Encyklopedia

Mechanizm służący do przekazywania mocy wytwarzanej przez silnik, służącej do napędu maszyny roboczej lub pojazdu. Biegiem w skrzyni biegów nazywamy realizowanie konkretnego przełożenia. Przełożeniem natomiast nazywamy wartość prędkości obrotowej na wale wejściowym, do wartości prędkości obrotowej na wale wyjściowym. Zmiana wartości przełożenia, jest wprost proporcjonalna do zmiany wartości przekazywanego momentu obrotowego. Skrzynia biegów łączona jest z silnikiem za pomocą sprzęgła.

Rozróżniamy kilka rodzajów skrzyń biegów:

Mechaniczne - zmianę przełożeń uzyskuje się za pomocą przekładni zębatych. Są to popularne skrzynie z ręczną dźwignią zmiany biegów. Koła przekładni pozostają w ciągłym zazębieniu. Odpowiednie przełożenie, a zatem i drogę przepływu mocy w przekładni, wybiera się poprzez skomplikowany system synchronizowanych sprzęgieł, sterowany drążkiem zmiany biegów. W starych konstrukcjach skrzyń biegów, które nie były wyposażone w synchronizatory, zmiana biegów była procesem wielostopniowym.

Sekwencyjne - rodzaj skrzyń mechanicznych, stosowanych w motocyklach, w których zmiana przełożenia realizowana jest za pomocą dźwigni, mającej możliwość jednorazowo zmiany tylko o jeden bieg (w górę lub w dół). Po zastosowaniu sterowania za pomocą elektroniki, trafiły również do samochodów.

Hydromechaniczne - zmianę przełożenia uzyskuje się za pośrednictwem zmiany szybkości krążenia cieczy w przekładni hydrokinetycznej i przekładni zębatej, zwykle planetarnej. Są to zazwyczaj automatyczne lub półautomatyczne skrzynie biegów

Bezstopniowe - przełożenie realizowane jest za pomocą pasa klinowego specjalnej konstrukcji, nawiniętego na dwie pary kół stożkowych, które rozsuwając się, lub zsuwając powodują płynną zmianę przełożenia. Jego wartość w takiej konstrukcji może być dowolna, w pewnych granicach.

na podstawie: Wikipedia.pl
Opracował: Romanas