Encyklopedia

Trasa: Osiedle Zawadzkiego — Szafera — rondo Żołnierzy Polskich Misji Pokojowych ONZ — Sosabowskiego — Żołnierska — rondo Karskiego — Mickiewicza — aleja Bohaterów Warszawy — Krzywoustego — plac Kościuszki — Krzywoustego — plac Zwycięstwa — plac Brama Portowa — Wyszyńskiego — most Długi — Energetyków — most Portowy — Gdańska — Estakada Pomorska — Gdańska — most Pionierów Miasta Szczecina — Eskadrowa — Hangarowa — Jaśminowa — Turkusowa

Historia dawna

26 października 1897 roku wyruszyły na trasy tramwaje elektryczne między innymi linia kursująca na trasie:Golęcino – Dębogórska – Ludowa – Nocznickiego – Dubois – Parkowa – Malczewskiego – Matejki – plac Hołdu Pruskiego – Staromłyńska – plac Orła Białego – Grodzka – Tkacka – Wyszyńskiego – Brama Portowa – 3 Maja – Narutowicza – Potulicka.

Okazało się, że w 1905 roku po nadaniu liniom tramwajowym numeracji, że jest to linia 7 jeżdżąca na trasie jak w roku 1897.

W 1906 roku dobudowano drugi tor na odcinku od ulicy Firlika do zwodzonego mostu na Drzetowie.

Od 1911 roku linia 7 jeździła na trasie od Golęcina do placu Hołdu Pruskiego po starej trasie a od placu Hołdu Pruskiego przez plac Żołnierza Polskiego – Niepodległości – 3 Maja – Narutowicza do Potulickiej. W 1912 roku nadano linii 7 kolor „czerwony”.

W latach 1911–1923 pomimo wojny i trudności ekonomicznych ograniczano komunikację tramwajową. Jednak linia 7 wyszła obronną ręką przy cięciach. Pozostawiono ją na dotychczasowej trasie.

W latach 1923-1932 linia 7 kursowała na niezmienionej trasie.

W roku 1932 uruchamiano dodatkowe linie wspomagające w czasie szczytów przewozowych. Linie te oznaczano literą „E” – a jeździły na trasie do 1934 roku. Później, bo w latach 1940–1944 linia wspomagająca „E” jeździła z Golęcina do Obr. Stalingradu (Bismarkstrasse).

W 1934 roku „siódemka” rozpoczęła kursowanie w relacji: Krzekowo – Mickiewicza – Bohaterów Warszawy – Jagiellońska – Wojska Polskiego – plac Zgody – Obr. Stalingradu – plac Żołnierza Polskiego – plac Hołdu Pruskiego.

W latach 1935–1938 na linii zaczęły się pojawiać składy trójwagonowe, a w okresie letnim wagony letnie. Z powodu małych potoków pasażerskich (poza szczytem) tramwaje linii 7 - wozy doczepne pozostawiały przy zajezdni Golęcin, a kiedy tramwaj jechał w kierunku Potulickiej pozostawiano wagony doczepne na placu Orła Białego.

Linia 7 w latach II Wojny Światowej do 1944 roku jeździła po swojej trasie beż większych problemów, jednak 30 sierpnia tego roku nastąpił potężny nalot samolotów alianckich na przemysłowe dzielnice Szczecina. W trakcie nalotu został zniszczony wiadukt na ulicy Druckiego-Lubeckiego, co spowodowało zerwanie więzi z tramwajowymi trasami w kierunku do i ze śródmieścia. W związku z nalotami z konieczności linia 7 jeździła na trasie Krzekowo – Obr. Stalingradu (Bismarkstrasse) w okolicach dzisiejszego placu Żołnierza Polskiego, a dalej pasażerowie byli dowożeni autobusami.

Od 10 października 1944 roku po naprawie uszkodzeń, linia 7 jeździła z Krzekowa do wiaduktu na ulicy Druckiego – Lubeckiego. Wiadukt został wyłączony z ruchu. Z drugiej strony wiaduktu tramwaj kursował do zajezdni Golęcin.

25 kwietnia 1945 roku nastąpiła ewakuacja pracowników tramwajów szczeciński na zachód przed nadciągającą Armią Sowiecką i w ten sposób zakończył się okres w komunikacji w niemieckim Szczecinie.

