Encyklopedia

Jeszcze do początku lat 70- tych Podjuchy, podobnie jak inne dzielnice prawobrzeża, nie posiadały stałej pętli autobusowej z prawdziwego zdarzenia. Autobusy dojeżdżające do ów dzielnicy, kończyły swój bieg w okolicy dzisiejszego Placu Wolności, nie wyposażonego ani w perony, ani w kasę biletową, o dyspozytorni nie wspominając. Fakt ten, zmusił włodarzy miasta do opracowania projektu dużej pętli autobusowej, zlokalizowanej możliwie jak najbardziej w sercu rozrastającej się dzielnicy. Na miejsce nowej „końcówki” wybrano okolice ulic Metalowej i Floriana Szarego. Po dokończeniu formalności, przystąpiono więc do budowy, która zakończyła się w połowie kwietnia 1972 roku. W ten oto sposób powstała w Podjuchach pętla eksploatowana aż do dnia dzisiejszego, zwana dawniej przez mieszkańców Podjuch „dworcem autobusowym”.

Pętla była w tym czasie jedną z nowocześniejszych w mieście. Posiadała cztery duże perony z nawierzchni z sześciokątnych płyt betonowych. Na każdym z nich znajdował się sygnalizator świetlny. Na wprost peronów stanęła dyspozytornia wraz z kasą biletową, wyposażona w wiatę. Dodatkowo, tuż obok pętli wybudowano kanał naprawczy.

W pierwszym miesiącu istnienia pętla gościła zaledwie dwie linie – 66 oraz 73, gdyż reszta linii nie kończących swojej trasy w Podjuchach (55, 61 i 64) nie wjeżdżała na pętlę. Zmieniło się to w połowie maja 1972 roku, gdy wspomniane linie skierowano na pętlę wytyczając dla nich dwa skrajne perony od strony kanału naprawczego – jeden w kierunku Zdrojów i jeden w kierunku Autostrady. Dojazd do pętli odbywał się od strony ulicy Floriana Szarego, autobusy korzystały z niego niezależnie od kierunku w którym jechały. Warto dodać, że niektóre kursy linii 66 z podjazdem pod Wiskord realizowane były z wjazdem na pętlę. Niecały rok później, 16 sierpnia 1973 roku na pętlę zawitała nowa linia – 104, która gościła na peronie trzecim. Następne lata sprawiły iż z pętli zniknęły dwie, pierwotnie kończące tam swój bieg linie: 73 i 66. Pierwszą nich dotknęła zmiana trasy, 1 sierpnia 1974 roku zamieniając „końcówkę” w Podjuchach na Basen Górniczy. Drugą natomiast dotknęły braki taborowe i 1 grudnia 1976 roku została zawieszona do odwołania. 29 listopada 1979 roku na pętlę Podjuchy przeniesiono przerwy dla kierowców linii 61, odbywające się dotychczas na Placu Dziecka. W 1980 roku na pętlę zawitała linia 64Bis kursująca na trasie Zakłady Drobiarskie – Autostrada. Był to jednak krótki epizod, trwający zalewie od 2 maja do 17 listopada 1980 roku. Niecałe dwa lata później, 8 marca 1982 roku na pętlę powróciła po ponad sześcioletniej przerwie reaktywowana linia 66, jednak tylko w charakterze przelotowym ponieważ jej przystanek końcowy z pętli w Podjuchach przeniesiono do Klucza. W dniach 24 – 27 kwietnia 1985 roku na pętli mogliśmy podziwiać linię 55B, powstałą po podzieleniu linii 55 (55A i 55B) z powodu prac przy wiadukcie na ulicy Granitowej. Czas dużych zmian na pętli to początek lat 90 – tych. W 1991 roku linię 66 ponownie zlikwidowano, tym razem z powodu braku kierowców, zaś 1 lutego 1992 roku w zapomnienie odeszła linia 104, zwalniając tym samym peron trzeci. Zajęły go autobusy linii 64, którą 15 stycznia 1993 roku skrócono do Podjuch. 1 marca tego samego roku na pętli pojawiła się ponownie jedna z najbardziej niestabilnych linii autobusowych w Szczecinie – linia 66, jednak znów tylko w charakterze przelotowym. Na przełomie lat 1994/1995 na pętlę w Podjuchach skierowana została linia 61D, mająca charakter linii letniej kursującej do Placu Kościuszki. W 1994 roku mieliśmy okazje ją oglądać w dniach 7 lipca - 29 sierpnia w godzinach 9:00 – 13:00 i 16:25 – 20:11, zaś w 1995 roku w dniach 3 lipca – 31 sierpnia w godzinach 9:00 – 13:00 i 17:00 – 20:00. Ważnym wydarzeniem w historii pętli było skrócenie linii 61 z Klucza do Podjuch dnia 3 lipca 1995 roku. Od tego momentu autobusy linii 61 goszczą na peronie znajdującym się w sąsiedztwie z ulicą Szlamową. Jak się okazuje zmian nie było końca – 1 marca 1999 roku linię 64 ponownie skierowano do Klucza, wobec czego peron numer trzy znów stał się wolny. Zagospodarowany został 1 października 2004 roku przez linię 55Bis uruchomioną na okres próbny. Całkiem duże potoki pasażerskie sprawiły iż linia na stałe wpisała się w krajobraz pętli Podjuchy. W 2005 roku na peron trzeci zawitała także darmowa linia 711 dowożąca pasażerów do marketu Real na Osiedlu Słonecznym. Na początku był to dla niej przystanek przelotowy, gdyż kursowała do Żydowiec, lecz z czasem skrócono ją do Podjuch. Po dokonanej wymianie pasażerów, autobus linii 711 ruszał w dalsza drogę, stąd też nie było obaw że zablokuje wyjazd z peronu autobusowi linii 55bis. Często bywało jednak na odwrót; stojący na peronie autobus kursujący na popularnej „osiedlówce” uniemożliwiał skorzystanie z peronu autobusowi linii 711, wobec czego ten korzystał z sąsiedniego peronu linii jadących w kierunku Autostrady. Latem 2008 roku linia 711 została zlikwidowana i od tego czasu na pętli nie dokonały się żadne poważne zmiany.

