Encyklopedia

Neoplan N4016 – to niskowejściowy lub niskopodłogowy autobus klasy MAXI produkowany przez firmę Neoplan Bus GmbH, a później przez Neoplan Polska w latach 1988–1999.

Historia

W 1977 roku zaprezentowano w RFN pierwszy niskopodłogowy autobus na świecie – Neoplan N814. Społeczeństwo wówczas nie przyjęło z entuzjazmem tego typu konstrukcji autobusu. Dopiero w 1987 roku na bazie autobusu Neoplan SL II zaprezentowano pierwszy autobus w 100% niskopodłogowy. Był nim Neoplan N421 SG/III dla przewoźnika z Monachium. W 1988 roku zaprezentowano rodzinę niskopodłogowych autobusów Neoplan 4000. W skład rodziny wtedy wchodziły: niskopodłogowy Neoplan N4014 (autobus z silnikiem umieszczonym poprzecznie), niskowejściowy ze stopniem poprzecznym Neoplan N4015, niskopodłogowy Neoplan N4016 oraz przegubowy niskopodłogowy Neoplan N4021. Pierwsze niskopodłogowe Neoplany N4016 trafiały do Erlangen (RFN) oraz do Bochum (RFN). Początkowo stosowano chłodzone powietrzem widlaste, ośmiocylindrowe silniki firmy Deutz F8L513. Równolegle z pojawieniem się rodziny 4000 zaprezentowano pionierską rodzinę autobusów Neoplan Metroliner N8008/N8012 MIC, która była wykonana z włókna szklanego oraz posiadała niską masę własną wraz z kołami o mniejszej średnicy. Jej uchybieniem była wyższa cena od tradycyjnego Neoplana N4016 oraz mniejsza pojemność. W 1990 roku przeprowadzono pierwszą głęboką modernizację polegającą na powiększeniu powierzchni linii okien. Pierwsze tego typu zmodernizowane Neoplany trafiły do Hagi w Holandii oraz do Bremy w Niemczech. Opcją wtedy było zastosowanie silnika MAN-a D0826LOH o mocy 230 KM. Druga modernizacja tego typu autobusu nastąpiła w 1993 roku. Polegała ona na usunięciu podestów siedzeń w części niskopodłogowej oraz zastosowaniu zderzaka wykonanego z tworzyw sztucznych, o czterech reflektorach (od 1994 roku zderzak ma sześć reflektorów). W 1993 roku w związku z pojawieniem się normy Euro I wprowadzono silniki MAN-a D0826LUH05 dobrze znane z Jelczy 120MM/1. Opcjonalnie można było zamówić też silnik produkcji Mercedesa typu OM447LA, który pojawił się w 1996 roku. Produkcję Neoplana N4016NF w Niemczech zakończono w 1999 roku. Następcą jest Neoplan Centroliner N4416.

Polska uwertura

W dniu 2 sierpnia 1994 roku założono w Warszawie Biuro Handlowe spółki „Gottlob Auwarter GmbH”, właściciela marki Neoplan. Nosiło ono nazwę „Neoplan Polska Sp. z.o.o”. W latach 1994–1995 spółka zajmowała się wyłącznie dystrybucją produktów niemieckiego przedsiębiorstwa. W grudniu tego samego roku do Polski przybył pierwszy fabrycznie nowy autobus tego producenta. Był nim Neoplan N4020 dla Warszawy. Rok później, bo w 1995 roku Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Poznaniu złożyło zamówienie na 50 nowych autobusów tego samego producenta. Po wygranej we wrześniu 1995 roku podjęto decyzję o wybudowaniu nowej Fabryki Autobusów „Neoplan Polska”. Począwszy od stycznia 1996 roku przedsiębiorstwo stało się producentem, na licencji niemieckiej, niskopodłogowych autobusów miejskich marki Neoplan, i nieco później autokarów tej marki.

Neoplany N4016 z polskiej fabryki

W dniu 22 marca 1996 z fabryki w Bolechowie zjechał pierwszy autobus. Był nim Neoplan N4016, który trafił do MPK Poznań i tam otrzymał numer #1301, później #1501. Neoplany N4016 z polskiej fabryki wyposażono w holenderskie silniki DAF-a GS160M łączone ze skrzyniami biegów Voith D851.2 lub Voith D851.3, później stosowano również silniki MAN-a D0826LOH17 oraz skrzynie biegów ZF 5HP500. W 1998 roku zaprezentowano model Neoplan N4016td, którego jego najważniejszą cechą był silnik stojący MAN D0826LOH17 w zabudowie wieżowej. Jego mankamentami była mniejsza liczba miejsc siedzących i brak widoczności w tylnej części pojazdu. Takich egzemplarzy wyprodukowano w latach 1998–1999 w sumie 32 sztuki. W tym samym roku zaprezentowano model Neoplan K4016td zwany „Olibusem”, który był głęboką modernizacją Neoplana N4016td opracowaną przez biuro stylistyczne Nc. Art w Sękocinie. Modernizacja ta polegała na zbieraniu doświadczeń do produkcji Solarisa Urbino 12. Produkcję Neoplanów N4016 i N4016td zakończono po wyprodukowaniu odpowiednio 116 sztuk modelu N4016 i 32 sztuk N4016td w 1999 roku, w związku z pojawieniem Solarisa Urbino 12.

Eksploatacja Neoplanów N4016 z polskiej fabryki w polskich miastach

Eksploatacja w Bydgoszczy

Prywatne przedsiębiorstwo Forbus w Bydgoszczy otrzymało jeden egzemplarz Neoplana N4016, który był wcześniej autobusem testowym. Otrzymał tam numer #14. W 2006 roku trafił do PKS-Polbus we Wrocławiu, gdzie tam był eksploatowany do 2012 roku.