Historia nowsza

12 sierpnia 1945 roku uruchomiono linię 7 jeżdżącą na trasie Hutnicza – plac Żołnierza Polskiego, a 21 sierpnia przedłużono ją o odcinek od placu Żołnierza Polskiego do Boh. Warszawy. Na trasie linii od 12 października pojawiły się składy trójwagonowe.

W latach 1945–1948 linia 7 jeździła na trasie: Hutnicza – Dubois (Baden Powella) – Parkowa – Malczewskiego – Matejki plac Żołnierza Polskiego – Obr. Stalingradu (Ledóchowskiego) – plac Zgody – Wojska Polskiego – Jagiellońska – Bohaterów Warszawy.

W latach 1948-1951 roku linia 7 – po odbudowaniu torowisk w ciągu ulic Wyszaka, Nocznickiego, Stalmacha, Druckiego–Lubeckiego zmieniła trasę na: Jana z Kolna – Wyszaka – plac Żołnierza Polskiego – Obr. Stalingradu – plac Zgody – Wojska Polskiego – Jagiellońska – Bohaterów Warszawy – Mickiewicza – Żołnierska.

1 stycznia 1951 roku trasa „siódemki” została zmieniona w związku z oddaniem tzw. trasy nadodrzańskiej i zaczęła kursować w relacji Stocznia Szczecińska – Żołnierska.

W 1954 roku wydłużono trasę linii o nowo zbudowany odcinek torów do nowej pętli na Krzekowie.

1 października 1957 roku w związku z dużym tłokiem w pojazdach, zwiększono częstotliwość kursowania linii 7.

Od 11 do 15 stycznia 1959 roku miała miejsce awaria prostowników w związku z brakiem mocy (nie zakończono rozbudowy podstacji mieszczącej się przy ulicy Kolumba), co spowodowało zmniejszenie ilości brygad na trasie linii.

W dniach od 2 lutego do 1 kwietnia 1960 roku linia kursowała na trasie Stocznia Szczecińska przez Bramę Portową do Krzekowa. Kroniki nie podają jaka była przyczyna zmiany trasy.

W okresie od 26 kwietnia 1965 do 2 stycznia 1973 roku linia 7 jeździła po zmienionej trasie w relacji Krzekowo – Wielka (z powrotem przez Nabrzeże Wieleckie, Dworcową i 3 Maja).

Od 1 kwietnia 1967 roku montowane były automaty biletowe w wozach silnikowych, a od 1 grudnia doczepnych.

15 kwietnia 1970 roku nastąpiła częściowa zmiana trasy od placu Przyjaźni Polsko–Radzieckiej (plac Zgody) - Obr. Stalingradu – plac Żołnierza Polskiego – Brama Portowa – Wielka – Dworcowa -  Brama Portowa - Niepodległości - plac Żołnierza Polskiego - plac Hołdu Pruskiego - Rossevelta - al. Wyzwolenia - plac Żołnierza Polskiego - Obr. Stalingradu - plac Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, Wojska Polskiego i dalej bez zmian. Zmiana trasy nastąpiła w związku z przebudową Bramy Portowej. 21 września ponownie zmieniono jej trasę – kursowała z Krzekowa do Potulickiej przez plac Zwycięstwa i Bramę Portową. Z kolei od 21 listopada na trasie Krzekowo – Wielka w związku z zakończeniem przebudowy Bramy Portowej.

1 października 1971 roku likwidacji uległy przystanki tramwajowe usytuowane przy placu Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (plac Zgody) i Placu Zwycięstwa. Nowe przystanki ustawiono na Wojska Polskiego i przy ulicy Śląskiej.

18 października 1971 w związku z przebudową torowisk tramwajowych na ulicy Żołnierskiej w kierunku Krzekowa zlikwidowano przystanek przy koszarach. Odcinek pomiędzy ulicą Żołnierską a Wernyhory był obsługiwany przez tramwaj jeżdżący po jednym torze.

Od 2 stycznia 1973 roku skierowano „siódemkę”do Basenu Górniczego z Krzekowa przez Wojska Polskiego – Bramę Portową – Energetyków – Gdańską.

