Encyklopedia
Neoplan N4020
dodane przez mike_1994; zmodyfikowane przez man
Z początku niskowejściowe, a w późniejszym okresie niskopodłogowe Neoplany zrewolucjonizowały transport miejski. 15-metrowe autobusy w Polsce częściowo wyparły wysokopodłogowe autobusy, tym samym mieszcząc więcej pasażerów niż ówczesne autobusy solowe.
Neoplan N4020 miał swoją premierę w 1988 roku. Początkowo produkowany był przez niemiecką fabrykę Neoplana, natomiast od 1996 roku model ten wyrabiany był w polskim oddziale w Bolechowie-Osiedle pod Poznaniem (obecnie Solaris Bus&Coach). Jego następcą został Solaris Urbino 15.
Sam N4020 ma 14,6 metra długości, 2,5 metra szerokości oraz w zależności od obecności agregatu klimatyzacji 2,78 lub 2,95 metra wysokości. Konstrukcja autobusu wykonana jest z profili ze stali nierdzewnej, natomiast poszycie zewnętrzne z blach aluminiowych. Przednia ściana autobusy została wykonana z paneli z tworzyw sztucznych, podzielonych na trzy części, przez co ułatwiona była ich wymiana w razie uszkodzenia. Ze względu na długość pojazdu niezbędne było dodanie trzeciej osi do autobusu, która ze względu na możliwości manewrowania była skrętna. Do autobusu można dostać się było poprzez trzy pary dwuskrzydłowych drzwi. W pierwszych latach produkcji wysokość podłogi w poszczególnych drzwiach wynosiła 320 mm (przednie), 320 mm (środkowe) oraz 635 mm (tylne). Po wejściu na rynek autobusu Neoplan N4020td (towerdrive), w którym umieszczono silnik w pozycji pionowej (tzw. szafy na końcu pojazdu), we wszystkich drzwiach została obniżona do 320 mm.
Klienci Neoplana mieli wiele możliwości, co do wyboru jednostki napędzającej oraz skrzyni biegów. Napęd 15-metrowca mógł stanowić DAF GS 200M o mocy 272 koni mechanicznych, MAN D2865 LUH 05 o mocy 270 koni mechanicznych, MAN D0826 LOH 18 o mocy 260 koni mechanicznych lub Mercedes-Benz OM447hLA o mocy aż 299 koni mechanicznych. W skrzyniach biegów również był podobny wybór. Z pięciobiegowych skrzyni można było spotkać ZF 5HP-500, ZF 5HP-590 i ZF 5HP-600, natomiast z trzy przełożenia oferowała firma Voith z modelami D851.3 oraz D864.3.
Na przedniej osi zostały zamontowane hamulce tarczowe, natomiast na dwóch tylnych bębnowe. Autobus w standardzie posiadał system zabiegania blokady kół podczas hamowania ABS, ASR, czyli system kontroli nad poślizgiem kół podczas ruszania pojazdu oraz ECAS służący do obniżania oraz podwyższania wysokości nadwozia, bądź przyklęku w jedną stronę.
Kolorystyka wnętrza była kolejną rzeczą zależną od klienta, natomiast sam autobus mógł pomieścić od 35 do 42 osób na tapicerowanych fotelach i od 109 do 131 osób na miejscach stojących. Cały system informacji pasażerskiej składał się kompletu wyświetlaczy (na początku produkcji z ramek na tablice), znajdujących się z przodu, boku oraz tyle pojazdu. Opcjonalnie klient mógł wybrać jeszcze dodatkowy wyświetlacz po prawej stronie pojazdu, tuż nad pierwszym oknem. Wewnętrzny system informacji pasażerskiej składał się tylko z czerwonego wyświetlacza zamontowanego na przedzie pojazdu. W autobusie występowały także duża ilość uchylnych okienek oraz klap dachowych, co sprzyjało podróży w upalne dni.