Eksploatacja w Ciechanowie 

ZKM w Ciechanowie na początku stycznia 1999 roku otrzymało jeden egzemplarz tego typu pojazdu, który został wyprodukowany rok wcześniej. Otrzymał tam numer #205. Latem 2010 roku jedyny ciechanowski egzemplarz Neoplana N4016 został wycofany i sprzedany z powodu spadku ilości pasażerów ciechanowskiej komunikacji do MPK Rzeszowie, gdzie pojeździł jako #752 do 2019 roku.

Eksploatacja w Gdańsku

ZKM w Gdańsku w 1997 roku otrzymało w sumie 23 sztuki tego typu pojazdu. Były to pierwsze klimatyzowane autobusy w Gdańsku. Otrzymały tam numery #2016–2038. W 2009 roku jeden wóz, czyli #2023 został przeznaczony na wóz szkoleniowy pod numerem #5052, z którym pojeździł do 2015 roku. Pierwsze kasacje nastąpiły już w 2010 roku. Ostatnie sztuki wycofano w 2017 roku. Wóz o numerze #2024 został zachowany na zabytek.

Eksploatacja w Kielcach

MPK w Kielcach w sierpniu 1998 roku otrzymało w sumie dziesięć Neoplanów N4016td, już ze stojącą zabudową silnika. Otrzymały tam numery #300–309. Kolorystyka ich początkowo była biało-zielona, później wozy przemalowano je na barwy żółto-czerwone. Ich eksploatacja zakończyła się z dniem 1 lutego 2018 roku.

Eksploatacja w Kołobrzegu

KM w Kołobrzegu w 1997 roku otrzymała w sumie siedem sztuk tego typu autobusów. Otrzymały tam numery #144–150. Ich stopniowe wycofywanie z eksploatacji rozpoczęto w 2012 roku. Ostatnie egzemplarze wycofano w 2017 roku.

Eksploatacja w Koszalinie

MZK w Koszalinie w 1997 roku otrzymało w sumie sześć tego typu autobusów. Otrzymały tam numery #1149, #1150, #1151, #1155–1157. Wycofanie tego typu pojazdów nastąpiło w latach 2011–2012.

Eksploatacja w Legnicy

MPK w Legnicy w latach 1998–1999 otrzymało w sumie dwadzieścia tego typu autobusów. Pierwsze dziewiętnaście posiadało zabudowę wieżową silnika – oznaczone jako Neoplan N4016td, zaś ostatni z nich, czyli #220 posiadał silnik leżący. W Legnicy otrzymały numery #201–220. Wycofanie ich rozpoczęto w 2013 roku. Ostatni tego typu egzemplarz wycofano z legnickich dróg w 2016 roku.

Eksploatacja w Pile

MZK w Pile w 1998 roku otrzymało w sumie osiem egzemplarzy tego typu autobusów. Otrzymały tam numery #353–360. Wycofanie ich rozpoczęto w 2010 roku. Ostatnie egzemplarze wycofano w 2018 roku.

Eksploatacja w Poznaniu

MPK w Poznaniu w latach 1996–1998 otrzymało w sumie 32 sztuki tego typu pojazdu. Otrzymały tam numery #1301–1312 oraz #1314–1333 Wóz #1333 od reszty wyróżniał się czarną obwódką drzwi. W 2006 roku w związku z podziałem numeracji autobusów na zajezdnie w MPK Poznań nastąpiło przenumerowanie. Wozy z puli #1301–1312 oraz #1314–1333 zostały przenumerowane na #1501–1512, #1514–1533. Pierwsze kasacje tego typu autobusów nastąpiły latem 2009 roku. Prawdziwy odwrót od tego typu pojazdów nastąpił w latach 2010–2013. Niektóre sztuki trafiły do prywatnych przewoźników w Lublinie. Ostatnie sztuki wycofano w lipcu 2014 roku. Jeden z nich, czyli #1501 – dawny #1301 – trafił jesienią 2013 roku do muzeum Solarisa w Bolechowie-Osiedlu, gdzie stacjonował przez 10 lat. W 2023 roku autobus został sprzedany na złom, gdzie uległ kasacji.

Eksploatacja w Radomiu

MPK w Radomiu w latach 1997–1998 otrzymało w sumie osiem sztuk tego typu pojazdu. Otrzymały tam numery #801–806 oraz #821–822. Ich wycofanie rozpoczęto w 2015 roku. Ostatnie sztuki tego typu pojazdu wycofano jesienią 2017 roku.

Eksploatacja w Wałbrzychu

Nieistniejące już przedsiębiorstwo MPK w Wałbrzychu otrzymało w latach 1997–1999 w sumie 30 sztuk tego typu pojazdów. Otrzymały tam numery #200–229. Z powodu złego stanu technicznego rozpoczęto ich wycofanie już po trzynastu latach eksploatacji, czyli w 2010 roku. Większość sztuk wycofano w 2012 roku z powodu upadłości MPK w Wałbrzychu, niektóre z nich eksploatowano jeszcze do 2013 roku, już pod banderą MZUK Wałbrzych.

Eksploatacja w Wejherowie

MZK w Wejherowie w 1998 roku otrzymało dwie sztuki tego typu autobusów. Otrzymały tam numery #401 i #402. W 2013 roku pojazd o numerze #401 został sprzedany na Ukrainę, zaś jego brat #402 został sprzedany rok później do PKS Gdynia i tam został zezłomowany.