Encyklopedia

|Kariera tych pojazdów rozpoczęła się na poznańskich targach motoryzacyjnych w maju 1999 roku. Wówczas to Neoplan Polska zaprezentował swój najświeższy wyrób pod zupełnie nową marką, a świat ujrzał Solarisa Urbino 12. Autobus ten w prostej linii wywodził się z modelu K4016, tzw. polskiego Neoplana, czyli dość głęboko zmodernizowanego N4016td. Pomimo tego, konstrukcji nie można zarzucić wtórności: wzmocniono i usztywniono szkielet, zmniejszono wagę, przystosowano zawieszenie do dróg o zniszczonej nawierzchni, obniżono podłogę na całej długości, wprowadzono elementy odporne na wandalizm, zwiększono pojemność oraz zaprojektowano nowe wnętrze i nadwozie. Kratownica pojazdu ma modularną budowę, co umożliwiło łatwe i szybkie wprowadzenie kolejnych wersji: 9-cio (obecnie zastąpionej 10-cio), 15-to i 18-to metrowych. Zgodnie z obietnicą, nowinki szybko weszły do sprzedaży: Solaris Urbino 12 w pięć miesięcy po premierze, a od 2000 roku jego warianty pochodne. Udany debiut nowej rodziny autobusów był zarazem gwoździem do trumny przedstawicielstwa Neoplana w Polsce, bo już po niespełna dwóch latach, 1 września 2001 roku, firma zakończyła działalność, a jej miejsce na rynku zajął Solaris Bus & Coach.

Solaris Urbino 18 jest pojazdem w pełni niskopodłogowym (360 mm). W projekcie uwzględniono potrzeby osób niepełnosprawnych: za pomocą systemu ECAS można obniżyć wejście do 280 mm i dodatkowo rozłożyć rampę wjazdową w drugich drzwiach. Polskie realia przeciążeń w godzinach szczytu wymusiły zastosowanie szerokich drzwi (1350 mm), zapewniających swobodną wymianę pasażerów i wygospodarowanie kosztem kilku foteli dodatkowej przestrzeni dla osób podróżujących na stojąco. Powszechny wandalizm wymusił zastosowanie twardych, odpornych na zniszczenie siedzisk, i odpowiednie przystosowanie elementów wyposażenia. Warto zaznaczyć, że producent cechuje się dbałością o klienta i błyskawicznie reaguje na niestandardowe potrzeby, wprowadzając na żądanie: alternatywne rozmieszczenie drzwi, klimatyzacje, monitoring, leżące ułożenie silnika, klubowy układ foteli, a nawet lodówkę dla kierowcy.

W przedziale mechanicznym istnieje możliwość zamontowania jednostki napędowej DAF PE 228 C (6 cylindrów, 9,2 litra, 310 KM) lub opcyjnie do wyboru: DAF PE 265 C (6 cylindrów, 9,2 litra, 360 KM) i MAN D 2866 LOH 27 (6 cylindrów, 12 litrów, 310 KM), wszystkie spełniające wymagania normy Euro III. Do silników standardowo dedykowana jest automatyczna skrzynia biegów Voith VD8643, aczkolwiek istnieje możliwość wyboru jednej z dwóch dostępnych przekładni produkcji ZF: 5 HP 592 lub 5 HP 602 C. Przy czym warto zaznaczyć, że dla SU18 III standardem jest motor DAF 183 C EURO 3 (6 cylindrów, 9,2 litra 255 KM) i automat Voith DIWA.5. Parametry pracy najważniejszych podzespołów są zbierane za pośrednictwem magistrali CAN-Bus i obrazowane kierowcy na centralnym wyświetlaczu pulpitu VDO. Standardem w Solarisach jest EBS czyli układ elektropneumatycznego sterowania hamulców wspomaganych systemami ABS/ASR i jakże ważne dla pasażerów zabezpieczenie przed przycięciem w drzwiach.

