Encyklopedia

Pętlę na Krzekowie znadującą się u zbiegu ulic Żołnierskiej i Klonowica oddano do użytku w 1954 roku. Była jedną z najstarszych pętli w Szczecinie.

Od chwili powstania nie była remontowana – wykonywane były jedynie jej naprawy bieżące, aż do roku 1972, kiedy to postawiono budynek socjalny o kubaturze 242 m². W późniejszych latach w budynku mieściła się kasa biletowa i dyspozytornia. Został on zakupiony za kwotę 45.594 zł według ówczesnych cen. Postawiło go Przedsiębiorstwo Budownictwa Kolejowego ze Szczecina.

W tym samym roku unowocześniono pętlę kładąc trylinkę oraz chodnik wykonany z płyt betonowych o powierzchni 409,7 m². Zagospodarowano pozostały plac obsiewając go trawą o powierzchni 332 m². Prace te wykonywała firma – Rejonowe Przedsiębiorstwo Melioracyjne ze Szczecina. Prace zostały zakończone 30 grudnia 1972 roku.

Od tamtej pory na pętli nic szczególnego się nie działo, oprócz prac konserwacyjnych i drobnych napraw. W sierpniu 2009 roku Tramwaje Szczecińskie sp. z o.o. ogłosiły przetarg na modernizację między innymi wydzielonych torowisk w ulicy Żołnierskiej na odcinku od ulicy Somossiery do pętli „Krzekowo” wraz z samą pętlą. 

Plac budowy przekazano 24 listopada 2009 roku. Modernizacja obejmowała ponad 1400 metrów torowiska przy ul. Żołnierskiej, pętlę „Krzekowo” (dwa rozjazdy i ok. pół kilometra torów). Przy pracach remontowych nastąpiła również wymiana torowisk, sieci, słupów trakcyjnych, oświetlenia i modernizacja przystanków. Koszt wynosił ok. 18,7 mln zł.

W związku z tym, od 25 listopada 2009 roku nastąpiło wstrzymanie ruchu tramwajowego od skrzyżowania Bohaterów Warszawy/Mickiewicza do pętli.

Na czas remontu została uruchomiona zastępcza autobusowa linia 807, która jeździła na trasie: Bohaterów Warszawy - Krzekowo.

2 kwietnia 2010 roku w związku z zakończeniem prac remontowych na pętli, tramwaje linii 5 i 7 oraz autobusy linii 60, 74, 75, 521, 529 i 531 wróciły na swoje normalnie obowiązujące trasy.

Na wniosek studentów, w dni powszednie od września do czerwca - począwszy od 12 maja 2014 do pętli na stałe dojeżdżała tramwajowa linia 4.

Do końca eksploatacji pętli na Krzekowie swój przystanek końcowy miały:

• linia 5 kierunek: Stocznia Szczecińska,
• linia 7 kierunek: Turkusowa,
• linia 75 kierunek: Dworzec Główny (w dni powszednie w godzinach szczytu),
• linia 525 kierunek: Zajezdnia Golęcin,
• linia 527 kierunek: Dworzec Główny,
• linia 529 kierunek: Plac Rodła,
• linia 531 kierunek: Osiedle Bukowe

Pętla podzielona były na dwa perony autobusowe - jeden z nich użytkowany był jako przystanek przelotowy w obu kierunkach przez linie 222, 225, 227 i 535, zaś drugi z peronów - bliżej pętli tramwajowej - był przystankiem końcowym linii 75 i nocnych 525, 527, 529 i 531.

Przy skrzyżowaniu ulic Żołnierskiej i Klonowica zlokalizowany był przystanek linii 60 w kierunku pętli „Cukrowa”, a w ciągu ulicy Klonowica tej samej linii w kierunku przeciwnym.

Tramwaje dojeżdżające do pętli „Krzekowo” wysadzały pasażerów na przystanku dla wysiadających - przed skrzyżowaniem ulic Żołnierskiej i Klonowica. Następnie, wagony jako przejazd techniczny kierowały się na jeden z dwóch torów okalających pętlę, gdzie do godziny odjazdu odbywały postój. W kierunku centrum, tramwaje podjeżdzały na przystanek dla wsiadających znajdujący się na jednym torze nieopodal peronów autobusowych.

Peron tramwajowy dla wsiadających wyposażony był w przeszkolną wiatę pasażerską, zaś autobusowy peron przelotowy w dwie drewniane ławki dla oczekujących. Pozostałe przystanki nie posiadały nic oprócz słupków przystankowych.

7 czerwca 2016 roku rozpoczęto budowę ronda w rejonie skrzyżowania ulic Mickiewicza, Żołnierska, Wernyhory i Reduty Ordona. Na odcinku od przystanku „Wernyhory” do przystanku „Brzozowskiego” ruch tramwajów obywał się wahadłowo, jednym torem według obowiązujących rozkładów jazdy. Na czas przebudowy trasy autobusów nie uległy zmianie.

Podstawowym założeniem dla tej inwestycji była poprawa bezpieczeństwa. Na inwestycje uzyskano dofinansowanie ok. 3 mln zł. z Ministerstwa Rozwoju w ramach Programu rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016-2019. Połączenie kilku ulic o dużym natężeniu ruchu i skomplikowany układ drogowy powodował, że w tym rejonie dochodziło do kilkudziesięciu wypadków rocznie.

