Encyklopedia

Pętla „Głębokie” znajduje się w willowej części miasta na osiedlu Głębokie-Pilchowo, położonej w dolinie u podnóża Wzgórz Warszewskich na terenie Puszczy Wkrzańskiej (Parki Leśne Głębokie i Arkoński) przy jeziorze noszącym taką samą nazwę, na skrzyżowaniu ulic Wojska Polskiego, Zegadłowicza, Miodowej i Kupczyka.

W lipcu 1955 roku tramwajowa „jedynka” pojechała po wydłużonej trasie do Głębokiego (odcinek torów od Toru Kolarskiego do jeziora Głębokie). Otwarcie uświetniły nowo dostarczone wagony typu N.

Od 1928 roku na ulicach Szczecina kursował autobus w komunikacji miejskiej i między innymi również odjeżdżał z końcowego przystanku linii tramwajowej do Tanowa. Można więc powiedzieć, że była to pętla tramwajowo-autobusowa.

Tory tramwajowe do pętli przy Głębokim były przedłużeniem istniejącej dawnej linii, która kończyła się u wylotu alei Wojska Polskiego patrząc od strony północnej. Przedłużenie torów do Głębokiego umożliwiło zasiedlenie niewykorzystywanych zasobów mieszkaniowych willowego osiedla, stojących do tej pory jako pustostany. Linia jeżdżąca tą trasą była oblegana szczególnie w porze letniej ze względu na istniejące jezioro. Położenie torów do Głębokiego zakończono pętlą tramwajową.

Na krańcówkę zajeżdżały duże czteroosiowe wagony typu L. Były to wagony motorowe z początku XX wieku. Stanowiły one charakterystyczny widok na szczecińskich torowiskach na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych. Można było je spotkać na różnych liniach - częste wykolejenia na ostrzejszych łukach sprawiły, że skierowano je głównie do obsługi linii 1: Głębokie - Potulicka.

Około 1956 roku uruchomiono linię 53 kończącą swój bieg na pętli, która niespełna 20 lat później, bo dokładnie 2 lipca 1973 roku została przenumerowana na kursującą do dziś, linię 103.

W 1964 roku pracownicy zajezdni Pogodno wybudowali w czynie społecznym wiatę przystankową na pętli. Była to zadaszona tzw. „poczekalnia” na podstawie betonowej. Boki i tył „poczekalni” wykonano ze szkła zbrojonego. Taki układ chronił pasażerów przed deszczem i wiatrem.

Dnia 26 kwietnia 1965 roku do pętli wydłużono tramwajową linię 9.

17 listopada 1997 roku na pętlę po raz pierwszy zajechały autobusy linii 106.

1 maja 2011 roku do pętli wydłużono co drugi kurs linii 51.

W związku z uruchomieniem szczecińskiej komunikacji w gminie Dobra, od 1 stycznia 2015 roku swój bieg na pętli kończyła także linia 121.

W związku z budową ronda na skrzyżowaniu ulic Arkońskiej, Wojska Polskiego i Szafera, prowadzonymi pracami torowymi w ciągu alei Wojska Polskiego, budową węzłą Łękno lub przebudową pętli Głębokie, w latach 2018-2021 na pętli wielokrotnie zawieszano ruch tramwajowy. W tym czasie kursowała autobusowa komunikacja zastępcza w postaci linii 809, zazwyczaj do położonej nieopodal, tymczasowej pętli „Głębokie Kąpieliskowa”.

Od 19 listopada 2019 do 30 listopada 2020 roku przez pętlę przejeżdżały pojazdy linii 901, wykonujące kursy w ramach Transportu Na Żądanie.

Przebudowa pętli „Głębokie”

16 września 2019 roku Szczecińskie Inwestycję Miejskie ogłosiły przetarg na przebudowę pętli „Głębokie” i skrzyżowania alei Wojska Polskiego, z ulicami Kupczyka, Miodowej i Zegadłowicza na czterowlotowe rondo turbinowe oraz samej ulicy Kupczyka do granic miasta. Otwarcie ofert miało nastąpić 21 października 2019 roku, jednak przedłużono je do 31 października 2019 roku. Zgłosiły się trzy fimy, które zaproponowały wykonanie prac w zakresie cenowym 65 - 83 milionów złotych.

