Encyklopedia

Trasa: Dworzec Główny (Owocowa) — Owocowa — Nowa — Dworcowa — aleja Niepodległości (z powrotem: aleja Niepodległości — 3 Maja — Owocowa) — Brama Portowa — plac Zwycięstwa — Krzywoustego — plac Kościuszki —  aleja Piastów (z powrotem: aleja Piastów — Łokietka — Kopernika — plac Zwycięstwa) — plac Szyrockiego — Mieszka I — Południowa — Janiszewskiego — rondo Uniwersyteckie (z powrotem: rondo Uniwersyteckie — Południowa) — Cukrowa — Radomska — Południowa — rondo Hakena (z powrotem: rondo Hakena — Krygiera — Cukrowa) — Krygiera — most Pomorzan — Krygiera — most Gryfitów — Krygiera — Granitowa — plac Wolności — Metalowa — Szarego — Szlamowa — Podjuchy (z powrotem: Szlamowa — Metalowa)

Powstanie linii

Linia 61 powstała 2 czerwca 1961 roku. Początkowo kursowała na trasie z Placu Kościuszki do Klucza. 

Od 14 maja do 12 sierpnia 1962 roku w związku z zamknięciem dla ruchu kołowego Szosy Poznańskiej w kierunku Podjuch, spowodowanym remontem mostu na Regalicy, autobusy linii 61 kursowały w następujący sposób:

• Basen Kaszubski (Górniczy) - Klucz - ta część linii obsługiwana była 2 autobusami w dni powszednie i jednym w dni świąteczne;
• Plac Kościuszki - Elektrownia. Na tej trasie jeździł jeden autobus w dni powszednie i świąteczne w ciągu całego dnia.

23 lipca 1963 roku wydłużono linię od pętli „Klucz” do Autostrady, a 17 października 1969 roku ponownie ją skrócono.

W związku z remontem mostu przez Odrę w ciągu Szosy Poznańskiej w dniach 17-29 kwietnia 1971 roku autobusy linii 61 kursowały trasą linii 55.

Od stycznia 1973 do 26 października 1978 roku linia kursowała na trasie Łokietka/Pułaskiego – Klucz.  Obsługiwana była 5 autobusami w szczycie i 4 po szczycie z odpowiednią częstotliwością kursowania 17-20 minut. Co ciekawe, w szczycie autobusy ciągnęły przyczepy P01.

W kwietniu 1973 roku zlikwidowano kurs pod Operetkę (ulica Potulicka). Również pod koniec kwietnia tego roku zmieniono trasę przy końcówce od alei Piastów następował wjazd w ulicę Kordeckiego, dalej ulicą Sikorskiego i Pułaskiego, a przystanek końcowy znajdował się przy Politechnice. W tym okresie zmniejszano lub zwiększano ilość taboru w związku z wprowadzaniem rozkładu letniego czy zimowego.

W październiku 1974 roku ponownie zmieniono końcowy odcinek trasy z usytuowaniem przystanku końcowego przy ulicy Łokietka. Trasa przebiegała na tym odcinku ulicami: aleja Piastów-Langiewicza-Królowej Jadwigi-Łokietka.

Od października 1979 roku do 30 lipca 1985 roku linia 61 jeździła na trasie Plac Dziecka – Klucz.  Obsługiwana była przez 5-7 autobusów w szczycie i po szczycie.

29 listopada 1979 roku przeniesiono przerwy dla kierowców z placu Dziecka do Podjuch.

W tym czasie zwiększano ilość taboru, zwiększano/zmniejszano czas przelotu na trasie, następowały również jej częste zmiany i skracanie.

6 lipca 1977 roku zamknięto przejazd przez wydzielone torowisko tramwajowe na skrzyżowaniu alei Piastów i Łokietka. W związku z tym nastąpiła zmiana wyjazdu z przystanku końcowego przez ulicę Łokietka, Królowej Jadwigi, Narutowicza, aleją Piastów i dalej po stałej trasie.

Od 30 lipca 1985 roku do 15 stycznia 1993 roku 61 jeździła na trasie Dworzec Główny – Klucz. Przelot trasy wynosił 47–49 minut odpowiednio w szczycie i po szczycie. Linia obsługiwana była przez 7-12 autobusów odpowiednio w szczycie i po szczycie z 9-15 minutową częstotliwością kursowania w dzień powszedni. W dzień świąteczny obsługiwana była przez 5-7 autobusów odpowiednio w szczycie i po szczycie z 15-17 minutową częstotliwością kursowania.

W tym okresie na wniosek „Solidarności” zmniejszono ilość godzin pracy kierowców, zmniejszano/zwiększano ilość taboru. 12 sierpnia 1991 roku wydłużono trasę do nowej pętli na ulicy Kolumba.

15 stycznia 1993 roku ponownie wydłużono trasę linii 61 do Autostrady i na tej trasie kursowała do 3 lipca 1995 roku. Obsługiwana była przez 6-13 autobusów odpowiednio w szczycie i po szczycie z 10 i 18-20 minutową częstotliwością kursowania.

Od 8 sierpnia 1994 roku linia wyjazdówkami na Dworzec Główny kursowała przez Trasę Zamkową z powodu remontu mostu Długiego.

Warto równie wspomnieć o linii 61D tzw. „letniej”, która jeździła dwa lata z rzędu na trasie Plac Kościuszki – Podjuchy.

Po raz pierwszy uruchomiono ją w dniach 7 lipca - 29 sierpnia 1994 roku. Kursowała w godzinach 9:00–13:00 i 16:25–20:11 we wszystkie dni tygodnia. Obsługiwana była dwoma autobusami w ciągu całego dnia, z częstotliwością 36 minut.

