Encyklopedia

Trasa: Osiedle Słoneczne — Przelotowa — Jasna — Struga — Hangarowa — most Pionierów Miasta Szczecina — Gdańska — Estakada Pomorska — Gdańska — most Portowy — Energetyków — most Długi — Wyszyńskiego — plac Brama Portowa — aleja Niepodległości — plac Żołnierza Polskiego — aleja Wyzwolenia — plac Rodła — Piłsudskiego — Matejki — Gontyny — Sczanieckiej — 1 Maja — Nocznickiego — Stalmacha — Druckiego-Lubeckiego — Ludowa (z powrotem: Ludowa — Blizińskiego — Druckiego-Lubeckiego)

Historia

Po nalotach alianckich komunikacja autobusowa w Szczecinie przestała istnieć. Wszystkie autobusy zostały zniszczone albo wywiezione do Niemiec na początku 1945 roku.

4 kwietnia 1947 roku na trasy wyjechały autobusy marki „Büssing”, co pozwoliło na otwarcie pierwszej linii autobusowej w powojennym Szczecinie. Autobus kursował wtedy od placu Kościuszki przez ulice Sikorskiego – Ku Słońcu – Dworską – Krakowską do kościoła na Gumieńcach. Linię oznaczono literą A.

9 grudnia 1948 roku przedłużono linię 8 do Ku Słońcu, co wymusiło skrócenie „autobusu gumienieckiego” do domów akademickich przy ulicy Ku Słońcu. Trzy lata później linia została zlikwidowana.

W 1954 roku ponownie uruchomiono linię A, która kursowała w szczycie na trasie Wszystkich Świętych – Osowo (Osów). Rok później zniknęły oznaczenia literowe, a linię A zastąpiono linią 51.

W czerwcu 1974 roku eksperymentalnie uruchomiono pospieszną linię autobusową A na trasie plac Lotników - Dąbie Osiedle. Po dwóch miesiącach, w sierpniu z powodu małego zainteresowania pasażerów linia została zlikwidowana.

WPKM Szczecin uruchomił na okres wizyty papieża w dniach 10-11 czerwca 1987 roku 3 linie autobusowe specjalne pospieszne, w tym linię A na trasie: Autostrada (Kijewo) – Autostrada – Morwowa – Radosna – Granitowa – Szosa Poznańska – Południowa – Mieszka I – al. Piastów – Krzywoustego – Bohaterów Warszawy.

Współczesna wersja linii

Reaktywacja linii A nastąpiła 1 marca 1991 roku na trasie: Osiedle Bukowe - Studzienna.

Ciekawostką było wprowadzenie testowych kart magnetycznych. W tym celu w kilku autobusach obsługującą linię zamontowano elektroniczne kasowniki i pasażerowie mogli testować przez kilka miesięcy nowy rodzaj biletów.

W roku 1993 przeprowadzono statystykę przewozów pasażerskich i odnotowano duży wzrost natężenia pasażerów na linii. Została wprowadzona częstotliwość kursowania w szczycie co 10 minut, a poza szczytem co 20 minut.

Kolejną zmianą trasy był remont mostu Długiego w czerwcu 2000 roku, wówczas na czas remontu linię skierowano objazdem na Trasę Zamkową. 23 października remont został zakończony i linia powróciła na swoją stałą trasę.

12 lipca 2003 roku linia skróciła swoją trasę przez nowo wybudowany most Pionierów Miasta Szczecina. Czas przejazdu z przystanku „Basen Górniczy” do przystanku „Jasna Osiedle” skrócił się o połowę.

Linia obsługiwana była w dni powszednie przez dwie zajezdnie: Klonowica i Dąbie (łącznie osiem brygad przegubowych) - 3 brygady obsługiwał SPAK, a 5 brygad SPAD, natomiast w dni świąteczne tabor wystawiała na nią tylko zajezdnia Dąbie.

Z powodu remontu ulicy Przelotowej i jednoczesnym przekwalifikowaniem jej na ulicę jednokierunkową, w okresie od 1 października do 22 grudnia 2010 roku linia w kierunku osiedla Bukowego kursowała objazdem ulicami Przelotową – Lnianą – Pszenną do Chłopskiej i dalej po stałej strasie do pętli „Osiedle Bukowe”. Na czas objazdu linia zatrzymywała się na tymczasowym przystanku zlokalizowanym na ulicy Chłopskiej.