Spółka Szczecińskie Inwestycje Miejskie przeanalizowała złożone oferty i 6 grudnia 2019 roku ogłosiła wybór oferty na powyższe zadanie. Została wybrana firma Strabag Sp. z o.o. z Pruszkowa. 20 grudnia 2019 podpisano umowę ( w imieniu miasta podpisał ją Michał Przepiera, zastępca prezydenta Szczecina, a ze strony firmy „Strabag” dyrektor Stanisław Buca), a 8 stycznia 2020 przekazano plac budowy. Projekt objęty był dofinansowaniem w ramach Strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego. Firma miała 24 miesiące na wykonanie zadania.

W ramach inwestycji powstała nowa pętla tramwajowo-autobusowa z peronami tramwajowo-autbusowymi „door to door”, miejscami postojowymi kiss&ride, stanowiskami do postoju taksówek, parkingiem rowerowym oraz stanowiskiem wypożyczalni roweru miejskiego.

Na terenie pętli zamontowano 8 dwustronnych wiat przystankowych oraz elementy małej architektury takich jak ławki, przysiadki i kosze na śmieci. Postawiono nowy budynek socjalny z poczekalnią dla pasażerów. Węzeł wyposażono w System Informacji Pasażerskiej oraz system zasilania telefonów komórkowych – ładowany poprzez panele słoneczne. Inwestycja objęła również budowę parkingu z zachowaniem walorów parkingu leśnego i okolicznego drzewostanu.

Koszt inwestycji to 65 808 473,15 zł z czego 26 428 291,31 zł pochodziło z funduszy unijnych dostępnych z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014-2020. Miasto zwiększyło unijne dofinansowanie na ten cel, rezygnując z budowy drogi rowerowej wzdłuż całej alei Wojska Polskiego.

Po przeprowadzonych próbach technicznych nowowybudowanej pętli w dniu 27 listopada 2020 dopuszczono ją do eksploatacji z dniem 1 grudnia 2020 roku. Od tego dnia tramwaje linii 1 i 9 pojawiły się ponownie na pętli. Jeździły według nowych rozkładów jazdy bez zmiany częstotliwości kursowania. Tego dnia wprowadzono następującą organizację przystanków na pętli „Głębokie”:

• tor zewnętrzny – linia 9 (nr 31751),
• tor środkowy – linia 1 (nr 31752),
• tor wewnętrzny – rezerwowy (nr 31753),

Rozkład jazdy linii autobusowych nie uległ zmianie i przydzielono im perony:

• peron zewnętrzny – linia 103 na początku peronu, tj. od strony Polic (nr 31741),
• peron zewnętrzny – linia 106 na końcu peronu, tj. od strony centrum (nr 31740),
• peron środkowy – linia 51 (nr 31742),
• peron wewnętrzny – linia 121 (nr 31743).

Dnia 18 grudnia 2021 roku po ponad 60 latach do pętli przestały dojeżdżać tramwaje linii 1 (pomijając oczywiście zmiany trasy spowodowane remontami), które skierowano do nowo otwartej pętli „Osiedle Zawadzkiego”.

Tego samego dnia, na okres przebudowy torowisk tramwajowych w ciągu alei Wyzwolenia i plac Rodła do pętli „Głębokie” skierowano tymczasowo linię 12, która wówczas pełniła funkcję linii szczytowej kursującej wyłącznie w dni powszednie w godzinach szczytu w dni nauki w szkołach.

1 maja 2022 roku w gminie Dobra uruchomiono nową siatkę połączeń wraz ze zmianą numeracji. W związku z tym, linia 121 (wówczas kończące swój bieg na Głębokim) została zastąpiona przez linię 221. Ponadto z pętli uruchomiono nową linię 227.

Obecnie na pętli obowiązuje następująca organizacja przystanków:

dla tramwajów:

• tor zewnętrzny – linia 9 (nr 31751), 
• tor środkowy – rezerwowy (nr 31752),
• tor wewnętrzny – rezerwowy (nr 31753),

dla autobusów:

• peron zewnętrzny – linia 103 na początku peronu, tj. od strony Polic (nr 31741),
• peron zewnętrzny – linia 106 na końcu peronu, tj. od strony centrum (nr 31740),
• peron środkowy – linia 51 (nr 31742),
• peron wewnętrzny – linie 221 i 227 (nr 31743).

W chwili obecnej z pętli korzystają tramwaje i autobusy:

• linii 9 kierunek: Potulicka,
• linii 51 kierunek: Kołłątaja,
• linii 103 kierunek: Police Rynek,
• linii 106 kierunek: Police Rynek,
• linii 221 kierunek: Sławoszewo
• linii 227 kierunek: Łukasińskiego Ogrody/Mierzyn Szkoła

Przez Głębokie przejeżdżają natomiast autobusy linii nocnej 529.