1 grudnia 1973 roku trasa linii 7 zmieniła się z powodu likwidacji torowisk tramwajowych na odcinku plac Sprzymierzonych - plac Zwycięstwa oraz w ciągu ulicy Jagiellońskiej na odcinku od Piastów do Wojska Polskiego i Obrońców Stalingradu, jak również od placu Zgody do placu Żołnierza Polskiego.

Od tego dnia, linia jeździła z Krzekowa przez Boh. Warszawy i Krzywoustego (po nowo zbudowanych torowiskach na Boh. Warszawy na odcinku od ulicy Jagiellońskiej do Turzyna i w ciągu ulicy Krzywoustego na odcinku od Turzyna do placu Kościuszki) do Basenu Górniczego.

W dniach od 8 sierpnia do 4 września 1994 roku przy okazji remontu Mostu Długiego, przeprowadzono remont torowiska na odcinku od przystanku „Energetyków” do przystanku „Baltona”. W związku z tym, linia 7 została skrócona do do ulicy Dworcowej

Z powodu remontu ulicy Wyszyńskiego, w okresie od 1 czerwca do 29 października 1997 roku brygady linii 7 jeździły do pętli na ulicy Potulickiej. Po zakończonym remoncie linia powróciła na swoją dawną trasę.

Od 15 sierpnia do 6 sierpnia 1998 roku linia 7 skierowana została do pętli ulicznej przy ulicy Dworcowej z powodu remontu torowisk w ciągu ulicy Energetyków.

W następnym roku tj. 28 czerwca 1999 roku rozpoczął się remont Estakady Pomorskiej i w związku z tym trasa linii 7 ponownie została skrócona do Dworcowej. Po wakacjach linia powróciła na swoją stałą trasę do Basenu Górniczego.

Na czas remontu Mostu Długiego, w dniach od 26 czerwca do 23 października 2000 roku kursowanie linii 7 zostało zawieszone. Po skończonym remoncie linia powróciła na tory, ale na zmienionej trasie – od ulicy Wawrzyniaka przez al. Wojska Polskiego, plac Sprzymierzonych, Piłsudskiego, Matejki, Niepodległości i dalej po starej trasie.

31 października 2000 roku po zakończonym remoncie wiaduktu Akademickiego [wiadukt Akademicki zaprojektowano i wybudowano w latach 1928 – 30. Po nalotach dywanowych w 1944 roku został poważnie uszkodzony. Na przełomie roku 30 listopada 1946 do 23 sierpnia 1947 wiadukt został odbudowany i przekazany do ruchu drogowo - tramwajowego. Zapewniło to komunikację tramwajową z Pogodna ze Śródmieściem. Od tego czasu jest użytkowany i prawdopodobnie nie był poddawany większym remontom aż właśnie do roku 2000.] w ciągu ulicy Mickiewicza linia powróciła na starą trasę.

21 marca 2001 roku do Szczecina przyjechał na testy wagon 116 ND, który w dniach 23 marca - 20 kwietnia kursował również na linii 7.

Od 18 kwietnia do 2 lipca 2001 z powodu budowy wiaduktu do portu linia 7 kursowała na trasie skróconej do pętli „Dworcowa”.

W roku 2002 roku ograniczono kursowanie wszystkich linii z powodu cięć rozkładów jazdy. Tłumaczono to brakiem środków na komunikację.

W związku z remontem ulicy Krzywoustego, 25 czerwca 2005 roku linię 7 skierowano objazdem z Krzekowa od Boh. Warszawy przez Jagiellońską – Piastów - plac Sprzymierzonych – Piłsudskiego – Matejki – Niepodległości i dalej po starej trasie. Na swoją stałą trasę linia powróciła 31 stycznia 2006 roku po zakończeniu przebudowy ulicy Krzywoustego i uroczystym otwarciu jej przez ówczesnego Prezydenta Miasta Mariana Jurczyka.

W związku z awarią sieci kanalizacyjnej w Al. Piastów (przy pl. Kościuszki) w dniach 9/10, 10/11 października 2006 roku od godziny 20:00 do 4:30 został wstrzymany ruchu tramwajowy dla linii 7 na odcinku od Boh. Warszawy - Jagiellońska do Bramy Portowej. W związku z tym 7 w obu kierunkach kursowała po częściowo zmienionej trasie tj. od Krzekowa – Jagiellońską – pl. Sprzymierzonych - pl. Grunwaldzki - pl. Rodła – Matejki pl. Żołnierza – Brama Portowa i dalej po stałej trasie do Basenu Górniczego według normalnego rozkładu jazdy.