Pojazdy Urbino z pierwszej i drugiej serii nie różnią się w sposób istotny, wręcz elastyczność, z jaką producent wprowadzał zmiany, powoduje, że na pierwszy rzut oka są prawie identyczne nawet dla osób związanych z rynkiem autobusów, a granica między generacjami łatwo się zaciera. Łagodne linie nadwozia oraz wnętrza, łuki i charakterystyczna asymetryczna przednia szyba są dziełem IFS Designatelier GmbH. Obecnie Urbino II pozostają w produkcji równolegle z zaprezentowanym we wrześniu 2004 roku trzecim wcieleniem rynkowego hitu. Zdecydowano się na ofertę równoległą ze względu na przewoźników którzy mimo wielu ulepszeń w nowych autobusach nie chcą wprowadzać nawet tak niewielkich zróżnicowań w taborze. Zewnętrznie nowa karoseria wyróżnia się: przeprojektowaną szybą oraz odważniejszymi ścianami przednią i tylną, ostrzejszymi liniami nadwozia, nadkoli i zderzaków oraz zmienionymi reflektorami.

Do lipca 2005 roku na rynek polski i europejski dostarczono łącznie 265 przegubowców, w chwili obecnej ta liczba jest oczywiście wyższa chociażby ze względu na ostatni kontrakt opiewający na 80 Urbino 18 III dla Warszawy. Pojazdy tego typu można spotkać w Czechach, na Łotwie, w Niemczech, Szwajcarii i Włoszech, natomiast w Polsce służą w kilkunastu miastach. W naszej komunikacji wersję przegubową mieliśmy okazję testować przy okazji zakupu nowego taboru przez SPPK. Na gościnne występy przyjechały wówczas autobusy: 5252 z PKA Gdynia (marzec 2003) i 1384 z MPK Poznań (maj 2003).

Wobec braku nowych przetargów, na własne Solarisy Urbino 18 czekaliśmy bardzo długo. Na przełomie 2007 i 2008 roku SPA "Klonowica" ogłosiło przetarg na cztery niskopodłogowe 18-metrowe pojazdy. Trzech oferentów (leasingodawców), którzy się zgłosili miało do zaoferowania właśnie przegubowe Solarisy. Ostatecznie oferta jednego z nich została zatwierdzona na początku lutego 2008 roku i przez następne trzy miesiące trwała produkcja pierwszych Solarisów Urbino 18 dla naszej komunikacji.

Urbino 18 w Szczecinie

Obecnie trudno wyobrazić sobie szczecińskie linie bez tych wozów. Każda z zajezdni posiada autobusy tego typu, więc nie ma żadnych problemów, aby spotkać w mieście (i nie tylko) przegubowego "jamnika".

Pierwsze pojazdy zostały przyprowadzone z fabryki w Bolechowie do zajezdni Klonowica w dniu 11 czerwca 2008 roku. Były wówczas pomalowane w nowe, budzące kontrowersje barwy, miały monitoring oraz uchylne okna. Brakowało natomiast w nich klimatyzacji. Wozy otrzymały numery z przedziału 1850-1853.

W lutym 2009 roku w zajezdni Klonowica pojawiły się kolejne nowe Urbino 18 w liczbie pięciu sztuk. Otrzymały one numery taborowe z zakresu 1950 - 1954. Co ciekawe, wozy przyjechały w towarzystwie krótszych, także pięciu Solarisów Urbino 12.

Kolejną spółką, która nabyła dla siebie Solarisy Urbino 18, była zajezdnia Dąbie. Pierwsze z tych wozów pojawiły się w zajezdni na początku 2009 roku. Wozy otrzymały w zajezdni numery od 2901 do 2908. Pojazdy jako pierwsze nowe pojazdy w szczecińskiej komunikacji posiadały klimatyzację przedziału pasażerskiego.

4 lutego 2010 roku do zajezdni Klonowica przyjechały kolejne nowe Solarisy Urbino 18. Były to pierwsze autobusy w zajezdni Klonowica, na których pokładzie autobusów znajdowała się klimatyzacja. Nowością wówczas były również siedzenia dla pasażerów w barwach pływających ogrodów i poręcze w kolorze seledynowym. Wozy otrzymały numery od 1050 do 1057.

9 marca 2010 roku w zajezdni Dąbie pojawiło się 8 kolejnych osiemnastometrowych "jamników". Podobnie, jak wozy z sąsiedniej zajezdni miały siedzenia dla pasażerów w barwach pływających ogrodów i poręcze w kolorze seledynowym. Otrzymały numery z zakresu 2051-2058.