Na skrzyżowaniu ulic Mickiewicza i Żołnierskiej zbudowano rondo o średnicy 22 m z jezdnią dwupasmową o szerokości 10 m. Natomiast u zbiegu ulic Mickiewicza i Czorsztyńskiej zamontowano sygnalizację świetlną. Poprawił się także komfort i bezpieczeństwo pasażerów i pieszych. Przebudowane zostały chodniki oraz perony przystankowe (w tym przystanki autobusowo-tramwajowe).

Inwestycja obejmowała także przebudowę torowiska tramwajowego wzdłuż ulic Żołnierskiej i Mickiewicza, na odcinku od Somosierry do przejścia dla pieszych przed skrzyżowaniem z Brzozowskiego, co wpisywało się w systematyczne wymiany i przebudowy torowisk tramwajowych w mieście.

Finał prac przy przebudowie skrzyżowania nastąpił 21 października 2016, wtedy również na swoje trasy powróciły linie autobusowe.

Tramwaje Szczecińskie ogłosiły przetarg 17 kwietnia 2018 roku na przebudowę torowiska wraz z siecią trakcyjną w ciągu ulicy Mickiewicza na odcinku od ulicy Brzozowskiego do mostu Akademickiego, w ramach programu „Przebudowa torowisk tramwajowych w Szczecinie - etap II”. Realizacja zadania miała być dofinansowana ze środków UE.

Po analizach władze miasta doszły do wniosku, że nie posiadało wystarczających środków na sfinansowanie inwestycji i plany przebudowy torowiska i trakcji w ciągu ulicy Mickiewicza zostały odłożone na półkę.

1 maja 2022 roku w gminie Dobra uruchomiono nową siatkę połączeń wraz ze zmianą numeracji. W związku z tym, linie 74 i 105 (wówczas przejeżdżające przez pętlę na Krzekowie) zostały zastąpione przez linie 222, 225 oraz 227.

Pętla „Krzekowo” do rozbiórki

W grudniu 2022 roku wybrano wykonawcę rozbudowy części torowej i drogowej ulicy Szafera.

W ramach zadania wybudowano nowe torowisko tramwajowe na odcinku od ronda Żołnierzy Polskich Misji Pokojowych ONZ do ulicy Sosabowskiego, które zostało połączone z dotychczasowym torowiskiem biegnącym wzdłuż ulicy Żołnierskiej.

Na trasie powstały trzy zintegrowane przystanki tramwajowo-autobusowe, dwie zatoki dla autobusów oraz jeden przystanek tramwajowy, a także dwukierunkowa droga dwupasmowa wraz z chodnikami i ścieżkami rowerowymi. Przebudowie uległo również skrzyżowanie ulic Żołnierskiej i Klonowica. 

W związku z tym pętla „Krzekowo” uległa likwidacji, a po zbudowaniu nowego odcinka trasy tramwajowej obsługę linii tramwajowych przejęła pętla „Osiedle Zawadzkiego”.

Wygaszanie pętli na Krzekowie zapoczątkowano zamknięciem kasy biletowej w dniu 24 lipca 2023 roku. Tydzień później, 29 lipca wyłączono z eksploatacji liniowej samą pętlę. Na przełomie lipca i sierpnia 2023 rozpoczęto demontaż torowiska i infrastruktury w obrębie pętli, a także zlikwidowano peron tramwajowy i perony autobusowe.

3 sierpnia 2023 roku o godzinie 12 rozpoczęto wyburzanie budynku socjalnego (wybudowanego w 1972 roku).

Od 29 lipca 2023, w związku z brakiem wjazdu na pętlę, dotychczasowe przystanki przelotowe „Krzekowo” tymczasowo zmieniły swoją lokalizację:

• słupek w kierunku ulicy Klonowica dla linii 222, 225, 227, 527 oraz 535 przeniesiono na ulicę Klonowica za skrzyżowaniem z ulicą Jana Brzechwy,
• słupek w kierunku Bezrzecza dla linii 222, 227 i 527 zlokalizowano przed skrzyżowaniem z ulicą Jana Brzechwy,
• słupek w kierunku Dobrej dla linii 225 i 535 umiejscowiono na ulicy Żołnierskiej przed skrzyżowaniem z ulicą Klonowica (dotychczasowy słupek linii 60).

Nowa rola po przebudowie

29 czerwca 2024 roku udostępniono dla ruchu tramwajowego odcinek od ulicy Żołnierskiej przez nowo wybudowaną ulicę Sosabowskiego do pętli „Osiedle Zawadzkiego”. Tego dnia na nową trasę skierowano tramwaje linii 5 i 7. Nowe przystanki przelotowe „Krzekowo” zlokalizowane na torowisku tramwajowym początkowo nie były obsługiwane.

Po pełnym oddaniu do użytku układu drogowego powstałego wraz z budową ulicy Sosabowskiego, 1 marca 2025 roku uruchomiono wspólne tramwajowo-autobusowe przystanki „Krzekowo” zlokalizowane na torowisku tramwajowym, zatrzymanie w obu kierunkach rozpoczęły na nich linie 5, 7, 60, 222, 225, 227, 527 oraz 535.

Przystanki tymczasowe zlokalizowane w ciągu ulicy Klonowica przy skrzyżowaniu z ulicą Jana Brzechwy uległy likwidacji. Dla wariantowych kursów linii 527 realizowanych do przystanku „Klonowica Zajezdnia” przez ulicę Żołnierską utrzymano funkcjonowanie słupka w ciągu ulicy Żołnierskiej przed skrzyżowaniem z ulicą Klonowica.