2 lipca 2007 rozpoczęto remont torowiska w ciągu ulicy Bohaterów Warszawy na odcinku od ulicy Jagiellońskiej do Turzynu. Z tego powodu linia 7 jeździła objazdem od Boh. Warszawy przez Jagiellońską – Piłsudskiego – Matejki – Niepodległości i dalej do Basenu Górniczego. 1 grudnia 2007 roku linia wraca na swoją stałą trasę po skończonym remoncie.

1 października 2007 w związku z powstającym nowym układem sieci tramwajowej, wprowadzono zmiany w funkcjonowaniu linii.

Od tego dnia linia 7 kursowała na stałej trasie jedynie w dni powszednie w godzinach szczytu. Obsługiwana była przez 8 pociągów 2x105N.

W zamian uruchomiona została linia 7 Bis kursująca we wszystkie dni tygodnia w relacji Krzekowo – Dworcowa. Obsługiwana była przez 6 brygad: w dni powszednie i soboty składy 2x105N z zajezdni Pogodno; w niedziele i dni świąteczne pojedyncze wagony KT4Dt z zajezdni Pogodno. Linia została zlikwidowana 1 grudnia 2007.

W związku z remontem torowisk wciągu ulicy Sikorskiego, Ku Słońcu oraz pętli na ulicy Kwiatowej, a także wyłączeniu na ten czas kursowania linii 8 - w okresie od 4 listopada do 23 grudnia 2008 - brygady 1, 5 i 9 w dni powszednie na linii 7 były obsługiwane składami trójwagonowymi - wystawianymi przez zajezdnię Pogodno.

16 października 2009 roku linię 7 skierowano objazdem przez: aleję Niepodległości - plac Żołnierza Polskiego - Matejki - Piłsudskiego - Piastów - Jagiellońską. Taki stan rzeczy trwał do 19 października 2009 roku, gdyż dzień później tramwaje linii 7 wróciły na swoją trasę. Zmiany związane były z remontem torowiska na placu Kościuszki.

Podobnie linia 7 kursowała w dniach od 6 do 9 listopada 2009 roku. Wiązało się to również z remontem torowiska na placu Kościuszki. Ponownie w dniach od 4 do 6 grudnia 2009 roku ponownie z powodu remontu na placu Kościuszki linia 7 została skierowana objazdem.

W okresie od 25 listopada 2009 do 2 kwietnia 2010 z powodu remontu torowiska na ulicy Żołnierskiej i pętli „Krzekowo”, linię 7 skierowano ulicą Wawrzyniaka i aleją Wojska Polskiego do zajezdni Pogodno.

10 kwietnia 2010 roku z powodu remontu torowiska w alei Bohaterów Warszawy zmieniono trasę tramwajów linii 7. Kursowała ona na trasie tymczasowej: Krzekowo – Żołnierska – Mickiewicza – Wawrzyniaka – aleja Wojska Polskiego – aleja Piłsudskiego – Matejki – plac Żołnierza Polskiego – aleja Niepodległości – Wyszyńskiego – Nabrzeże Wieleckie – Dworcowa (z powrotem: ulica Dworcowa – aleja 3-go Maja). Obsługiwana była przez tramwaje kategorii C z zajezdni Pogodno.

22 maja 2010 roku po zakończonym remoncie torowiska w alei Bohaterów Warszawy tramwaje linii 7 wróciły na swoją trasę.

1 września 2010 nastąpiła korekta czasu przejazdu, godziny pracy brygad nie uległy zmianie.

Od 2 kwietnia 2013 roku zwiększono ilość niskopodłogowego taboru na linii 7 (brygady niskopodłogowe oznaczone podkreśleniem): w dniu powszednim minimum cztery pojazdy niskopodłogowe, w soboty minimum trzy, a w dni świąteczne dwa wagony z rodziny 120NaS.

