Informacje

Augsburg jest o tyle ciekawym miastem, gdyż w eksploatacji znajdują się czterdziestoletnie GT4, jak i nowoczesne ośmioosiowe Combino. Całość dopełniają tramwaje GT8, M8C i GT6M. Tramwaje kursujące w Augsburgu są wąskotorowe na rozstaw wynoszący 1000 mm. Mimo iż siec tramwajowa nie jest zbyt wielka warto ją odwiedzić ze względu na tą dość niespotykaną jak na małą sieć różnorodność typów tramwajów.

Historia

W 1879 roku pomiędzy Augsburgiem, a panami Charles de Féral i Emilem v. Pirch podpisano umowę na budowę tramwaju konnego. Dodatkowo tramwaje miały docierać do leżących ówcześnie miejscowości podmiejskich. 19 sierpnia 1880 roku król Ludwig II Bawarski udzielił koncesję na eksploatację i budowę tramwajów konnych w Augsburgu, a jego pierwsze wyjechały 15 listopada 1880 roku. Co ciekawe tramwaje konne kursowały po torowiskach o rozstawie wynoszącym 1435 milimetrów. Inna ciekawą rzeczą jest to, że Augsburg w trakcie eksploatacji tramwajów konnych posiadał… dwie sieci tramwajowe, gdyż ze względu na spadek na jednej z linii tramwaje konne nie miałyby szans podjechania.

Niektóre trasy okazywały się być nierentowne i musiały zostać zawieszone tuż po swoim otwarciu. Pierwszy taki przypadek miał miejsce 1 grudnia 1881 roku. Ogólnie koszty utrzymania stale rozrastającej się sieci tramwajów konnych z wieloma wzniesieniami stały się bardzo drogie. Nie pomogło jej uszczuplenie o 12,3 kilometrów. Jeden z obywateli Augsburga złożył propozycję zastąpienia tramwajów konnych tramwajami o napędzie gazowym, jednak jego prośba przeszła w magistracie bez echa. 12 września 1886 roku na jedną z tras wprowadzono tramwaje parowe. Do tego celu wypożyczono 3 małe lokomotywy, jednak z powodu nadmiernej ilości pary wodnej na ulicach, sadzy i hałasu 15 czerwca 1887 zakończono eksploatację tramwajów parowych.

Niestety tramwaje konne były dla przedsiębiorstwa horrendalnie kosztowne. 1 lipca 1891 roku tramwaje przejęło nowe przedsiębiorstwo, które zakupiło nowe wagony. Jednak ten zabieg nie polepszył stanu komunikacji tramwajów konnych w Augsburgu, a kolejne cięcia stawały się nieuniknione, jednak i one nie przynosiły oszczędności. W 1895 roku tramwaje przejęła firma „Schuckert & Co.”, która rozpoczęła elektryfikację sieci. Począwszy od maja 1897 roku rozpoczęto przekuwanie rozstawu torów z 1435 milimetrów na 1000 milimetrów. Równolegle przebudowano istniejące doczepne tramwaje konne i sprowadzono wozy elektryczne. 1 września 1898 roku ruszyły w Augsburgu pierwsze tramwaje elektryczne.

Zmiana rozstawu z normalnotorowego na wąskotorowy została wymuszona przez wąskie zakręty w Augsburgu, oraz masę nowosprowadzonych tramwajów elektrycznych. Co prawda prędkość handlowa pierwszych tramwajów elektrycznych w Augsburgu nie przedstawiała się zbyt ciekawie, bo wynosiła 10,5 km/h, zaś tramwajów konnych 8 km/h, jednak ilość przewiezionych pasażerów w ciągu dwóch lat po elektryfikacji potroiła się. Umożliwiło to rozwinięcie sieci tramwajowej w Augsburgu. Oszczędności spowodowane eksploatacją tramwajów elektrycznych spowodowała również budowę drugiego toru w wielu miejscach. Następne lata to lata rozwoju sieci w Augsburgu. Ale tylko do czasów II wojny światowej, kiedy to we wrześniu 1939 roku zawieszono kursowanie dwóch linii. Nasilające się na przełomie 1944 i 1945 roku naloty zniszczyły wiele torowisk w centrum miasta. Po zakończeniu działań wojennych tramwaje wyjechały na miasto 6 czerwca 1945 roku.

Po drugiej wojnie światowej tramwaje dość szybko odzyskiwały swoją świetność. Niestety pod koniec lat 40-tych XX wieku jeden odcinek został zastąpiony przez trolejbusy, a po ich likwidacji przez komunikację autobusową. Wiele innych odcinków również uległo likwidacji na korzyść autobusów. Renesans tramwajów Augsburskich nastąpił w latach 70-tych XX wieku, kiedy to przebudowany główny węzeł tramwajowy jakim jest „Königsplatz”, od którego zbudowano trasę tramwajową do dworca głównego. Następnie do lat 90-tych modernizowano istniejące trasy, oraz dokonywano zakupów nowych tramwajów. W latach 90-tych zabrano się na dobre za wydłużanie tras, oraz zakup nowego taboru jakim są wozy GT6M, oraz ośmioosiowe Combino, które dotarły już w XXI wieku. Obecnie po mieście kursują 4 linie tramwajowe.

