Encyklopedia

Konstal N

dodane przez mike_1994; zmodyfikowane przez X

08.10.2009
Uzupełniono informacje dotyczące budowy wagonu. X
27.10.2006
Poprawiono informacje o konstrukcji wagonu. Phobos
Konstal N to tramwaj produkowany w latach 1948-1956 w Chorzowie oraz Stoczni Gdańskiej. Wąskotorową wersją jest 2N, która była produkowana również w Chorzowie w latach 1950-1956. ENka (tak popularnie nazywane są te wagony) była pierwszym wagonem wyprodukowanym w Polsce po II wojnie światowej.

N jest dwukierunkowym, dwuosiowym wagonem, przystosowanym do pracy pojedynczej lub z doczepą bierną wyposażonym w czworo jednoczęściowych, odsuwanych drzwi. Rozrząd tego tramwaju jest całkowicie ręczny, realizowany za pomocą nastawnika. Napęd wagonu jak również jego sterowanie wszystkimi obwodami odbywa się prądem stałym o napięciu 600 V. W niektórych przypadkach w ramach modernizacji wprowadzano niskie napięcie 24 V i wówczas sterowanie obwodami pomocniczymi odbywało się tym napięciem.

Wersja wąskotorowa 2N produkowana była w latach 1950-1956. Wersje doczepne (wagony bez silnika) oznaczane są ND lub 2ND.

Normalnotorowa wersja N produkowana była w trzech odmianach różniących się układem hamulcowym oraz szczegółami budowy. Wagon wersji N1, produkowany był w zakładach Konstal w latach 1949-1950. Wagony te były zasadniczo kopią niemieckiego wagonu KSW (m.in. uproszczenia układu elektrycznego), choć również zawierała elementy rozwojowe jak niewielkie uchylne okna. W wersjach N2 (produkowana w Konstalu w latach 1950-1952 i w Stoczni Gdańskiej w latach 1950-1951) i N3 (Konstal 1952-1956) systematycznie stosowano rozmaite ulepszenia, między innymi układu hamulcowego, ulepszone okna, wprowadzenie większej ilości krajowych podzespołów. Ogólnie wyprodukowano 516 sztuk tych wagonów.

Produkcję normalnotorowych wagonów doczepnych ND1 prowadzono w Konstalu w latach 1948-1950 oraz w Sanoku w latach 1949-1951. Wersja ND2 produkowana była w Konstalu w latach 1950-1953 i w Sanoku w latach 1951-1952. Odmiana ND3 produkowana była już wyłącznie przez zakłady Konstal w latach 1953-1956. Taśmy produkcyjne opuściło około 642 wagonów doczepnych ND.

Większość użytkowników (jak np. na Górnym Śląsku) nie stosowała powszechnie wyróżników liczbowych, w dokumentacji oznaczając wagony jako jednakowy typ N.

Eksploatacja

Tramwaje normalnotorowe typu N eksploatowane były przez większość polskich miast posiadających wówczas komunikację tramwajową: Gdańsk, GOP, Kraków, Poznań, Szczecin, Warszawa, Wrocław, zaś wersje wąskotorowe używane były m.in. w Bielsku-Białej, Bydgoszczy, Grudziądzu, Jeleniej Górze, Legnicy, Łodzi, Olsztynie, Słupsku, Toruniu i Wałbrzychu. Przez cały okres eksploatacji poddawane one były różnym ulepszeniom i modernizacjom, z czego najpopularniejsze były przebudowy na wagony jednokierunkowe oraz upodobnienie do wagonów 4N.

Do dziś 2 egzemplarze eksploatowane są liniowo w Bytomiu, gdzie obsługują jednotorowy odcinek bez pętli końcowej na ulicy Piekarskiej. Są to wagony 954 z 1949 i 1118 z 1951 roku.

W pozostałych miastach wagony N używane są w charakterze wozów technicznych, a część miast podjęła się remontów tych wagonów i obecnie zasilają one zbiory taboru historycznego (w tym jedyny w pełni oryginalny wagon ND numer 538 w Krakowie).
W Szczecinie cztery wagony typu N służą jako pojazdy gospodarcze i jeden jako pojazd historyczny.
na podstawie: Wikipedia
opracował: Michał Pilaszkiewicz
Producent:
Konstal
Model:
N
Liczba członów:
1
Liczba i układ drzwi:
2 (1-1)
Długość:
11,45 m
Szerokość:
2,16 m
Wysokość:
3,3 m
Liczba osi:
2
Masa własna:
13500 kg
Liczba i moc silników:
2 x 60 kW
Liczba miejsc siedzących:
16
Liczba miejsc ogółem:
83
Liczba zakupiona/w eksploatacji:
71?/0

Liczba pojazdów spełniających kryteria: 7
Średni wiek pojazdu: 70,43 lat
nr tab. typ rok prod. rozp. eksp. zajezdnia ex uwagi
020 N 1954 07.11.1968 Wydział Remontowy ex N 157
023 N 1954 01.11.1998 Pogodno ex LV (w 11.1998 r.) ex TW-2 w 10.2004 r.; pług
024 N 1954 01.11.1998 Muzeum Techniki ex LVII (w 11.1998 r.) ex TW-2 w 10.2004 r.; szlifierka
025 N 1949 01.11.1998 Golęcin ex LXVI (w 11.1998 r.) ex TW-2 w 10.2004 r.; pług
034 N 1956 01.01.2002 Golęcin ex LXIV (w 01.2002 r.) pług
167H N 1954 25.02.2000 Pogodno ex 167 (w 04.2013 r.)
LIV N 1954 --.--.---- Muzeum Techniki ex 036 Golęcin (w ??.2008) pług