Na tej samej trasie została również uruchomiona w dniach 3 lipca – 31 sierpnia 1995 roku w godzinach 9:00–13:00 i 17:00–20:00. Jeździła tylko w dni słoneczne i na polecenie Centrali Ruchu. Obsługiwana była również dwoma autobusami przez cały dzień z częstotliwością co 36 minut.

Począwszy od 3 lipca 1995 roku linia 61 kursowała na trasie: Dworzec Główny – Kolumba – Nabrzeże Wieleckie – Wyszyńskiego – Plac Brama Portowa – Plac Zwycięstwa – Krzywoustego – Plac Kościuszki – Aleja Piastów – Mieszka I – Cukrowa (z powrotem: Południowa) – Rondo Uniwersyteckie – Cukrowa – Radomska – Południowa – Rondo Hakena – Autostrada Poznańska – Most Świerczewskiego – Autostrada Poznańska – Most 1 Armii Wojska Polskiego – Autostrada Poznańska – Granitowa – Plac Wolności – Metalowa – Podjuchy.

Zdarzały się też utrudnienia na trasie i częste zmiany rozkładów jazdy z następujących powodów:

• 16–7 lipca 1995 roku - remont mostu Karola Świerczewskiego na Odrze;
• 22–24 lipca 1995 roku - remont mostu I Armii Wojska Polskiego na Regalicy;
• 17 lipca – 16 sierpnia 1996 roku - zamknięcie ruchu na Moście Portowym w kierunku centrum dojazd do Dworca Głównego przez Trasę Zamkową i nabrzeże Wieleckie;
• 18 lipca 1996 – 1 grudnia 1997 roku - budowa kładki z peronów na ulicy Kolumba. Przeniesienie przystanku końcowego przed budynek Dworca Głównego;
• 7 lipca 1997 – 29 października 1997 roku - remont ulicy Wyszyńskiego. Autobusy kursowały w obydwu kierunkach przez ulicę Nową;
• 19 maja 2006 - 29 sierpnia 2008 roku - budowa nowych mostów drogowych w ciągu Autostrady Poznańskiej nad rzeką Odrą i Regalicą.

Linia jest obsługiwana przez zajezdnię Dąbie.

1 października 2004 na czas roku akademickiego uruchomiono linię 61 Bis. Kursowała ona na trasie: Plac Zwycięstwa – Południowa (początkowo Cukrowa). Jej zadaniem było wspomaganie zapełnionej linii 61. 

Roboty drogowe przy naprawie nawierzchni jezdni i chodników na ulicy Łokietka, wymusiły zmianę trasy autobusów linii 61 w dniach 3 grudnia 2009 - 8 czerwca 2010 roku. Linia jeździła w kierunku Dworca Głównego ulicami Piastów – Krzywoustego – plac Zwycięstwa i dalej po stałej trasie. Czasowej likwidacji uległy przystanki zlokalizowane w ciągu ulicy Łokietka.

Prace torowe na odcinku Wyszyńskiego - Brama Portowa na wysokości alei Niepodległości w dniach 1-4 czerwca 2012 roku wymusiły zmianę trasy linii. Od ulicy Wyszyńskiego linia kursowała ulicami Niepodległości – nawrót następował na placu Żołnierza Polskiego – Niepodległości do placu Zwycięstwa i dalej po stałej trasie. W kierunku powrotnym autobusy kursowały bez zmian.

W związku z remontem przejazdu kolejowego na ulicy Cukrowej, od 7 listopada 2012 roku linia kursowała objazdem przez ulicę Południową. 14 grudnia 2012 roku linia 61 powróciła na swoją trasę.

4 maja 2016 roku czasowo zawieszono przystanek„Dworzec Główny II”dla linii 61, zlokalizowany w rejonie budynku dworca. Linia kursowała w obu kierunkach dolną jezdnią, do przystanku końcowego „Dworzec Główny” zlokalizowanego przy kładce nad torami.

1 lipca 2016 zmodyfikowano końcówkę trasy linii na odcinku od Bramy Portowej: przez al. Niepodległości, ul. 3 Maja i ul. Owocową skierowano ją do pętli „Dworzec Główny (Owocowa)”. Nawrót w kierunku pętli „Podjuchy” następuje przez ulicę Nową.

1 marca 2018 roku wprowadzono nowy rozkład jazdy linii 61, zakładający korektę czasów przejazdu oraz dostosowanie do zmian w siatce komunikacyjnej Prawobrzeża.

1 lutego 2021 roku na pętli „Dworzec Główny (Owocowa)” nastapiła zamiana peronów z linią 87 - autobusy zatrzymymywały się  na przystanku zlokalizowanym bliżej ulicy Nowej 

Od 1 listopada 2021 wprowadzono zmiany, w związku z którymi, w okresie od listopada do marca na stałe utrzymane zostały działkowe rozkłady jazdy, czyli dla okresu od kwietnia do października. Rozkłady jazdy na linii podzielono następująco:

• dni powszednie poza okresem wakacji letnich,
• dni powszednie w okresie wakacji letnich,
• soboty i dni świąteczne (rozkład całoroczny).

18 grudnia 2021 ponownie zamieniono lokalizacją przystanki na pętli „Dworzec Główny (Owocowa)” z linią 87. Od tej pory, autobusy linii 61 zatrzymują się ponownie w zatoce bliższej ulicy 3 Maja. Zmiany miały związek z zamontowaniem ładowarki dla autobusów elektrycznych (dedykowanych na linię 87) na pętli.

Z powodu ograniczeń finansowych oraz problemów kadrowych przewoźnika, 14 maja 2022 w soboty oraz niedziele i dni świąteczne wprowadzono 30-minutową częstotliwość kursowania przez cały dzień.