Neoplany N4020 w Polsce
Pierwsze zamówienie Neoplanów N4020 nastąpiło 5 września 1994 roku, kiedy to Warszawa zamówiła jeden egzemplarz tego autobusu. Był to jeden z niewielu egzemplarzy dostarczonych z niemieckiej fabryki, gdyż w 1995 roku podjęto decyzję o budowie fabryki pod Poznaniem, która rok później została otwarta. Wyjechało stamtąd 169 15-metrowców, wszystkie trafiły na Polski rynek.
Neoplany N4020 w MZA Warszawa
Pierwszy Neoplan do stolicy trafił w 1994 z niemieckiej fabryki i był pierwszym niskopodłogowym autobusem w Warszawie. Został mu przydzielony numer 6455 i trafił na teren zajezdni R-5 Inflancka. Następna dostawa miała miejsce dopiero w 1997 roku i do Warszawy przyjechało 31 autobusów. W 1998 na stan MZA weszło 45 takich pojazdów, a w 1999 roku miała miejsce ostatnia dostawa 27 autobusów co co dawało razem 104 autobusy. W 2005 roku wszystkie egzemplarze autobusów trafiły do zajezdni R-11 Kleszczowa, ze względu na gromadzenie taboru jednego producenta w jednej zajezdni. 33 ze wszystkich 104 autobusów posiadały stojący silnik. W 2007 roku skasowano autobus o numerze 6870, ze względu na poważny wypadek. Od 2008 roku MZA Warszawa dokonywała napraw bieżących taboru ze względu na ich zły stan. Do NB wytypowano 70 przedstawicieli tego modelu. W ramach NB wymieniane było poszycie zewnętrzne, dokonywano remontu silnika, uzupełniano wszystkie braki, malowało się pojazd oraz dokonywano naprawę tapicerską wszystkich foteli w autobusie. Ponadto dość częstym zjawiskiem były zapłony komory silnika. W 2015 roku ostatnie z Neoplanów zakończyły eksploatację w Warszawie.Zabytkowe egzemplarze
Dwa warszawskie Neoplany N4020 zachowano jako pojazdy zabytkowe.
Pierwszy warszawski Neoplan N4020 #6455 z 1994 roku trafił w 2014 roku do firmy Solaris, gdzie stał się wozem historycznym kolekcji wozów Solarisa.
Z kolei egzemplarz N4020td #6960 w 2015 roku trafił do kolekcji historycznych autobusów MZA, a kilka lat później został odrestaurowany do fabrycznego stanu z 1999 roku.
Neoplany N4020 w MPK Radom
Pierwsze trzy pojazdy spod znaku Neoplana trafiły do MPK Radom w 1997 roku w liczbie trzech sztuk otrzymując numery boczne z zakresu 807-809. W następnym roku do zajezdni MPK trafiło aż 20 sztuk tych pojazdów. Numeracje były w zakresie 810-820 oraz 823-831. W 1999 roku do Radomia dotarły Neoplany N4020td, które dostały numery 841, 842 i 843.
Jako ciekawostkę można podać, iż tamtejsi kierowcy bardzo dobrze radzili sobie z takim taborem. Dowodem może być to iż 7 lutego 2006 roku, dwóch kierowców w programie rozrywkowym „Załóż się”, założyło się, że uda im się odpalić zapałkę, przymocowaną na prawym lusterku jednego autobusu, o draskę przymocowaną do lewego lusterka drugiego autobusu. I tak oto przy prędkości 40 km/h autobus 843 zbliżył się do 842, po czym otarł zapałkę o długości 5 cm o draskę o wymiarach 8 cm x 8 cm. Można uważać, że kierowcy byli wręcz profesjonalistami, gdyż nikomu wcześniej na świecie w podobnych programach się to nie udało.
