Encyklopedia

Łasztownia to wyspa rzeczna w Szczecinie znajdująca się w pobliżu centrum miasta, której krańce mieszczą się między wodami Odry Zachodniej, Parnicy, Kanału Zielonego, Duńczycy oraz Kanału Wrocławskiego.

Jest miejscem - szczególnie w okresie letnim - licznych atrakcji w ramach wesołego miasteczka „Holiday Park”, diabelskiego młynu o nazwie „Wheel of Szczecin”, czy różnorakich uroczystości, koncertów i imprez.

Na Łasztowni mieszczą się liczne restauracje, kawiarnie, sklepy, Morskie Centrum Nauki, a także centrum biznesowe Lastadia Office. Ozdobą Łasztowni są „dźwigozaury” - zabytkowe dźwigi portowe, podświetlane nocą, w liczbie trzech sztuk. Znajduje się na niej również Pomnik Krzysztofa Jarzyny oraz ulokowana nad odrą instalacja reklamująca miasto - napis „Szczecin” o wysokości 1,85 m, przy którym można zrobić pamiątkowe zdjęcie na tle Szczecina.

Autobusy na Łasztowni pojawiały się stosunkowo rzadko, zwykle przy okazji organizacji imprez, jednak nie w ramach regularnej komunikacji miejskiej.

Rosnące znaczenie Łasztowni, na której z roku na rok pojawiało się coraz więcej mieszkańców spowodowało, że w 2022 roku zdecydowano o uruchomieniu stałych połączeń autobusowych, początkowo w ramach sezonowych linii obsługiwanych busami o pojemności 21 osób.

Autobusy kursowały w piątki, soboty oraz niedziele w okresie od 1 lipca do 4 września z wyłączeniem dni 12–14 sierpnia i 19–21 sierpnia.

Nowe linie kursują ulicami Spichrzową i Zbożową do ulicy Nad Duńczycą, gdzie przy „Starej Rzeźni” znajdują się przystanki dla wsiadających i wysiadających, a autobusy zawracają z użyciem wydzielonego miejsca na parkingu dla samochodów.

Do pętli zaczęły dojeżdżać:

• linia 198 kierunek: Plac Kościuszki,
• linia 199 kierunek: Plac Rodła.

Tramwaj na Łasztowni

Budowa pętli tramwajowej na Łasztowni powiązana została głównie z projektowaną budową trasy Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju właśnie w tym rejonie.

O potrzebie budowy Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju mówiono już w latach 50. a później 70. XX wieku. W międzyczasie rozpoczynano budowę Trasy Zamkowej i wiaduktów nad ulicą Energetyków. Powiązano to również z porządkowaniem dróg lokalnych i zagospodarowania na Łasztowni, budową rurociągu miedwiańskiego oraz projektowanym remontem Mostu Długiego, który miał się odbyć w 1988 roku (wymiana przęsła zwodzonego na stały i remontu podpór).

Według wielokrotnie wysuwanych postulatów Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej pętla tramwajowa w rejonie ulicy Energetyków pomiędzy Mostem Długim a Portowym usprawniłaby eksploatację linii tramwajowych na podejściu do i z centrum przy kierowaniu taboru w ulicę Gdańską i z powrotem oraz byłaby konieczna z chwilą zlikwidowania prawoskrętu tramwajów z ulicy Wyszyńskiego w ulicę Vasco da Gama, co przy trudnościach eksploatacyjnych wykorzystywano jako jednokierunkową prowizoryczną pętlę.

W lutym 1987 roku WPKM podał wymogi odnośnie budynku dyspozytorni na projektowanej pętli tramwajowej na Łasztowni. Odbiorcą tych wymogów była Wojewódzka Dyrekcja Inwestycji – Oddział Budowy Tras Komunikacyjnych w Szczecinie mieszcząca się przy ulicy Bulwar Gdański 2.

Wymogami były:

• pomieszczenia dla dyspozytorów dla 3 osób /w tej części winny znajdować się urządzenia do automatycznej kontroli ruchu wg zasad dla szybkiego tramwaju, sprzęt łączności bez i przewodowej i sanitariat/,
• pomieszczenia socjalne dla obsługi /pokój do spożywania posiłków dla 12 osób, pomieszczenia kuchennego podgrzewania posiłków regeneracyjnych i napojów, magazynek z przebieralnią, wc z umywalką i bieżącą wodą/,
• pomieszczenia dla pogotowia technicznego z warsztatem /z łazienką, wc i podręcznym magazynkiem/,
• poczekalnia dla 50 osób,
• zapewnienie systemu łączności przewodowej wewnętrznej pomiędzy dyspozytornią a pomieszczeniami i przystankami /sygnalizacja odjazdowa/,
• zalecono aby budynek z pomieszczeniami dla dyspozytorów znajdował się na wyższym poziomie około 6 metrów nad poziomem terenu, aby zapewnić widoczność całej pętli.

Z projektowanej budowy pętli tramwajowej w tym rejonie, wybudowano tylko budynek dyspozytorni, który był użytkowany przez jakiś czas przez Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania, zaś w późniejszych latach pozostawał opuszczony i niszczał szabrowany przez złomiarzy. Budynek został rozebrany na przełomie listopada i grudnia 2010 roku. W pejzażu miasta istniał
prawie trzy dekady. Starsi mieszkańcy miasta nazywali go „trzecim grzybkiem” (po grzybku na Bramie Portowej i przy Baltonie na ulicy Gdańskiej).