Encyklopedia

Trasa: Głębokie — aleja Wojska Polskiego — rondo Olszewskiego — aleja Wojska Polskiego — Wawrzyniaka — Mickiewicza — aleja Bohaterów Warszawy — Krzywoustego — plac Kościuszki — Krzywoustego — plac Zwycięstwa — plac Brama Portowa — aleja Niepodległości — 3 Maja — Narutowicza — Potulicka

Historia

W celu odciążenia przeładowanych linii 5 i 7 w roku 1953 powstała linia tramwajowa 9, która wykonywała kursy na odcinku Żołnierska – Wawrzyniaka.

Już rok później zmieniono trasę „dziewiątki”. Zaczęła kursować na odcinku: Gocław – Światowida – Wiszesława – Dębogórska – Ludowa – Druckiego-Lubeckiego – Stalmacha – Nocznickiego – Firlika – Dubois – Parkowa – Malczewskiego – Matejki – plac Żołnierza Polskiego – Obr. Stalingradu – aleja Wojska Polskiego – Jagiellońska – Bohaterów Warszawy – Wawrzyniaka.

Brak motorniczych pod koniec 1955 roku spowodował zawieszenie linii 9, lecz została ona ponownie uruchomiona na początku następnego roku. 1 października 1957 roku „dziewiątka” została zlikwidowana z powodu małej frekwencji.

16 października 1958 roku powstała linia szczytowa 1Bis, która pięć lat później została przenumerowana na linię 9 i kursowała na trasie: Potulicka – Narutowicza – 3-go Maja – Brama Portowa – Wojska Polskiego – Zajezdnia Pogodno, a 26 kwietnia 1965 roku wydłużono ją do Głębokiego.

W 1973 roku zostało oddane do użytku torowisko tramwajowe w ciągu ulic Krzywoustego i Bohaterów Warszawy. W związku z tym linia 9 została skierowana na trasę na tym odcinku. 

Z powodu remontu Mostu Długiego, 26 kwietnia 2000 roku linia 9 została skierowana do pętli na Dworcowej. Natomiast pod koniec września 2000 roku rozpoczął się remont skrzyżowania ulic Wawrzyniaka i Bohaterów Warszawy w związku z tym zawieszono funkcjonowanie „dziewiątki” do 31 października.

Od 25 czerwca do 27 października 2005 roku podczas remontu ulicy Krzywoustego, linia 9 kursowała z Głębokiego na Basen Górniczy przez Jagiellońską, plac Rodła, plac Żołnierza Polskiego do Bramy Portowej.

Remont na Gumieńcach w 2006 roku spowodował zawieszenie linii 8 i w związku z tym „dziewiątka” została wydłużona od Bramy Portowej na Basen Górniczy na okres od 21 sierpnia do 28 października 2006 roku.

Kolejny rok przyniósł kolejne zmiany spowodowane remontami. Tym razem rozpoczęto remont alei Bohaterów Warszawy. Od 2 lipca 2007 roku linia 9 kursowała od Potulickiej do Placu Sprzymierzonych po takiej samej trasie jak „jedynka”, a następnie przez aleję Piastów, Jagiellońską, Bohaterów Warszawy do Głębokiego.

Następnie 18 września 2007 „dziewiątka” uległa skróceniu i kursowała tylko w dni powszednie w godzinach szczytu na odcinku Głębokie – Piastów, a spowodowane to było brakiem motorniczych. Dopiero 1 grudnia 2007 roku linia 9 powróciła na swoją stałą trasę.

Kolejna zmiana trasy linii 9 nastąpiła 16 października 2009 roku, kiedy to z powodu remontu torowiska na placu Kościuszki linię 9 skierowano następującym objazdem: aleja Niepodległości - plac Żołnierza Polskiego - Matejki - aleja Piłsudskiego - aleja Piastów - Jagiellońska. 20 października 2009 roku tramwaje linii 9 wróciły na swoją trasę. Podobnie linia 9 kursowała w dniach od 6 do 9 listopada 2009 roku. Wiązało się to również z remontem torowiska na placu Kościuszki.

