Informacje

Cmentarze wrocławskie na co dzień

We Wrocławiu wymienić należy przynajmniej 3 cmentarze: Grabiszyński, Osobowicki i Kiełczowski, położone przy ulicach o odpowiadających im nazwach: Grabiszyńska, Osobowicka i Kiełczowska.
Obok pierwszego z wymienionych cmentarzy kursują linie tramwajowe: 4, 5, 11 i 20, oraz autobusowe: 107, 125, 325 i pospieszna A. Linie 4, 5 i 11 obsługują składy typu 105N (105Na i 105NWr), 204WrAs oraz wagony 205WrAs, na linii 20 przeważają jednak 102-jki, zaś wymienione linie autobusowe, poza pojedynczymi przegubowymi brygadami linii A, obsługują pojazdy solowe – Mercedesy Citaro O530, Volva 7000/7700 oraz Jelcze 120MM/1 i 121M.

Nieco uboższą obsługę tramwajową ma cmentarz Osobowicki, obok którego przebiegają trasy linii 14 i 24, kursuje tam jednak nieco więcej autobusów: 118, 119, 142, 319 oraz pospieszny K. Linie 14 i 24 obsługują głównie wagony 102Na, a na części brygad kursują składy. Na autobusowych liniach 119 i 142 kursują rozmaite pojazdy przegubowe, pozostałe obsługiwane są przez solówki.
Całkowicie pozbawiony linii tramwajowych jest położony na północy miasta Cmentarz Kiełczowski. Docierają tam tylko autobusy linii 131 i pospiesznej N. Obie linie obsługiwane są zarówno przez autobusy krótkie, jak i przegubowe.

O ile taka obsługa okolic cmentarzy w ciągu roku wystarcza, to w okresie Wszystkich Świętych ludzie zwyczajnie nie pomieściliby się w pojazdach komunikacji miejskiej, tym bardziej mając na uwadze to, że 1 listopada w tym roku wypadł w sobotę, kiedy autobusy i tramwaje kursują ze zmniejszoną częstotliwością: linie tramwajowe co 20 minut, autobusowe niekiedy co 30 lub rzadziej. Dlatego w tych dniach zorganizowano specjalne dodatki wspomagające komunikację miejską w okolicach cmentarzy.

Dodatkowe linie tramwajowe

W dniach 1 i 2 listopada zorganizowano aż 9 dodatkowych linii tramwajowych oznaczonych od E1 do E9. Część z nich kursowała w weekend już tydzień wcześniej. Częstotliwość kursowania tych linii wynosiła 15 minut – była większa niż linii normalnych kursujących w sobotę i niedzielę co 20 minut. Obsługa normalnych linii tramwajowych przebiegających w sąsiedztwie cmentarzy pozbawiona została wagonów 102Na (pomijając pojedyncze brygady). W związku z tym trafiły one tam, gdzie na co dzień się nie pojawiają: na linie 2, 8, 9, 10, 11, 17 i inne. Tak było też przez cały tydzień roboczy. Jako ciekawostkę należy wymienić też fakt, że w dniu 2 listopada na linii 24 jeździły aż 3 wagony 205WrAs. Wszystkie dodatkowe linie tramwajowe obsługiwane były przez składy 2-wagonowe. Wiele z nich kończyło trasę na Osobowicach lub w okolicy cmentarza Grabiszyńskiego – na pętli o tej samej nazwie, lub kawałek dalej – na Oporowie. Końcówki dodatkowych linii tramwajowych wyglądały następująco:

E1: Oporów – Osobowice;
E2: Osobowice – Krzyki;
E3: Osobowice – Sępolno;
E4: Osobowice – Kromera;
E5: Osobowice – Biskupin;
E6: Cmentarz Grabiszyński – Sępolno;
E7: Oporów – Pilczyce;
E8: Osobowice – Tarnogaj;
E9: Cmentarz Grabiszyński – Opera;

Niektóre z linii dodatkowych kursowały po trasach, które w obecnej organizacji ruchu pełnią tylko rolę pomocniczą (wyjazdy, zjazdy, podmiany):
- Linia E2 w stronę Krzyków jechała ulicą Widok, gdzie obecnie używany jest jedynie tor w przeciwnym kierunku (linie 6 i 7).
- Linia E3 przejeżdżała przez nieużywane obecnie tory w ulicy Dubois.
- Linia E8 jadąc w stronę Osobowic przejeżdżała nieużywanym obecnie odcinkiem jednotoru w ulicy Grodzkiej. W drugą stronę korzystała z nieużywanych obecnie torów w ulicach Widok i Teatralnej.
- Linia E9 jadąc w kierunku Opery korzystała z torów w ulicy Teatralnej. „Pętlę” Opera stanowił nieużywany liniowo w tym kierunku przystanek, na którym w drugą stronę zatrzymują się tramwaje linii 6 i 7, zaś z dodatkowego żeberka korzysta rezerwowy 102Na. W inne weekendy kończy tutaj trasę Zabytkowa Linia Tramwajowa.
Na większości przystanków tramwajowych pojawiły się informacje o kursowaniu dodatkowych linii E. Niemniej jednak w organizacji ich obsługi były pewne niedociągnięcia. Dotyczyły one choćby zaprogramowania wyświetlaczy w nowych i zmodernizowanych tramwajach. Z tego powodu na tablicach linii E9 zobaczyć można było końcówkę „pl. Teatralny”, podczas, gdy wyświetlacze pokazywały „Opera”. Podobnie wyświetlacze w tramwajach linii E7 jadących na Oporów wyświetlały końcówkę „Cmentarz Grabiszyński”. Niby tylko przystanek bliżej niż Oporów, ale takie detale sprawiały, że pasażerowie obserwowali tramwaje jadące dalej niż by to wynikało z ich opisu, a precyzyjniej mówiąc: na następną pętlę przy ulicy Grabiszyńskiej. Ponadto na przystankach nie wywieszono żadnych rozkładów jazdy, ani informacji o częstotliwości kursowania linii E. W związku z tym nie do końca spełniały one swoją rolę, gdyż niedoinformowani pasażerowie wsiadali do znanych sobie, lecz przepełnionych z tego powodu normalnych linii tramwajowych, podczas gdy dodatki pozostawały mniej zapełnione, a na niektórych odcinkach wręcz puste.