Neoplany N4020 w MPK Lublin
Do miasta, które głównie kojarzone jest z trolejbusami (jedna z trzech czynnych sieci w Polsce), autobusy solowe klasy MEGA trafiły na przestrzeni 4 lat. W 1996 do Lublina przyjechało 10 nowych Neoplanów N4020, które otrzymały numerację w zakresie 2191-2201. W kolejnym roku do floty przewoźnika dołączyło 7 kolejnych „megatransów”. W tym wypadku numeracja została przydzielona z zakresu 2202-2209. W roku 1998 na stan MPK weszło 9 autobusów, tym razem trafiła im się numeracja z zakresu 2227-2235, natomiast w 1999 roku do Lublina przyjechał ostatni z zamówionych egzemplarzy, jedyny w Lublinie z usytuowanym pionowo silnikiem - dostał numer 2249.
Ich stan techniczny pozostawiał wiele do życzenia. Najwidoczniej obsługa MPK nie była w stanie eksploatować tych pojazdów w dobrym poziomie, gdyż w szybkim tempie skasowano 2 autobusy. 2199 rozstał się z lubelską ziemią w 2005 roku, natomiast 2192 został skasowany w 2008 roku.
Eksploatacja Neoplanów N4020 w Lublinie zakończyła się w 2019 roku.
Neoplany N4020 w MPK Poznań
W stolicy wielkopolski Neoplany N4020 pojawiły się w latach 1996-1997 w liczbie 19 sztuk. Początkowo autobusy nosiły numery w kolejności 1351-1369, zaś w 2006 roku dostały numerację z zakresu 1701-1720 (bez obsadzonego numeru 1713). Wszystkie stacjonowały w zajezdni A-1 Warszawska. W Poznaniu autobusy te sprawowały się dobrze, w porównaniu do innych miast.
Autobusy zakończyły eksploatację w MPK Poznań w 2012 roku.
Neoplany N4020 w ZKM Gdańsk
W latach 1997-2017 w ZKM Gdańsk eksploatowano 11 sztuk N4020 o numerach 2601-2611. Wszystkie pojazdy wyprodukowano w 1997 roku.
W 2017 roku gdańskie przedsiębiorstwo GAiT na cele muzealne przeznaczyło egzemplarz Neoplana N4020 o numerze #2605.
Neoplany N4020 w MPK Legnica
Legnickie MPK wzbogaciło się o 12 takich pojazdów. W 1997 roku do zajezdni przy ulicy Domejki przybył pierwszy Neoplan N4020, w nietypowych, bo czerwono-żółtych barwach. Był to również jedyny Neoplan w MPK Legnica z poziomo usytuowanym silnikiem. W 1998 roku na stan wpisano kolejne 11 pojazdów, tym razem wszystkie były w biało-niebieskich barwach oraz z silnikiem usytuowanym pionowo. Autobusy dostały numerację z zakresu 102-112. Najłatwiej je spotkać można było na pętli „Iwaszkiewicza” na liniach 15 i 24.Duża część z tych pojazdów została wycofana na przełomie lat 2021/2022.
Neoplany N4020 w innych firmach
Autobusy te znalazły również nabywców w innych miastach Polski, m.in. w MZK Koszalin, MPK Kraków, KM Płock, MPK Wałbrzych, Syltrans Lublin oraz MPK Zduńska Wola.
Testy w Szczecinie
W ramach testów, w październiku 1997 roku w Szczecinie odbywały się pokazowe przejazdy Neoplanem N4020, który został wyprodukowany przez producenta w ramach umożliwienia przewoźnikom z różnych miast jazd testowych. Autobus dwa lata po zakończeniu testów został odkupiony przez MPK Wałbrzych, gdzie służył liniowo do 2012 roku.
na podstawie: Solaris Club, Solaris Bus&Coach, Infobus, Wikipedia, Pojazdy komunikacji, Fotogalerii Transportowej TWB, Forum serwisu Komunikacja, Nowa Zajezdnia 01/2007 oraz M. Stiasny "Atlas autobusów" Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, Poznań 2008
opracował: Michał Pilaszkiewicz
aktualizacja: kasper1