10 kwietnia 2010 roku z powodu rozpoczęcia remontu torowiska w alei Bohaterów Warszawy linia 9 została zawieszona. Wraz z zakończeniem remontu 22 maja 2010 roku linia 9 powróciła na szczecińskie torowiska.

W okresie od 30 kwietnia do 20 maja 2012 roku w związku z III etapem przebudowy Bramy Portowej linia 9 zmieniła trasę i jeździła z Głębokiego przez Jagiellońską i Piastów na Pomorzany.

Następna zmiana trasy nastąpiła już 21 maja 2012 roku przy czwartym etapie przebudowy węzła Brama Portowa, gdzie „dziewiątka” jeździła z Głębokiego przez Wyszyńskiego i Kolumba na Pomorzany. Taki stan rzeczy trwał do 3 czerwca 2012 roku.

Od 3 czerwca do 1 lipca 2012 roku przy piątym etapie przebudowy Bramy Portowej, 9 jeździła na trasie Głębokie - Plac Rodła. 

Od 15 kwietnia 2014 roku z powodu modernizacji ulic Potulickiej i Narutowicza linia tymczasowo jeździła na trasie Głębokie – aleja Wojska Polskiego - plac Szarych Szeregów - Piastów - plac Kościuszki - Piastów - Powstańców Wielkopolskich - Pomorzany.

12 maja 2014 roku linia została zawieszona z powodu remontu torowisk i trakcji napowietrznej w ciągu ulicy Wawrzyniaka. 

5 lipca 2014 ponownie zmieniono trasę linii, która jeździła odtąd na jednokierunkowej trasie półokólnej:Głębokie – aleja Wojska Polskiego – Wawrzyniaka – aleja Bohaterów Warszawy – plac Kościuszki – Krzywoustego – plac Brama Portowa – aleja Niepodległości – plac Żołnierza Polskiego – plac Rodła – aleja Piłsudskiego – plac Grunwaldzki – aleja Piłsudskiego – plac Szarych Szeregów – aleja Wojska Polskiego – Głębokie.

Na swoją stałą trasę „dziewiątka” powróciła 1 września 2015 roku po oddaniu do użytku zmodernizowanej pętli „Potulicka” i ulic Narutowicza oraz Potulickiej.

W dniach 16 września - 24 października 2017 roku w związku z remontem torowiska w ciągu ulicy Krzywoustego na odcinku od placu Zwycięstwa do placu Kościuszki zmieniona została organizacja ruchu i tramwaje zostały skierowane objazdami do swoich punktów docelowych lub innych. Linia 9 została skierowana na pętlę „Pomorzany” przez aleję Wojska Polskiego — Wawrzyniaka — Mickiewicza — aleję Bohaterów Warszawy — Jagiellońską — Piastów — plac Kościuszki — Piastów — plac Szyrockiego — aleję Powstańców Wielkopolskich do Pomorzan.

Od 13 października 2018 do 15 lutego 2019 roku linia 9 jeździła na skróconej trasie do Zajezdni Pogodno, z powodu kolejnego etapu przebudowy skrzyżowania Wojska Polskiego, Arkońskiej i Szafera.

W ciągu tych prawie pięciu miesięcy tramwaje linii 9 jadące z Potulickiej kończyły trasę na przystanku „Unii Lubelskiej”, po czym udawały się do Zajezdni Pogodno, gdzie na jej terenie zawracały w kierunku centrum. Był to tzw. przejazd techniczny, który odbywał się bez pasażerów w środku.