Dodatkowe linie autobusowe

W dniu 1 listopada zorganizowano również wspomagające linie autobusowe oznaczone numerami z zakresu 300-399. Wszystkie obsługiwane były przez autobusy przegubowe: niskopodłogowe Mercedesy Citaro O530G i Volva 7000A/7700A, a także Volva B10MA. Na ciekawostkę zasługuje fakt, że na linii 334 pojawił się też Jelcz M180. Częstotliwość linii autobusowych z uwagi na liczne wrocławskie korki, była trudna do określenia. Jednak była dużo mniejsza niż częstotliwość szczecińskiego D67. Autobusy jeździły co 15-20 minut, czasem jechały w stadzie, a potem (lub przedtem) następowała półgodzinna przerwa... Trasy wszystkich linii przebiegały obok mniejszych lub większych cmentarzy. Ich końcówki przedstawiały się następująco:

301: pl. Solidarności – pl. Staszica; trasa linii przebiegała obok cmentarza Osobowickiego;
322: Cmentarz Grabiszyński – Kiełczowska Cmentarz; trasa linii przebiegała obok cmentarza Osobowickiego;
323: Kozia – Leśnica;
334: Cmentarz Grabiszyński – Buforowa;
335: Kozanów – Pawłowice; trasa linii przebiegała obok cmentarza Osobowickiego;
342: Nowy Dwór – Bałtycka.
Dodatkowo wydłużono trasy autobusowych linii 145 i 146 do ulicy Buforowej. Trasy wszystkich dodatkowych linii autobusowych wiodły przez centrum miasta (podobnie jak tramwajowe linie E). Mimo obsługi autobusami przegubowymi, pojazdy jeździły przepełnione, pasażerowie zostawali na przystankach, a częste zatory na drodze powodowały przerwy w kursowaniu autobusów. Na ulicy Grabiszyńskiej w sąsiedztwie cmentarza poszerzono chodnik dla pieszych o jeden pas jezdni i oddzielono barierkami. Policja nie wpuszczała na ten odcinek samochodów osobowych bez uzasadnionej przyczyny wskazanej przez kierowcę. Na krótkim odcinku autobusy jeździły wahadłowo, ruch koordynowany był przez patrole policji i straży miejskiej.

W dniu 2 listopada liczbę dodatków autobusowych zmniejszono. Kursowała tylko linia 322, na której trasie znajdowały się 3 cmentarze.

Bilety

Na wszystkich dodatkowych liniach obowiązywały bilety na linie zwykłe wrocławskiej komunikacji miejskiej. Korzystać z nich mogli też pasażerowie posiadający bilety imienne, na okaziciela lub aglomeracyjne. Pasażerowie posiadający bilet na dwie dowolne linie, mogli na za jego okazaniem (w przypadku kontroli) podróżować również wszystkimi dodatkami.

Kilka zdań podsumowania

Organizacja komunikacji na Wszystkich Świętych we Wrocławiu wygląda zupełnie inaczej niż w Szczecinie. Wynika to z odrębnej specyfiki miasta, a także innego podejścia do problemu. W Szczecinie mamy jeden wielki cmentarz wokół którego wspomaga się wszystkie kursujące linie autobusowe i tramwajowe i nadaje dodatkom numerację bazującą na znanych pasażerom liniach. We Wrocławiu na ten dzień organizowanych jest 15 dodatkowych linii kursujących na odrębnych trasach. Ich numeracja wątpliwie nawiązuje do tras zwykłych linii tramwajowych i autobusowych, co nieco utrudnia jazdę pasażerom. Zwłaszcza w przypadku linii tramwajowych, numeracja dodatków E w ogóle nie daje możliwości domyślenia się tras w oparciu o numerację linii zwykłych: dla przykładu trasa linii E6 nie ma nic wspólnego z tramwajową „szóstką” – połowę trasy jedzie jak 4, a dalej jak obecne 17. Wspomnieć też trzeba o tablicach. We wszystkich tramwajach dodatkowych znalazły się tablice z całą trasą przejazdu. Niekiedy problem stwarzały numery umieszczane na przodach i tyłach wagonów – litera „E” zajmowała całą tablicę, zaś numer miał charakter jej dolnego indeksu, co stwarzało problemy osobom słabo widzącym. Niemniej jednak podsumować należy, że wszystkie tramwaje i autobusy spełniły swoją funkcję, w okolicach cmentarzy odjeżdżały zapełnione w kierunku centrum miasta. Ponadto podkreślić trzeba, że żadna z linii tramwajowych nie została zawieszona, a mimo to wystarczyło taboru i motorniczych by obsłużyć 9 linii dodatkowych, co nie byłoby możliwe w Szczecinie.