7 i 8 września 2010 roku do tej samej zajezdni dostarczono 10 Urbino 18 wyposażonych jako pierwsze autobusy w automaty biletowe. Na pokładzie pojazdów znajdowały się również 2 wyświetlacze informacji pasażerskiej, co wówczas również było nowością. Wozom nadano numery taborowe od 2059-2068.

Do zajezdni Klonowica kilka dni później przyjechały również nowe przegubowe "solniczki". Było ich 8, a numery jakie otrzymały to 1058-1065. Podobnie jak wozy z sąsiedniej zajezdni, były one wyposażone w automaty biletowe marki Pixel.

Kolejną spółką, która nabyła Urbino 18 było SPPK. Zakupiło ono 5 sztuk przegubowych "solniczek". Były one pomalowane w szczecińskie barwy Floating Garden i otrzymały numery taborowe z zakresu 773-777.

W dniach 4-5 maja 2011 roku na teren zajezdni Klonowica dotarły kolejne nowe długie "jamniki". Były to 4 wozy 1150-1153, a w pojazdach w pojazdach zamontowane zostały elektroniczne tablice z tzw. minutowym termometrem przystankowym firmy Pixel.

W dniach 11 - 12 stycznia 2012 roku w zajezdni zajezdni Dąbie pojawiło się 7 kolejnych, fabrycznie nowych Solarisów Urbino 18. Nowością, w wozach była umieszczona na zewnątrz pojazdu kamera, która pozwala obserwować kierowcy 2, 3 i 4 drzwi oraz przyciski otwierania drzwi, które dodatkowo opisano językiem Braille'a. Nowością były także siedzenia - miękkie i wyprofilowane. Dostały numery z zakresu 2211-2217

W dniu 12 czerwca 2012 roku do zajezdni Klonowica dotarły trzy nowe "jamniki". Były to pierwsze wozy kursujące w szczecińskiej komunikacji, w których zamontowano stojak do przewozu rowerów. Otrzymały one numery od 1297 do 1299.

Przez trzy lata żadna spółka nie zakupiła do swojej floty nowych przegubowych "solniczek". W marcu 2015 roku do zajezdni Klonowica dwa Urbino 18, które jako pierwsze w spółce spełniały wymogi dotyczące spalin silnika Euro VI. Otrzymały one numery taborowe 1590 i 1591. 

W lutym 2017 roku na płycie zajezdni Dąbie pojawiły się dwa nowe Urbino 18. Były to pierwsze wozy w Szczecinie, które wyprodukowane były jako IV generacja tychże wozów. Posiadały one również ładowarki USB w przestrzeni pasażerskiej. Nadano im numery 2751 i 2752. 

Na początku września 2017 w zajezdni SPPK pojawiły się również dwa nowe Urbino 18. Były one pomalowane w polickie barwy i również posiadały silnik spełniający wymóg dotyczący spalin Euro VI. Co ciekawe, "solniczki" były wyprodukowane jeszcze jako III generacja, prawdopodobnie ze względu na wymogi zajezdni. Są to wozy 788 i 789. 

W marcu 2018 roku na terenie "Dąbia" pojawiło się dziesięć nowych przegubowych "jamników". Były wyposażone analogicznie, jak wozy kupione przez zajezdnię rok wcześniej, natomiast różnicą było zastosowanie w nich białych, LEDowych wyświetlaczy marki Pixel. Autobusy otrzymały numery od 2851 do 2860.

Ostatnia na dzień dzisiejszy dostawa Urbino 18 do Szczecina miała miejsce w zajezdni Klonowica, do której to w marcu 2019 roku dotarły trzy przegubowe "jamniki". Są wyposażone analogicznie jak ich "bracia" z Dąbia. Dostały one numery z zakresu 1997 -1999.

PKS Szczecin również posiada ponad 20 sztuk Urbino 18. Są to jednak nie nowe, a kilkunastoletnie kupione z Berlina wozy. W przeciwieństwie do szczecińskich "kolegów" mają jedynie trzy pary drzwi.