Od 15 kwietnia 2014 roku z powodu kolejnego etapu prac związanych z wymianą torowiska na skrzyżowaniu alei Bohaterów Warszawy z ulicą Jagiellońską przetrasowano tramwaje linii 7.

Linia kursowała wówczas na trasie Krzekowo – Basen Górniczy objazdem przez Wawrzyniaka, Wojska Polskiego, plac Szarych Szeregów, Piłsudskiego, plac Rodła, plac Żołnierza Polskiego, Bramę Portową i dalej po swojej trasie do Basenu Górniczego. Jednocześnie na linii 7 w dni powszednie wprowadzono zadanie łączone 7/8+4/7.

Po zakończonym remoncie - wymianie krzyżownicy, linia powróciła na swoją trasę w dniu 6 maja 2014.

Linia 7 na czas przebudowy torów w ciągu ulic Energetyków i Gdańskiej, od 28 lipca 2014 kursowała na trasie Krzekowo – Dworcowa według specjalnego rozkładu jazdy bez zmian częstotliwości.

Od 15 lipca 2015 ze względu na remont wschodniej części alei Niepodległości - na odcinku Brama Portowa - Plac Żołnierza Polskiego, jak również tworzące się korki na ulicy Dworcowej, linia 7 jeździła na trasie Krzekowo – Plac Rodła. Obsługiwana była przez 5 tramwajów niskopodłogowych z zajezdni Pogodno.

29 sierpnia 2015 po oddaniu do użytku pętli na Basenie Górniczym oraz torowiska w ciągu ulicy Energetyków i Gdańskiej, linia 7 powróciła na stałą trasę Krzekowo - Basen Górniczy.

W związku z zamknięciem mostu Cłowego, od 16 czerwca 2016 roku trasa linii została przedłużona do pętli „Turkusowa”.

Z powodu problemów kadrowych w spółce Tramwaje Szczecińskie, 24 października 2016 roku dotychczasowa częstotliwość kursowania w dni powszednie w szczycie została zredukowana z 6 do 12 minut.

Linia 7 w związku z odbywającymi się pracami w rejonie torowiska w ciągu ulicy Mickiewicza, w dniach 18 i 19 marca 2017 kursowała na trasie objazdowej Turkusowa - Wawrzyniaka - aleja Wojska Polskiego - Głębokie według specjalnego rozkładu jazdy bez zmiany częstotliwości kursowania.

W dniach 16 września - 24 października 2017 w związku z remontem torowiska, po 12 latach jego eksploatacji w ciągu ulicy Krzywoustego na odcinku od Placu Zwycięstwa do placu Kościuszki wykonywano prace związane z uzupełnieniem ubytków podbudowy w strefie okołoszynowej i naprawiano nawierzchnie bitumiczną w obrębie torowiska. Z powodu tych prac została zmieniona organizacja ruchu i tramwaje zostały skierowane objazdami do swoich punktów docelowych.

Linia 7 jeździła wówczas na trasie objazdowej od alei Bohaterów Warszawy ulicami: Jagiellońską — placem Szarych Szeregów — Piłsudskiego — placem Rodła — Matejki — placem Żołnierza Polskiego — Bramą Portową i dalej po stałej trasie. 

W dniach 22-28 kwietnia 2018 roku wstrzymany został ruch tramwajowy na odcinku Basen Górniczy — Turkusowa z powodu prowadzonych prac na torowisku pod wiaduktem w ciągu ulicy Hangarowej.
Linia 7 zatrzymywała się na pętli „Basen Górniczy” na torze wewnętrznym.

27 czerwca 2020 roku w związku z II etapem przebudowy węzła Wyszyńskiego linia 7 została skierowana do pętli „Potulicka”. 30 października linia powróciła na swoją stałą trasę.

W dniach 5 i 6 czerwca 2021 roku linia kursowała na skróconej trasie Krzekowo - Dworcowa. Spowodowane to było pracami prowadzonymi na wiadukcie kolejowym nad ulicą Gdańską. W miejsce linii 7 i 8 na trasie Brama Portowa - Turkusowa uruchomiona została zastępcza linia autobusowa 807. Linia w weekend 13 i 14 listopada 2021 trafiła na ten sam objazd z powodu prac pod wiaduktem kolejowym nad ulicą Gdańską w rejonie ulicy Pieszej.

