Encyklopedia

Trasa: (Police Jasienica Pętla — Ogrodowa — Broniewskiego — Podgórna — Piastów (z powrotem: Piastów — Ogrodowa) — Dworcowa — [Piotra i Pawła —] Dworcowa — Jasienicka — [Kuźnicka —] Jasienicka — Kościuszki —) Police Rynek — plac Chrobrego — Grunwaldzka — Batorego — Szkolna — Słoneczna — Kołłątaja — Mazurska — Piłsudskiego — rondo Pionierów Polic — Grzybowa — Piaskowa — Wyszyńskiego — rondo Majdańskiego — Wyszyńskiego — Piłsudskiego — Tanowska — Licealna — Police Tanowska Szkoła

1 marca 1985 roku nastąpiła zmiana numeru linii 68 na 109. Początkowo obsługiwana była czterema brygadami z 10-13 minutową częstotliwością kursowania. 5 grudnia 1985 dodano jedną brygadę jeżdżącą po południu z 40-minutową częstotliwością.

Początkowo linia 109 obsługiwana była przez zajezdnię Klonowica, a 5 maja 1986 roku jej obsługę przejęła zajezdnia Police. Nastąpiła również zmiana częstotliwości kursowania na 9-18 i 11-12 minut przed i po południu. 

11 lutego 1992 roku zmieniono charakter linii ze stałej na szczytową, a począwszy od 26 czerwca 1994 roku linia 109 była zawieszana na okres wakacji letnich i przywracana po ich zakończeniu. W ciągu roku kursowała wyłącznie w dni nauki w szkołach.

Do 3 grudnia 2007 roku obowiązywały wariantowe kursy do pętli „Siedlice Pętla”, a tego dnia zastąpiła je nowo utworzona linia 110.

Przebudowa ulicy Wyszyńskiego w Policach, w dniach 18 kwietnia - 21 listopada 2009 roku wymusiła zmianę trasy linii w taki sposób, że autobusy kursowały objazdem od ulicy Piłsudskiego, ulicami Bankową i Zamenhofa do ulicy Piaskowej i dalej bez zmian. Objazd obowiązywał dla obu kierunków. 

Dotychczasowe kursy linii 109 w relacji Police Rynek - Police Osiedle Chemik były wykonywane na trasie Police Rynek - Police Bankowa z nawrotem od przystanku „Police Bankowa” ulicami Bankową, Wyszyńskiego, Piłsudskiego i PCK do ulicy Bankowej i dalej przez ulicę Zamenhofa jak w pozostałych kursach.

Kolejny objazd na linii wytyczono w okresie od 28 kwietnia do 1 października 2010 roku z powodu remontu ulicy Piaskowej w Policach. Autobusy kursowały w obu kierunkach częściowo zmienioną trasą, ulicami: Wyszyńskiego – Bankową – do ulicy Grzybowej i dalej po stałej trasie.

W dniach 6-30 września 2012 roku z powodu dalszego remontu, została zamknięta dla ruchu ulica Grzybowa w Policach.
Na czas remontu została zmieniona trasa linii, która w kierunku ulicy Wyszyńskiego kursowała ulicami Grzybową – Bankową – Zamenhofa – Piaskową i dalej po stałej trasie. 

Prace prowadzone w Policach na ulicy Grunwaldzkiej, w dniach 29-30 września 2016 roku wymusiły zmianę trasy linii, która została wycofana z ulic Mazurskiej, Kołłątaja, Szkolnej, Batorego i Grunwaldzkiej i jechała ulicą Wojska Polskiego.

Podczas przebudowy pętli „Police Rynek”, od 22 lipca do 12 listopada 2019 roku linia kursowała na trasie Police Tanowska Szkoła - Police Kołłątaja. Kursy wykonywane były do przystanku „Police Szkolna” bez zmian, następnie autobusy zawracały na wysokości dworca kolejowego i ulicami Szkolną i Kołłątaja kierowały się do przystanku końcowego „Police Kołłątaja”.

Od 16 marca do końca wakacji szkolnych 2020 linia 109 była zawieszona w związku z przejściem szkół na tryb nauki zdalnej. Linia po przerwie na trasie pojawiła się 1 września, jednak od 9 listopada w związku z ponownym zamknięciem szkół została zawieszona po raz kolejny. Odwieszono ją 18 stycznia 2021 po decyzji o ponownym otwarciu szkół.

W dniach od 22 marca do 26 kwietnia 2021 oraz od 20 grudnia 2021 do 9 stycznia 2022 ponownie zawieszano kursowanie linii. Spowodowane było to wprowadzeniem nauki zdalnej w związku z rozwojem pandemii koronawirusa.

W związku z pracami przy budowie węzła przesiadkowego SKM Police, od 16 maja 2023 roku wstrzymano ruch w ciągu ulic Batorego i Szkolnej w Policach, zaś linia 109 między przystankami „Police Rynek” a „Police Mazurska Kościół” kursowała ulicami Grunwaldzką i Kołłątaja, z pominięciem ulic Batorego i Szkolnej. Przystanki „Police Grunwaldzka” i „Police Szkolna” nie były obsługiwane, zaś w zamian uruchomiono tymczasowy przystanek „Police Kołłątaja” (nr 53522) w kierunku pętli „Police Rynek”, zlokalizowany w ciągu ulicy Kołłątaja przed skrzyżowaniem z ulicą Szkolną (na wysokości przystanku w przeciwnym kierunku).

2 września 2023 roku zmieniono sposób funkcjonowania linii 109. Od tego dnia kursuje ona wyłącznie w szczycie w godz. 6-8 i 13:30-15:30. Ponadto autobusy tej linii rozpoczęły kursowanie także w dni powszednie wolne od nauki w szkołach. Częstotliwość w dni nauki w szkołach wynosi 20 minut, zaś w dni wolne od nauki w szkołach 40 minut.

Uruchomiono także dwa kursy - jeden rano i jeden po południu w relacji Police Tanowska Szkoła - Police Jasienica Pętla.

Poranny kurs w kierunku Jasienicy realizowany jest z podjazdem do przystanku „Police Piotra i Pawła” i do pętli „Police Zakłady Chemiczne”, zaś popołudniowy wyłącznie z podjazdem do przystanku „Police Piotra i Pawła” w kierunku centrum Polic.

W związku z otwarciem nowego układu drogowego w ciągu ulic Piłsudskiego i Siedleckiej, 22 stycznia 2024 roku przywrócona została stała trasa linii 109 przez ulicę Szkolną, Batorego i Grunwaldzką. Zlikwidowany został tymczasowy przystanek „Police Kołłątaja”, uruchomiono zaś nowe przystanki „Police Batorego” (na żądanie) w ciągu ulicy Batorego przy budynku dworca.

Dodatkowo likwidacji uległy przystanki „Police Mazurska” w obu kierunkach, zaś w zamian uruchomiono nowe przystanki „Police Dąbrówka”, zlokalizowane w ciągu ulicy Piłsudskiego przy wiadukcie kolejowym.