Osobną kartę historii pętli stanowi komunikacja nocna. Pierwszy nocny autobus zawitał do Podjuch pod postacią linii 203N, wykorzystując pętlę jako przystanek przelotowy w obie strony. Zmiana numeracji linii nocnych sprawiła iż od 1 lipca 1997 roku na pętli w Podjuchach mogliśmy oglądać nocą pojazdy oznaczone jako 513. I mogliśmy oglądać je dużo częściej, gdyż częstotliwość kursowania linii wzrosła do 20 - 75 minut. Od 1 października 2003 roku pętla nie gościła już 513 lecz 533 – efekt kolejnej reformy numeracji linii nocnych. Od tego czasu pogrążona w mroku pętla pustoszała co raz bardziej, czego powodem były kolejne rozkładowe cięcia na linii. Na dzień dzisiejszy, autobus nocny odwiedza pętlę sześć razy – wykonując po trzy kursy w kierunku Klucza i trzy w kierunku dworca w Dąbiu.

Pętla położona jest w ciągu głównej ulicy Podjuch – Metalowej. Tak jak dawniej, autobusy jadący w obu kierunkach aby wjechać na pętlę korzystają z jednokierunkowego odcinka ulicy Floriana Szarego. Na przełomie lat 1999/2000 planowano uruchomić na ulicy Metalowej przystanki, dzięki którym autobusy jadące w obu kierunkach nie musiałyby zajeżdżać na pętlę. Pomysł jednak porzucono. Pętla wyposażona jest w budynek, w którym znajduje się dyspozytornia, kasa biletowa czynna w godzinach 6:00 – 20:00, kiosk oraz poczekalnia. Okolice budynku dodatkowo okryte są wiatą. W pobliżu znajdują się liczne sklepy spożywcze, punkt gastronomiczny, domy mieszkalne oraz warsztat i lakiernia samochodowa. Tuż za pętlą przebiega łącznik kolejowy Szczecin Podjuchy – Szczecin Zdroje. Za nim natomiast płynie Regalia. Ulicę Metalową w okolicach pętli przecina przejście dla pieszych z sygnalizacją świetlną, stworzone z myślą o pasażerach. Ci jednak, skarżą się na dojście do pętli, na które składa się utwardzona ziemia, zamieniająca się w błoto po obfitych opadach deszczu. Kanał znajdujący się przy pętli eksploatowany był do 1994 roku. Dziś korzystają z niego mieszkańcy Podjuch chcący dokonać naprawy swych pojazdów. Obok kanału stały niegdyś autobusy rezerwowe, dziś stają tam zazwyczaj pojazdy zjeżdżające do zajezdni. W dni świąteczne, gdy wolny jest peron linii 55Bis często korzystają z niego autobusy linii 61 mające przerwę na posiłek. Pod koniec lat 90 – tych wycięto także sygnalizatory świetlne, które od kilku lat nie były już używane. W 2006 roku perony pętli przeszły małą rewitalizację. Sześciokątne płyty pamiętające lata 70 – te zaczęły się po bokach zapadać, co powodowało niebezpieczeństwo uszkodzenia zawieszenia przez autobusy niskopodłogowe. Nawierzchnia peronów została więc wyrównana. Na wiosnę 2006 roku na słupkach przystankowych pętli dokonano także wymiany tabliczek z rozkładem jazdy. Od 3 lipca do 11 października 2006 roku pętla została wyłączona z ruchu dla autobusów jadących od strony Autostrady w kierunku Zdrojów, co spowodowane było robotami ziemnymi. W zastępstwie uruchomiono więc przystanek przy ulicy Metalowej na wysokości pętli. 26 stycznia 2009 roku na pętli doszło do małego wypadku, mianowicie MAN NG312 2602 kursujący na linii 61 uderzył w lampę przy wjeździe na peron uszkadzając zderzak.

