Encyklopedia

MAN NG313 to 18-metrowy autobus przegubowy III generacji ze 100-procentowym udziałem niskiej podłogi. Pojazd został wyposażony w ogrzewanie konwektorowe, a stanowisko kierowcy - w klimatyzację. Przy drugich drzwiach została zainstalowana rozkładana platforma ułatwiająca wjazd wózkiem inwalidzkim do wnętrza autobusu. Drugie, trzecie i czwarte drzwi w większości autobusów posiadają mechanizm indywidualnego otwierania przez pasażera. NG313 od 1999 roku był produkowany jako III generacja MAN-a. 

W 2005 roku zaprezentowano jego nową wersję - nazwaną Lion's City. Połączono nowy design wraz z najnowszymi nowinkami technicznymi, wskutek czego powstała zupełnie nowa seria pojazdów.

Ze względu na swoją pojemność MAN NG313 zaliczany jest do klasy MEGA. Silnik rodzimej produkcji MAN-a (model D2866LUH26) może mieć 310, 320, 350 lub 360 koni mechanicznych. Skrzynią biegów zajął się VOITH z modelami D854.5E i D864.5E. 

Każde wejście składa się z dwóch płatów drzwiowych o łącznej szerokości 1250 mm. Podłoga w pierwszych drzwiach wznosi się na 320 mm, a w pozostałych na 340 mm. 

NG313 w Szczecinie i Policach

Można powiedzieć, że wejście do eksploatacji autobusów tego typu oznaczało nową jakość w szczecińskiej komunikacji miejskiej. Po raz pierwszy na ulicach pojawił się w pełni niskopodłogowy autobus przegubowy.

Wszystkie szczecińskie zajezdnie swego czasu posiadały autobusy NG313.

Pierwszych zakupów dokonało Szczecińsko-Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne, które zakupiło 6 autobusów tego typu. 

Pierwszy z nich - 755 został wprowadzony do eksploatacji w 2001 roku, a kolejne z nich 756-760 w latach 2003-2004.

System informacji pasażerskiej w autobusach dostarczyła firma R&G z Mielca (autobus nr 755 był jednym z dwóch pierwszych, w których zainstalowano mechanizm zapowiadania przystanków), autobus 755 posiadał mozaikowe wyświetlacze numeru linii, natomiast kolejne pojazdy - pomarańczowe wyświetlacze diodowe. Dobrą wentylację wnętrza zapewniały odpowiednia ilość uchylnych okienek, co było miłą odmianą po dusznych NG312. Dzięki rezygnacji z siedzeń „na półtorej osoby” podróż przebiegała w bardziej komfortowych warunkach niż w pozostałych MAN-ach. W autobusach 758, 759, i 760 z tyłu pojazdu zastosowano klubowy układ siedzeń (co miało zapobiegać aktom wandalizmu). 

Na życzenie SPPK w pojazdach o numerach bocznych 758, 759 i 760 na listwie nadokiennej zostały zamontowane dodatkowe lampy oświetlające przystanek w rejonie drzwi, a także zmieniono sposób zamocowania prawego lusterka.

Przez długie lata SPPK było jedynym użytkownikiem MAN-ów NG313.

Zmieniło się to w roku 2013, kiedy PKS Szczecin zakupiło do obsługi swoich linii trzydrzwiowego, używanego MAN-a NG313 pochodzącego z Würzburga. Niespełna rok później, w zajezdni znajdowało się już dziewięć tego typu pojazdów sprowadzonych z Wuppertalu i Schwalmtalu. 

Wozy przemalowano w białe, firmowe barwy PKS i wysłano na linie bez większych przeróbek wewnątrz.

W 2013 roku zajezdnia Dąbie również wprowadziła MAN-y NG313 do swojej floty taboru. Spółka zdecydowała się na zakup trzydrzwiowych autobusów użytkowanych wcześniej przez spółkę z niemieckiego miasta Steinhagen.

Autobusy otrzymały numery taborowe 2151 i 2152 (wyprodukowane w 2001) oraz 2451-2453 (wyprodukowane w 2003).

Zajezdnia Klonowica dla podratowania stanu swojego taboru, również postanowiła sięgnąć po NG313 z „drugiej ręki” - do spółki zawitały dwa autobusy, które wcześniej obsługiwały komunikację miejską w Göteborgu. Obydwa pochodziły z roku 2006 i posiadały trzy pary drzwi. Dla pasażerów w autobusach dostępne były siedzenia Vogelsitze system 400, a za system informacji pasażerskiej odpowiadały diodowe wyświetlacze zewnętrzne Mobitec. Po sprowadzeniu do Polski, w środku zamontowano również wewnętrzne wyświetlacze marki Pixel w ilości dwóch sztuk na obie sekcje.

1650-1651 pojawiły się na liniach miejskich we wrześniu i październiku 2013 roku.

W okresie od marca do maja 2014 do swoich „göteborskich” braci dołączyły rok starsze 1595-1599.

Autobusów nie wyposażono w wyświetlacze wewnętrzne. Pojazdy 1598-1599 analogicznie posiadały diodowe wyświetlacze zewnętrzne Mobitec, zaś 1595-1597 otrzymały mozaikowe w kolorze zielonym. 

Z początkiem 2015 roku w klonowickiej zajezdni pojawiły się kolejne cztery „ex-Göteborgi”: dwa z rocznika 2005 - 1593-1594 oraz dwa z rocznika 2006 - 1652-1653. Wszystkie z MAN-ów wyposażono w mozaikowe, zielone wyświetlacze.