Spotkanie z miłośnikami

Chciałbym opowiedzieć tutaj o moim spotkaniu z miłośnikami tramwajów jakie miało miejsce w Augsburgu właśnie. Udawało mi się spotykać na takich jak my zapaleńców w rozmaitych miastach i porównywaliśmy własne doświadczenia. Jak w Szczecinie pada pytanie o nicka na Komisie, tak w Niemczech byłem zawsze pytany o nicka na Drehscheibe Online. Idąc w Augsburgu z aparatem i kamerą na szyi spotkałem dwóch facetów w wieku około 40 lat zajmujących się fotografowaniem tramwajów. Podszedłem do nich i się zapytałem czy są miłośnikami tramwajów. Po udzieleniu przez nich odpowiedzi twierdzącej przedstawiłem się, że jestem miłośnikiem ze Szczecina, jeden z nich, który był z Frankfurtu nad Menem zapytał mnie się o losy tramwajów l i m w Szczecinie. Ucieszył się, ze jeden z wozów l zostanie zachowany jako historyczny, po czym opowiedział mi o swojej wizycie w Szczecinie w 1999 roku w zajezdni Golęcin. Jego kolega pochodzący z Augsburga przedstawił mi za to stan obecny komunikacji tramwajowej w Augsburgu. Obydwoje za to pytali się o GT6, oraz tramwaje z Berlina. Muszę przyznać, że mieli dużą wiedzę na ten temat. Taka rozmowa zobrazowała, że niemieccy miłośnicy szerzej patrzą na kwestię tramwajów i nie są tylko zamknięci na swoim podwórku – w przypadku naszego serwisu – Szczecinie. Warto też wiedzieć co poza naszym miastem się dzieje.

Po krótkiej rozmowie zaproponowali mi pójście z nimi. Razem zwiedziliśmy taką trasę, gdzie tylko tego jednego dnia, gdzie byłem jeździły tramwaje zjeżdżające do zajezdni. Normalnie zjeżdżają inną trasą. Było to naprawdę ciekawe, gdyż na trasie przejazdu stało też wielu innych zapaleńców. Po zakończeniu zdjęć wymienialiśmy jeszcze się doświadczeniami.

Tramwaje dzisiaj

Obecnie w Augsburgu występuje mnogość tramwajów. Po torowiskach poruszają się GT8, M8C, niskopodłogowe GT6M, Combino i używane tramwaje ze Stuttgartu – GT4. Takiej mnogości nie było w większych przedsiębiorstwach jakie zwiedziłem, czyli Norymberga i Monachium, z usług którego tramwajów korzystałem codziennie przez okres miesiąca. Podobnie jak w Norymberdze tramwaje nie posiadały nazwy typu. Nazwa typu zaczęła się pojawiać w nowszych tramwajach.

Tramwaje konne i doczepne tramwaju parowego

Tramwaje motorowe

Tramwaje doczepne

Ciekawostki

Trolejbusy - Pierwsza linia trolejbusowa została oddana do eksploatacji 28 października 1943 roku na trasie o długości 2,7 kilometrów obsługiwaną przez dwa trolejbusy. W 1947 roku przedłużono ją o 1,3 kilometra, zakupiono kolejne dwa trolejbusy i dwie doczepy do nich. To były ostatnie zakupione trolejbusy zakupione przez Augsburg. Ostatnie trolejbusy wyjechały na trasę 17 marca 1959 roku.

S-Bahn - począwszy od 27 kwietnia 2006 roku planowane jest uruchomienie w Augsburgu sieci S-Bahnu. Z końcem 2007 roku na niektórych kolejowych liniach podmiejskich wprowadzono takt 15-minutowy przygotowując je do obsługi kolei miejskiej. Zgodnie z planem pierwsze pociągi kolei miejskiej mają już kursować w 2011 roku. Ciekawostką może być planowana linia S2, która będzie kursować do Mammendorfu, gdzie będzie można będzie się przesiąść w monachijską linię S4 S-Bahnu.

Centrum obsługi klienta - Centrum obsługi klienta augsburskiego przewoźnika mieści się na Königsplatz i jest przyozdobione plakatami przedstawiającymi historię komunikacji miejskiej w Augsburgu, a w środku oprócz sprzedaży biletów można zaopatrzyc się w ulotki przedstawiające szczegółowy przebieg tras linii tramwajowych i autobusowych.

Źródło:
Höltge Dieter, Kochems Michael “Straßen- und Stadtbahnen in Deutschland Band 10: Bayern”, EK—Verlag GmbH, Freiburg 2006
Waßner Herbert "100 Jahre Augsburger Nahverkehrfahrzeuge im Bild", Freunde der Augsburger Straßenbahn e.V., Augsburg 1998