Na przestrzeni lat, zmiany jakie zaszły w komunikacji miejskiej pod względem taboru bardzo uwidoczniły się także w Podjuchach. Obsługa linii korzystających z pętli zmieniała się poczynając od Jelczy 080 z przyczepami P – 01, przez Jelcze M11 i Ikarusy 280 aż po pojazdy niskopodłogowe marki MAN i Solaris. Na dzień dzisiejszy na pętli spotkać możemy najróżniejsze pojazdy z zajezdni SPA Dąbie, zarówno klasy MAXI jak i MEGA.

11 kwietnia 2016 roku, ZDiTM uruchomił „Transport na żądanie” linia 95. Mieszkańcy Podjuch mogą od tej chwili dojechać do pętli autobusowej znajdującej się przy ulicy Szlamowej. Wystarczy zadzwonić pod numer 91 48 00 401 i zamówić mikrobus, na wybrany z pośród 11 przystanków (w tamtym okresie). Przyjmowanie zgłoszeń rozpoczęto od 8 kwietnia 2016 roku od godziny 10:00.

29 stycznia 2018 roku, w związku z wprowadzeniem nowej siatki połączeń komunikacyjnych na prawobrzeżu miasta, jak też oddaniem do użytkowania części pętli autobusowej, węzła tramwajowo - autobusowego pętli "Turkusowa" na liniach obsługujących pętle nastąpiła nastąpiła zmiana tras i rozkładu jazdy (64, 66), jak też skomunikowanie od 1 marca 2018 roku z linią 61.

Linia 55 zmieniła trasę i nie obsługuje terenu Podjuch i Klucza. W chwili obecnej z pętli korzystają linie autobusowe 61, 64, 66, 85 i 95 TNŻ.

Z dniem 1 stycznia 2020 roku, zgodnie z zarządzeniem nr 384/19 Prezydenta miasta z 4 września 2019 roku zmieniającym regulamin przewozu osób, mówiący o zmianie dotychczasowej numeracji linii zwykłych kursujących dotychczas na terenie miasta (w zakresie 51–99), który został prawie w całości wykorzystany. Nowe zakresy (900 - 999) umożliwiają uporządkowanie numeracji linii kursujących po terenie powiatów ościennych, i przewidują miejsce na uruchomienie nowych linii tego typu. W związku z tym linia 95 została zmieniona na 904. Ze zmianą numeracji zmieniono też rozkłady jazdy. 

Pętla jest obecnie przystankiem końcowym dla:

• linii 61 kierunek: Dworzec Główny (Owocowa),
• linii 66 kierunek: Osiedle Bukowe,
• linii 85 kierunek: Smocza-Falskiego,
• linii 904 kierunek: Podjuchy

Przez Podjuchy przejeżdżają zaś linie 64 i 533.

Budowa węzła przesiadkowego - stacja Podjuchy

Los pozostawienia pętli w poprzednim miejscu został już przesądzony, ponieważ miasto chciało budowy węzła przesiadkowego w okolicach dworca kolejowego w Podjuchach.

5 stycznia 2017 roku ZDiTM ogłosił czwarte już z rzędu ogłoszenie na wykonanie programu funkcjonalno – użytkowego dla zadania pn.: Budowa węzła przesiadkowego stacja Podjuchy wraz z urządzeniami związanymi z integracją transportu na linii kolejowej 273 w ramach projektu „Budowa Szczecińskiej Kolei Metropolitarnej z wykorzystaniem istniejących odcinków linii kolejowych nr 406, 273, 351. Termin składania ofert upływał 17 stycznia 2017.

Pierwszy przetarg ogłoszono 14 czerwca 2016 unieważniony 24 czerwca 2016, ponieważ oferta z najniższą ceną przewyższała kwotę którą zlecający chciał przeznaczyć na wykonanie tego zadania (59.174 zł). Jedyna startująca firma SYSTRA Societe Anonyme z Paryża oddział polski we Wrocławiu zażądała kwoty 142.552 złotych.

Drugi przetarg ogłoszono 20 września 2016 unieważniony 29 września 2016 z powodu braku chętnych.

