. 16 kwietnia 2020 wybrano wykonawcę, a 26 czerwca 2020 podpisano umowę i 10 lipca 2020 przekazano plac budowy. Prace przy przebudowie ulicy Górnośląskiej zakończyły się we wrześniu 2021 roku. Prace prowadziła firma MÜSING BUD Sp. z o.o. S.K. za kwotę 17 136 338,65 zł brutto.

W ramach tego zadania przebudowano ulicę i zbudowano nowe połączenia ulic, zbudowano ciągi piesze, przebudowano kolizyjne sieci podziemne i nadziemne (sieci elektroenergetyczne, sanitarne, wodociągowe, teletechniczne), zapewniono system odwodnienia poprzez przebudowę/budowę kanalizacji deszczowej wraz z urządzeniami oczyszczającymi, przebudowano na nowe oświetlenie uliczne, podniesiono nośność nawierzchni dróg i ulic.

W powiązaniu z powyższymi inwestycjami SIM ogłosił 11 września 2020 roku przetarg na przebudowę ulic - Energetyków, Władysława IV, Spichrzowej, Zbożowej, Celnej, Świętego Floriana, części ulicy Bytomskiej oraz Bulwaru Śląskiego i Gdańskiego. 13 listopada 2020 nastąpiło otwarcie ofert. Zgłosiły się 4 firmy, które zaproponowały kwoty od 77 - 101 mln złotych. Na realizację inwestycji zabezpieczono 148 233 197,72 zł brutto. 12 lutego 2021 roku, ogłoszono wyniki przetargu, firma Budowlano-Drogowa MTM S.A. z Gdyni zajęła się przebudową ulic Energetyków, Władysława IV oraz części ulic dojazdowych do portu za kwotę 77 860 314,30 zł brutto. Plac budowy przekazano 7 maja 2021 roku. Inwestycja trwa nadal.

Drugim przetargiem ogłoszonym przez Szczecińskie Inwestycje Miejskie, był przetarg z 18 września 2020 roku na przebudowę następnych ulic tj. Rybnickiej, Kujota, Hryniewieckiego, Logistycznej oraz części ulicy Bytomskiej w ramach inwestycji związanej z modernizacją dostępu drogowego do portu i przebudową układu komunikacyjnego w rejonie Międzyodrza. 6 listopada 2020 otwarto oferty drugiego przetargu. Miasto zamierzało wydać na ten cel 77,5 mln zł. Zgłosiło się 8 firm, które zaproponowały dużo niższe kwoty niż przewidywano tj. od 45 do ponad 54 milionów. 9 lutego 2021 roku głoszono wyniki przetargu, wygrała firma Budowlano-Drogowa MTM S.A. z Gdyni, która zaproponowała kwotę 45 618 623,65 zł brutto. 29 kwietnia 2021 roku podpisano umowę.

W ramach tej inwestycji zmieni się ich nawierzchnia i geometria jezdni. U zbiegu Hryniewieckiego i Logistycznej wybudowano rondo. Powstały chodniki i drogi rowerowe, wyremontowano przejazdy kolejowe. Prac obejmie także m.in. sieci podziemne i nadziemne, system odwodnienia i oświetlenie ulicznego. Prace mają potrwać prawie 2 lata od dnia podpisania umowy. Inwestycja trwa i zbliża się ku końcowi.

Projekt „Modernizacja dostępu drogowego do Portu w Szczecinie: przebudowa układu komunikacyjnego w rejonie Międzyodrza” jest współfinansowany ze środków pochodzących z Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020; Osi priorytetowej III Rozwój sieci drogowej TEN-T i transportu multimodalnego; działania 3.2 Rozwój transportu morskiego, śródlądowych dróg wodnych i połączeń multimodalnych i będzie realizowany zgodnie z ogólnymi wytycznymi Programu Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2022.

Inwestycje te, są częścią większej całości prowadzonej etapami w miarę posiadanych środków własnych jak i Unii Europejskiej, której zwięczeniem ma być budowa Mostu Kłodnego. Nowy most ma powstać przy Trasie Zamkowej i połączyć centrum miasta z Łasztownią. Będzie to konstrukcja wantowa z wysokim na około 100 metrów pylonem oraz 24 linami podtrzymującymi pomost. Z mostu korzystać mają piesi, rowerzyści, samochody oraz tramwaje.

Konstrukcja umożliwi również zachowanie żeglowności. W ramach przebudowy dróg powstało też rondo w ciągu ulicy Energetyków, które ułatwi dojazd na nabrzeże Starówka i do zarządu portów. W ramach inwestycji przebudowano torowisko tramwajowe w ciągu ulicy Energetyków, które umożliwi jazdę tramwajów do przyszłego Mostu Kłodnego. Wybudowano obustronne rozjazdy od strony Mostu Długiego i Mostu Portowego.

Całość prac, łącznie z budową mostu Kłodnego, kilka lat temu była wyceniana na ponad 350 mln zł. W obecnych uwarunkowaniach na rynku budowlanym trzeba spodziewać się, że koszty będą znacząco wyższe.

W tekście wykorzystałem informacje pochodzące z książki "Urbanistyczny rozwój Szczecina" (Wydanie I, 1965) Piotr Zaremba i Halina Orlińska. Wykorzystałem również informacje zawarte w opisach technicznych do projektu budowy estakady z roku 1969, 1972 i lat późniejszych. Dokumentacja w archiwum Zarządu Dróg i Transportu Miejskiego. Informacje zawarte na stronie internetowej spółki miejskiej - Szczecińskie Inwestycje Miejskie i wiedzy własnej opracował: Janusz Światowy.