W związku z asfaltowaniem zachodniej jezdni alei Wyzwolenia i alei Niepodległości (na odcinku od ulicy Małopolskiej do Bramy Portowej), w dniach 10-11 września 2011 roku autobusy linii A w kierunku pętli „Osiedle Bukowe” jeździły tymczasową trasą przez Piłsudskiego – Matejki – plac Hołdu Pruskiego – Farną i Sołtysią do przystanku „Wyszyńskiego”, gdzie włączały się na stałą trasę. Zawieszono wówczas dla linii przystanki „Plac Rodła LOT” i „Brama Portowa”, zaś w zamian uruchomiono dodatkowy przystanek „Plac Hołdu Pruskiego” zlokalizowany w zatoce między ulicami Mariacką i Farną.

Od 20 sierpnia 2012 roku przystanek „Wyszyńskiego” w kierunku Bramy Portowej zlokalizowano na torowisku tramwajowym w ciągu ulicy Wyszyńskiego i od tatmej pory jest przystankiem wspólnym dla linii tramwajowych oraz linii autobusowych pospiesznych. Przejazd autobusów pospiesznych na odcinku Most Długi – Wyszyńskiego – Brama Portowa odbywa się bus pasem po torowisku – zjazd na jezdnię w ciągu Brama Portowa - Niepodległości. Jednocześnie uległ likwidacji przystanek dla tych linii autobusowych w zatoce autobusowej.

Wykrycie niewybuchu z czasów II wojny światowej w Odrze w pobliżu Urzędu Celnego, 30 czerwca 2013 roku wymusiło operację usunięcia znaleziska. Wiązało się to z koniecznością ewakuacji mieszkańców i wprowadzeniem zmian w organizacji ruchu i funkcjonowaniu komunikacji miejskiej w godzinach 9:00-15:00. Na czas prowadzenia akcji wydobycia niewybuchu wyznaczone zostały strefy ewakuacji mieszkańców wraz z miejscem zbiórki osób ewakuowanych i strefę wyłączoną z ruchu. Linia A została skierowana objazdem od Bramy Portowej przez ulicę Krzywoustego – Mieszka I – Autostradą Poznańską (Krygiera) i Gryfińską. Przejazd w kierunku centrum Szczecina odbywał się tą samą trasą. Na trasie objazdowej linii obowiązywały bilety jak na liniach zwykłych.

Awaria wodociągowa na ulicy Żelaznej w dniach 22 lipca - 2 sierpnia 2013 roku wymusiła zmianę trasy autobusów linii A. Pojazdy nie dojeżdżały do pętli „Studzienna”. Przystankiem końcowym był przystanek „Studzienna II” (obecnie „Żelazna”).

2 stycznia 2014 roku w związku z poprowadzeniem kilka dni później przez ulicę Robotniczą linii 58 i 59, nieznacznie ograniczono częstotliwość linii A. Tego dnia rozpoczęła ona także obsługę przystanku „Matejki” w obu kierunkach.

1 sierpnia 2014 roku skrócono trasę linii A do relacji Osiedle Bukowe - Plac Rodła. Wówczas jej jedynym operatorem stała się zajezdnia Dąbie.

Miesiąc później - po zakończeniu wakacji letnich - 1 września 2014 ponownie zmieniono sposób funkcjonowania linii. Podzielono ją na dwie: 

• linię A kursującą wyłącznie w dni powszednie w godzinach szczytu co 24 minuty, na trasie Osiedle Bukowe - Police Osiedle Chemik (w zamian za linię F),
• linię A Bis w skróconej relacji Osiedle Bukowe - Plac Rodła kursującą w dni robocze w godzinach szczytu co 24 minuty (na przemian z kursami z/do Polic), a w pozostałym okresie i dni tak jak dotychczas.

Linia w tej formie obsługiwana była taborem MEGA, w dni powszednie przez 8 brygad (wszystkie niskopodłogowe oprócz brygady 3).

Za obsługę brygad 1-5 odpowiadała zajezdnia Dąbie, zaś na brygady 6-8 swój tabor wystawiało SPPK Police.

Trasa linii A przedstawiała się wówczas następująco: Osiedle Bukowe – Kolorowych Domów – rondo Reagana – Chłopska – Handlowa – Przelotowa – Jasna – Struga – Hangarowa – Eskadrowa – most Pionierów Miasta Szczecina – Gdańska – Estakada Pomorska – Gdańska – most Portowy – Energetyków – most Długi – Wyszyńskiego – plac Brama Portowa – aleja Niepodległości (plac Hołdu Pruskiego – Matejki/aleja Wyzwolenia) – plac Rodła – aleja Wyzwolenia – Matejki – Gontyny – Sczanieckiej – Wilcza – Obotrycka – Bogumińska – Pokoju – Szosa Polska – Przęsocin: Szczecińska – Szczecin: Przęsocińska – Police: Asfaltowa – Piłsudskiego – rondo Pionierów Polic – Piłsudskiego – Wyszyńskiego – rondo Majdańskiego – Wyszyńskiego – Police Osiedle Chemik.