Z powodu remontu torowiska na skrzyżowaniu alei Bohaterów Warszawy i ulicy Krzywoustego, w dniach 1 lipca - 26 sierpnia 2019 roku wstrzymany został ruch tramwajów na odcinku Bohaterów Warszawy - Turzyn - plac Kościuszki. Remontu wymagała konstrukcja torowiska, która uległa zniszczeniu, ze względu na duży ruch kołowy. Linia 9 jeździła wówczas objazdem na trasie: Głębokie — aleja Wojska Polskiego — Wawrzyniaka — Mickiewicza — aleja Bohaterów Warszawy — Jagiellońska — aleja Piastów — plac Kościuszki — aleja Piastów — plac Szyrockiego — aleja Powstańców Wielkopolskich — Pomorzany

5 sierpnia 2019 roku kursowanie „dziewiątki” zostało zawieszone w celu poprawy przepustowości odcinka jednotorowego na wysokości budowanego węzła Łękno w ciągu alei Wojska Polskiego. Odcinek jednotorowy trasy tramwajowej znajdował się na odcinku od skrzyżowaniami  Zaleskiego za skrzyżowanie ulic Prusa i Solskiego. 2 września przywrócono kursowanie linii na jej stałej trasie.

19 października 2019 roku nastąpiła zmiana trasy i rozkładów jazdy linii 9. Powodem, była konieczność budowy tzw. bypassa dla tramwajów w ciągu alei Wojska Polskiego w kierunku Zajezdni Pogodno. Na czas tych prac wyłączono kursowanie tramwajów w ciągu alei Wojska Polskiego na odcinku od Głębokiego do placu Gałczyńskiego. Prace trwały w godzinach 5:40–22:40. Na ten czas uruchomiono zastępczą linię autobusową 809.

Linia 9 jeździła na trasie:Plac Gałczyńskiego — Wawrzyniaka — aleja Wojska Polskiego — plac Szarych Szeregów — Piłsudskiego — plac Odrodzenia — Piłsudskiego — plac Grunwaldzki — Piłsudskiego — plac Rodła — Piłsudskiego — Matejki — plac Hołdu Pruskiego — plac Żołnierza Polskiego — aleja Niepodległości — plac Brama Portowa — aleja Niepodległości — 3 Maja — Narutowicza — Potulicka.

W związku z przejściem do kolejnego etapu przebudowy węzła przesiadkowego Głębokie od 1 sierpnia 2020 roku wstrzymany został ruch tramwajów na odcinku Rondo Olszewskiego – Głębokie. W związku z tym, tramwaje linii 9 kursowały na normalnej trasie od pętli „Potulicka” do przystanku „Rondo Olszewskiego”, a następnie skierowane zostały przez ulicę Arkońską do pętli „Las Arkoński”. 

W związku z umożliwieniem ruchu pojazdów komunikacji miejskiej do Głębokiego od 1 grudnia 2020 linia powróciła na swoją stałą trasę. Na nowej pętli zatrzymuje się na torze zewnętrznym.

14 i 15 sierpnia 2021 w związku z pracami przy budowie węzła Łękno i jednoczesnym wstrzymaniem ruchu tramwajów w ciągu alei Wojska Polskiego na odcinku od zajezdni Pogodno do placu Gałczyńskiego, linia została zawieszona.

Katastrofalna sytuacja kadrowa wymusiła wprowadzenie 9 października 2022 roku zmianę podstawowej częstotliwości kursowania wszystkich linii tramwajowych z dotyczasowych 12 minut do 15 minut.

W związku z rozpoczęciem montażu rozjazdów nakładkowych w ciągu ulicy Krzywoustego i na placu Zwycięstwa, od 16 października 2022 linia w kierunku pętli „Potulicka” kursowała objazdem przez  Jagiellońską – aleję Piastów – Piłsudskiego – aleję Wyzwolenia – Bramę Portową.

W kierunku pętli „Głębokie” linia kursowała tymże objazdem jedynie 16 października 2022 do godz. 12. Analogiczna sytuacja miała miejsce 26 lutego 2023 do godz. 12:00.

Na ten sam objazd (tym razem w obu kierunkach) z powodu rozpoczęcia kolejnego etapu przebudowy torowisk na placach Brama Portowa i Zwycięstwa, linia trafiła od 8 maja 2023.

Linia 9 powróciła na swoją trasę w obu kierunkach od 27 maja 2023.

19 lutego 2024 roku linia w kierunku placu Kościuszki rozpoczęła zatrzymywanie się na nowo uruchomionym przystanku tramwajowo-autobusowym „Plac Zwycięstwa”.