W związku z kolejnym etapem przebudowy układu drogowego na Międzyodrzu oraz zabudową rozjazdów umożliwiających ruch po jednym torze, 10 kwietnia 2022 do godz. 12:00, linia 7 kursowała według specjalnego rozkładu jazdy do  pętli „Potulicka”. 12 czerwca 2022 z powodu rozpoczęcia kolejnego etapu przebudowy na Międzyodrzu oraz przeniesieniu prac na drugi tor tramwajowy, ponownie linia 7 do godz. 12:00 kursowała do pętli „Potulicka”. Na tej samej zasadzie, linia 7 została przetrasowana do godz. 12:00 w dniu 31 lipca 2022.

9 października 2021 zwiększono częstotliwość kursowania linii w dni powszednie w szczycie do 6 minut. Na okres wakacji, a także po ich zakończeniu ponownie rozrzedzono ją do 12 minut.

Rok później, 9 października 2022 w dni powszednie poza okresem wakacji letnich, ponownie zwiększono częstotliwość kursowania w szczycie do 7-8 minut, ale katastrofalna sytuacja kadrowa wymusiła zmianę podstawowej (pozaszczytowej) częstotliwości kursowania wszystkich linii tramwajowych z dotyczasowych 12 minut do 15 minut.

W związku z koniecznością przełożenia rozjazdów umożliwiających ruch tramwajów po jednym torze, a także wstrzymaniem ruchu tramwajowego na odcinku Bohaterów Warszawy – plac Zwycięstwa, 26 lutego 2023 do godz. 12:00 linia 7 kursowała objazdem przez ulicę Jagiellońską – aleję Piastów – ulicę Piłsudskiego – aleję Wyzwolenia – plac Brama Portowa.

Na ten sam objazd z powodu rozpoczęcia kolejnego etapu przebudowy torowisk na placach Brama Portowa i Zwycięstwa, linia trafiła od 8 maja 2023. W dni powszednie kursowała z częstotliwością co 4–11 min. w godzinach szczytu. Po zakończeniu tego etapu przebudowy, przywrócono kursowanie linii w dniu 27 maja 2023 na trasie i zasadach sprzed zmian.

W związku z pracami przy budowie przedłużenia ulicy Sosabowskiego, a także rozpoczęciem likwidacji pętli „Krzekowo”, od 29 lipca 2023 roku tramwaje linii 7 kursowały w tymczasowej relacji: Stocznia Szczecińska – plac Rodła – plac Szarych Szeregów – aleja Wojska Polskiego – plac Gałczyńskiego – aleja Bohaterów Warszawy – Turzyn – plac Kościuszki – Brama Portowa – Turkusowa.

Przy częstotliwości kursowania co 20 minut, na przystanku „Wawrzyniaka” realizowano dodatkowy postój, a także od 16 września 2023 przy tej częstotliwości obowiązywało skomunikowanie z linią 12 w kierunku Stoczni Szczecińskiej na przystanku „Plac Szarych Szeregów”.

19 lutego 2024 roku linia w kierunku placu Kościuszki rozpoczęła zatrzymywanie się na nowo uruchomionym przystanku tramwajowo-autobusowym „Plac Zwycięstwa”.

W związku z udostępnieniem ulicy Sosabowskiego dla ruchu tramwajów, od 29 czerwca 2024 roku tramwaje linii 7 kursują w stałej relacji: Osiedle Zawadzkiego – Mickiewicza – Turkusowa. Na wydłużonej trasie uruchomiono przystanki „Modra” w obu kierunkach, przystanki „Krzekowo” tymczasowo nie są obsługiwane.

W dniach 9 grudnia 2024 - 6 stycznia 2025 roku, na wniosek trzech radnych: Ilony Milewskiej, Zuzanny Jeleniewskiej i Małgorzaty Wleklak, uruchomiono  rozświetlonego świątecznymi iluminacjami liniowego Swinga, który kursował na trasie linii 7, zgodnie z rozkładem jazdy i aktualnym taryfikatorem. Odjazdy odbywały się zawsze z pętli na Osiedle Zawadzkiego . Pierwszy kurs: w dni powszednie 15:35, w soboty 16:06, w niedziele i święta 16:09.