Trzecie podejście do przetargu nastąpiło 15 grudnia 2016 unieważniono go 4 stycznia 2017, z powodu braku wpłaty wadium. Wpłynęła tylko jedna oferta od Pracowni Projektowej Maciej Sochanowski z ulicy Św. Ducha 5B/10 ze Szczecina na kwotę 111 315 zł.

17 stycznia 2017 roku został wybrany wykonawca programu funkcjonalno – użytkowego. Jest nim firma Pracownia Projektowa Maciej Sochanowski ze Szczecina, która startowała jako jedyna w tym przetargu. Wykonawca miał 180 dni na wykonanie dokumentacji od chwili podpisania umowy.

10 grudnia 2018 roku, ZDiTM ogłosił przetarg na budowa węzła przesiadkowego w formie zaprojektuj i wybuduj korygując po drodze o kilka dni termin na składanie ofert i wyznaczając go na 31 grudnia 2018 roku (pierwotnie do 27 grudnia). Węzeł przesiadkowy w Podjuchach, ma powstać w rejonie dotychczasowej stacji kolejowej w sąsiedztwie ulicy Metalowej.

Zgłosiły się trzy firmy zainteresowane realizacją zlecenia, ale ich oczekiwania finansowe, jak się okazało po otwarciu ofert kształtowały się na poziomie od ponad 11 do prawie 15 milionów złotych.
• Strabag wycenił te usługi na 14 899 189,96 zł
• Konsorcjum Elbud Szczecin sp. Z o.o. – Elbud Sajewicz sp. Jawna na 13 990 020 zł,
• Müsing Bud 11 642 435,59 zł.

ZDiTM poinformował, że na inwestycję zaplanował w budżecie 2,28 mln zł brutto. Zadanie było etapowane,  związane z formułą zaprojektuj i zbuduj, dlatego kwota pierwotnie zabezpieczona była bazowa. Miasto zapewniło finansowanie inwestycji. 

28 stycznia 2019 roku ZDiTM poinformował, że umowa na budowę węzła została podpisana z firmą "Müsing Bud" ze Szczecina. Finansowanie do kwoty 11 642 435,59 zł zapewniło miasto. Na realizację umowy wykonawca ma 20 miesięcy, w tym nie więcej niż 11 na wykonanie dokumentacji projektowej.

Później, bo 30 kwietnia 2019 roku ogłoszono przetarg na pełnienie funkcji inżyniera kontraktu, który miał świadczyć usługi związane z zarządzaniem, koordynacją, kontrolą, nadzorem i rozliczeniem przy realizacji prac budowlanych przy budowie węzła przesiadkowego.

 Do 9 maja 2019 roku zgłosiło się 7 firm, których oferty opiewały na kwoty od 190 do ponad 500 tysięcy złotych, a 29 maja 2019 roku, ZDiTM wybrał najtańszą ofertę z siedmiu przedstawionych do oceny. Została wybrana firma "VIA Projekt Łukasz Szawaryński ze Szczecina".

13 maja 2020 roku, po ponad roku od wyboru wykonawcy został przekazany plac budowy pod budowę nowego węzła przesiadkowego przy stacji Podjuchy. Węzeł przesiadkowy jest elementem projektu realizowanego przez Stowarzyszenie Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego związanego z budową Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej, która stanowić będzie oś transportu publicznego w obszarze funkcjonalnym miasta, ma poprawić skomunikowanie pomiędzy poszczególnymi środkami transportu. Zakończenie prac budowlanych przewidziany się na koniec 2020 roku.

Od 20 maja 2020 roku, firma "Müsing Bud" rozpoczęła budowę węzła przesiadkowego od przygotowania zaplecza budowy, geodezyjnego wytyczenia zakresu robót, inwentaryzacji i przeprowadzenia kontroli ornitologicznej oraz robót przygotowawczych. Pierwszy etap inwestycji zaczął się od wprowadzenia organizacji ruchu obejmującej obszar projektowanej pętli autobusowej, jak i parkingu P&R. 

Złe warunki atmosferyczne, jak też trwająca pandemia opóźniły o prawie pół roku termin oddania węzła w Podjuchach do eksploatacji. 

W ramach inwestycji wybudowano od podstaw nowy węzeł przesiadkowy w okolicach dworca Podjuchy, a dotychczasowa pętla autobusowa zlokalizowana w Centrum Podjuch została zlikwidowana.

Oprócz węzła wykonany został parking Park&Ride o powierzchni ok. 0,76 ha na 213 miejsc, parking rowerowy Bike&Ride oraz zaplecze socjalno - kasowe na potrzeby obsługi węzła. Zaaranżowano też montaż małej architektury, postawiono biletomat i dwustronne tablice systemu informacji pasażerskiej. Węzeł przesiadkowy (pętla) ma cztery perony. Na każdym z nich postawiono wiaty.