W tym samym okresie zajezdnia PKS Szczecin rozpoczęła eksploatację NG313 zakupionych od przewoźnika Vestische Herten. Trzydrzwiowe autobusy zostały wyprodukowane w 1999 roku. Większość z nich została przemalowana w barwy PKS, natomiast dwa otrzymały malowanie Floating Garden i trafiły do obsługi miejskich linii na zlecenie ZDiTM. Pojazdom nadano numery taborowe 10236-10240.

W roku 2016 do zajezdni Dąbie również zawitała jedna sztuka NG313 sprowadzona z Göteborga. Był to autobus pochodzący z roku 2006 z tej samej serii, co w sąsiedniej zajezdni. W Szczecinie nadano autobusowi numer taborowy 2651 i również wyposażono go w diodowe, pomarańczowe wyświetlacze zewnętrzne firmy Mobitec.

W tym samym roku, SPA Dąbie zakupiło także NG313 pochodzące z Darmstadtu. Autobusy 2361 i 2362 były czterodrzwiowe i pochodziły z roku 2003. W Polsce doczekały się wewnętrznych i zewnętrznych wyświetlaczy firmy Pixel. Pojazdy były wyposażone w siedziska pasażerskie Vogelsitze Pino.

Kilkanaście miesięcy później, w grudniu 2016 do zajezdni Klonowica zawitał ostatni z zakupionych ex-Göteborskich 1654, który otrzymał wyświetlacze zewnętrzne firmy Mobitec. 

Na początku 2017 roku eksploatację liniową w szczecińskim PKS-ie rozpoczął pochodzący z Wurzburga 10288 (rocznik 1999).

W okresie od marca 2017 do kwietnia 2018 roku na liniach zaczęły pojawiać się zakupione przez zajezdnię PKS Szczecin MAN-y NG313, które wcześniej kursowały po Berlinie i Würzburgu. Wozy pochodzące z BVG Berlin przemalowano w barwy Floating Garden, zaś te z Würzburgu w białe PKS-u. Siedziskami pasażerskimi w ex-berlińskich MAN-ach były Vogelsitze Pino.

Ostatnim wprowadzonym do eksploatacji MAN-em NG313 był pojazd 10406. Zakupiony z Würzburga, autobus przemalowano w barwy Floating Garden i trafił do obsługi linii miejskich na zlecenie ZDiTM.

Zabytkowy egzemplarz

W lutym 2023 za sprawą RetroBUS-a, w Szczecinie pojawił się trzydrzwiowy MAN NG313 z przeznaczeniem na autobus historyczny, któremu nadano numer 2360. Pojazd eksploatowany był wcześniej przez przewoźnika w Oranienburg, Langenau, Klagenfurt oraz Wiesbaden. 

Koniec eksploatacji NG313

Pierwszym wycofanym ze szczecińskich zajezdni MAN-em NG313 stał się 10211, który w 2015 roku został przeznaczony na części dla innych autobusów z zajezdni przy ul. Heyki.

W czerwcu 2016 roku z powodu uszkodzenia mechanizmu przegubu i jego nieopłacalnej naprawy, SPPK skreśliło ze stanu pierwszego NG313 o numerze 755.

Pod koniec 2017 roku ze szczecińską zajezdnią Dąbie pożegnały się wycofane z powodu uszkodzenia skrzyni biegów 2152 i 2362. W tym samym roku szczeciński PKS zdecydował się pozbyć kilku MAN-ów z Wuppertalu i Herten.

W związku z dostawą fabrycznie nowych autobusów, 2018 okazał się być ostatnim rokiem eksploatacji pojazdów z serii 2451-2453 oraz 2151 i 2651 z zajezdni Dąbie, a także 756 z SPPK.

W 2018 roku ze stanu PKS Szczecin skreślono 8 sztuk NG313. Trzy z nich ucierpiały w pożarze, który miał miejsce na terenie zajezdni 25 maja. 

Sześć MAN-ów NG313 zniknęło z placu szczecińskiego PKS-u w roku 2019. Ten sam rok okazał się być ostatnim dla wozu 757 z polickiej zajezdni.

Rok później, z SPPK w ostatnią drogę odjechał 760, a kolejna szóstka NG313 opuściła zajezdnię przy ul. Heyki.

Kolejne dostawy nowych autobusów sprawiły, że w 2021 roku zajezdnia Police wycofała ostatnie pozostające na stanie MAN-y NG313 o numerach bocznych 758-759. Z tej samej przyczyny klonowicka zajezdnia z początkiem października sprzedała w celu kasacji 1652, zaś niespełna miesiąc później skreśliła ze stanu wozy 1597-1599 oraz 1650. W tym samym roku z PKS-u zniknęło 5 kolejnych NG313, w tym ostatnie egzemplarze pochodzące z Berlina.

W styczniu 2022 na złom odjechał 1651 z zajezdni Klonowica. W tym samym okresie dąbska zajezdnia zdecydowała się wycofać ostatniego przedstawiciela autobusów spod znaku lwa (i jednocześnie ostatniego NG313 ze swojej floty) - wóz 2361. Z zajezdni PKS zniknął zaś 10335. 

Kolejne klonowickie „ex-Göteborgi” zakończyły swoją eksploatację liniową w lipcu 2022 - były to pojazdy 1593, 1594, 1595, 1596 oraz 1653.

Z końcem 2022 roku swoją liniową eksploatację zakończył przedostatni szczeciński MAN NG313 o numerze 10337.

Ostatni egzemplarz NG313 - wóz 1654 został skreślony ze stanu w lipcu 2023 roku, tym samym kończąc po 22 latach eksploatację tego modelu w szczecińsko-polickiej komunikacji miejskiej.