Encyklopedia

W 1957 roku do Monachium dostarczono pierwsze z 98 motorowych tramwajów typu M 4.65. Z wyglądu przypominały one swoich poprzedników typu M 3.64, jednak posiadały inne podwozie. Również dla pasażerów zastosowano wiele innowacji jak np. większa ilość poręczy do trzymania w tylnej części wagonu. Trzeba wiedzieć, że do lat 70-tych XX wieku w monachijskich tramwajach zawsze był konduktor, u którego istniała możliwość zakupu biletu. Z tego też powodu większa ilość poręczy umożliwiała lepsze trzymanie się w trakcie oczekiwania na zakup biletu. Stanowisko konduktora również zostało unowocześnione przez producenta, który wyposażył je w podwójną szybę oddzielającą go od pasażerów. Miało to na celu uniemożliwienie jej zaparowania w zimne dni. Nie tylko te ulepszenie było fabrycznie zamontowanie z myślą o zimie, gdyż tramwaj ten otrzymał mocniejsze ogrzewanie w porównaniu ze swoimi poprzednikami. Z powodu powiększenia przestrzeni dla pracy konduktora odwrócono siedzisko dla pasażera tuż za środkowymi drzwiami o 180° tak, że ten mógł widzieć konduktora. Miedzy tym siedziskiem, a środkowymi drzwiami zastosowano w górnej części szklaną ściankę. Od 25. wagonu tego typu dostarczonego do Monachium zmieniono na próbę oświetlenie wnętrza tramwaju z żarówek na jarzeniówki. Z racji tego, że ten system oświetlania tramwaju się sprawdził począwszy od 51. tramwaju M 4.65/M 4.65 i w całej następnej serii M 5.65/m 5.65 zastosowano oświetlenie jarzeniówkowe. Zmiany poczynięte w trakcie dostaw nie tylko obejmowały część pasażerską, ale również silniki, gdyż pierwsze 32 tramwaje M 4.65 zostały wyposażone w dwa silniki o mocy 75 kW, a kolejne już o mocy 100 kW.

Eksploatacja tramwajów M 4.65 w Monachium

Wprowadzenie do eksploatacji tramwajów M 4.65, jak i równoimiennych doczepnych M 4.65 umożliwiło wycofanie tramwajów typu A 1.1, A 2.2, A 3.1 i A 4.2. Zwiększyło to takt kursowania monachijskich tramwajów, oraz poprawiło komfort jazdy nimi. Tramwaje te wprowadzono do obsługi linii 1, 21, 9, 19 i 29, które były głównymi liniami łączącymi wschodnią połowę miasta z zachodnią. Na wiosnę 1966 roku rozpoczęto usuwanie stanowiska konduktora. Ostatnie tramwaje M 4.65 wyjechały do obsługi monachijskich linii tramwajowych w czerwcu 1995 roku i zostały wyparte przez nowsze R 2.2. Do naszych czasów zachowały się w Monachium tylko 2 egzemplarze jako zabytkowe: 2412 i 2448. Wiele z wagonów zostało sprzedanych do Rumunii, a niektóre prywatnym kolekcjonerom. Jeden z wagonów wraz z doczepą M 4.65 chciało zakupić również wrocławskie muzeum komunikacji. Obecnie wagon 2412 można spotkać w każdy weekend od czerwca do września jak z doczepą M 4.65 kursuje jako tramwaj zabytkowy.

Eksploatacja tramwajów M 4.65 w Bukareszcie

W kwietniu 1994 roku do Bukaresztu dostarczono pierwsze 10 sztuk tramwajów M 4.65. Po krótkich jazdach próbnych tramwaje skierowano na linie. Niestety, zły stan torowiska doprowadzał do częstych wykoleń tych trzyosiowych tramwajów, więc rozpoczęto ich przebudowę na tramwaje czteroosiowe. Pierwszym tak przebudowanym tramwajem był wagon 2495 (w Bukareszcie nie przenumerowano tramwajów z ich monachijskich numerów), w którym zamontowano dwa wózki z tramwajów V3A. Tak przebudowany tramwaj był wyższy, jednak nie wykolejał się zbyt często, więc podobne rozwiązanie zastosowano w pozostałych tramwajach M 4.65 i M 5.65. Jednoimiennych wagonów doczepnych nie przebudowano. Innymi rozwiązaniami zastosowanymi w Bukareszcie był montaż lusterka wstecznego po lewej stronie tramwaju, montaż połówkowego pantografu. Obecnie z 22 dostarczonych do rumuńskiej stolicy tramwajów M 4.65 w eksploatacji jest tylko jeden wagon. Jeden z tramwajów przebudowano na restaurację na szynach.

Tramwaj M 4.65 w Augsburgu

W 1993 roku do Augsburga wysłano tramwaj M 4.65 o numerze 2472, jednak nie po to by zasilić augsburską flotę tramwajową. Stanowił on dar dla miejscowego zoo.