Encyklopedia
Lilpop, Rau i Loewenstein E
dodane przez 
Karton_03
Rys historyczny
Lata dwudzieste XX wieku to nie tylko okres odbudowy odrodzonej Rzeczypospolitej, ale również gwałtownego rozwoju warszawskiej sieci tramwajowej – liczba nowych linii, jak i również pasażerów stale rosła, co wiązało się z wielkim zapotrzebowaniem na nowe pojazdy. Dostawy wagonów C, D, P7, P8, P9 i P10 z lat 1922-26 nie zaspokoiły potrzeb, więc trzeba było kontynuować zakupy taboru. Dlatego w 1928 roku złożono zamówienie w warszawskich zakładach Lilpop, Rau i Loewenstein na 10 wagonów silnikowych (oznaczonych później typem E) i 20 doczepnych (6 typu P11 i 14 typu P12).
Charakterystyka modelu
Wagon typu E pochodził z ostatniej serii wagonów o tradycyjnym wyglądzie – z drewnianym pudłem, dachem latarniowym i przeszklonymi pomostami. Do przedziału pasażerskiego prowadziły podwójne rozsuwane drzwi, jednak układ siedzeń był rozplanowany podobnie jak w typach A i B – wszystkie siedzenia były ustawione poprzecznie do kierunku jazdy. Podobnie jak w typach C i D na dachu zastosowano jedną lampę podświetlającą tarczę z numerem linii od dołu, fabrycznie zamontowane widełki na okrągłe tarcze numerowe i wbudowane górne gniazda do kabla oświetlenia dla doczep, a innym wspólnym mianownikiem z wagonami C były nastawniki produkcji Brovn-Boveri, posiadające 9 pozycji jazdy (pięć szeregowych i cztery równoległe) oraz 6 pozycji hamowania, oraz podwozie.
Eksploatacja w Warszawie
Wszystkie wagony typu E wyprodukowano w 1928 roku, a już we wrześniu przyjęto je na stan. Nadano im numery z zakresu 311, 312, 314-321 i przydzielono do nowej zajezdni na Rakowcu. Do 1939 roku nie przechodziły żadnych zmian w wyglądzie i konstrukcji.
Po II wojnie światowej udało się odbudować i uruchomić tylko trzy sztuki tego typu: 314 (odbudowany w Mostowagonie na tor normalny), 319 (odbudowany w zajezdni wolskiej na tor szeroki) oraz 321 (odbudowany w Mostowagonie na tor szeroki) – ten ostatni, z powodu przejściowych trudności przy odbudowie i uruchamianiu taboru, w latach 1946-47 służył jako wagon doczepny bez zmienionego numeru. Wszystkie z nich wycofano z eksploatacji pomiędzy grudniem 1954, a listopadem 1955 roku – wagon 319 posłużył później do zbudowania wagonu transportowego o numerze 2211, a 314 i 321 przekazano do Gorzowa Wielkopolskiego, gdzie nadano im numery 6 i 7. W nadwarciańskim grodzie służyły odpowiednio do 1958 i 1962 roku. Do dnia dzisiejszego nie zachował się żaden wagon typu E.
Źródła:
- Dariusz Walczak, Tramwaje powojennej Warszawy 1945-1975; Rybnik: wydawnictwo Eurosprinter, 2018;
- Wagony typu E; tramwar.pl [dostęp 2023-07-07]
Opracował: Antoni Stefański Karton_03