Przystanek „Plac Rodła” w kierunku Polic zlokalizowany był na peronie linii 107, zaś przystanek końcowy linii A Bis oraz przelotowy linii A w kierunku pętli „Osiedle Bukowe” w zatoce przed skrzyżowaniem z ulicą Matejki (przy budynku PZU).

10 listopada 2014 w obydwu kierunkach uruchomiono dla linii przystanki „Zagórskiego nż” oraz „Kolonistów nż”.

Z powodu trwającego remontu torowiska w ciągu ulic Energetyków i Gdańskiej oraz tworzących się przez to korków, linia na wydłużonej trasie odnotowywała bardzo poważne opóźnienia. Taki stan rzeczy utrzymywał się do 2 marca 2015 roku, kiedy po protestach mieszkańców oraz władz Polic zdecydowano się na powrót do poprzedniej relacji linii, czyli Osiedle Bukowe - Plac Rodła. Przystanek końcowy na placu Rodła zlokalizowany został w alei Wyzwolenia pomiędzy skrzyżowaniami z ulicami Małopolską i Mazowiecką. Jednocześnie przywrócono kursowanie linii F na trasie Plac Rodła - Police Osiedle Chemik, do obsługi której skierowane zostały autobusy SPPK. Tym samym zakończył się okres regularnej obsługi Prawobrzeża przez autobusy z zajezdni w Policach oraz obsługi Polic przez autobusy z zajezdni Dąbie.

W ramach organizacji transportu z okazji imprezy Międzynarodowego Festiwalu Ogni Sztucznych Pyromagic linia A, od 2015 roku wykonywała wykonywała dodatkowe, nocne kursy z częstotliwością co 15-20 minut.

•  kursy z Placu Rodła: 23:27, 23:42, 23:55, 0:11, 0:26, 0:39, 0:55,
•  kursy z Wyszyńskiego: 23:33, 23:48, 0:01, 0:17, 0:32, 0:45, 1:01.

W okresie zawieszania funkcjonowania linii tramwajowych w kierunku prawobrzeża, linia A obsługiwała wszystkie przystanki na trasie do Basenu Górniczego, jak również obowiązywała na niej taryfa jak dla linii zwykłych.

Inwestycja prowadzona w okresie od sierpnia do grudnia 2016 roku w ciągu alei Wyzwolenia wymuszała etapowanie i częste zmiany w lokalizacji przystanków linii A. W przypadkach dużego nasilenia ruchu w alei Wyzwolenia pomiędzy placem Rodła a placem Żołnierza Polskiego zezwalano na kursowanie autobusów przez ulicę Piłsudskiego, Matejki, plac Żołnierza Polskiego, Niepodległości.

9 lipca 2017 roku z okazji imprezy ,,Triathlon Szczecin 2017’’ wymuszono zmiany w kursowaniu linii A, która w godzinach 8:00 - 15:00 w kierunku prawobrzeża, od przystanku plac Rodła jechała Trasą Zamkową i dalej Gdańską z pominięciem przystanków ,,Brama Portowa’’ i ,,Wyszyńskiego’’. Przystanek dla autobusów jadących w kierunku Os. Bukowego zlokalizowany został w zatoce na wysokości pętli.

4 sierpnia 2017 roku Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego wydał ogólnikowy komunikat o ograniczeniu kursowania linii A od 1 września 2017.

Po protestach, 23 sierpnia 2017 roku wycofano się z decyzji w sprawie zmniejszenia częstotliwości kursowania linii pospiesznych A i B oraz zawieszenia linii wspomagających D i E.

29 stycznia 2018 roku w związku z otwarciem autobusowej części pętli „Turkusowa” i jednoczesną reorganizacją siatki linii kursujących po prawobrzeżu, linia A otrzymała nowy rozkład jazdy.

1 września 2018 roku uruchomiono dla linii przystanki „Hangarowa nż” w obu kierunkach.

2 września 2019 roku na linii A wprowadzono nowy rozkład jazdy ze skorygowanymi czasami przejazdu. W niedziele i dni świąteczne kursy wykonywano z częstotliwością co 20 minut w godzinach 13–18 i co 30 minut w pozostałym okresie. W pozostałe dni częstotliwość kursowania nie uległa zmianie. We wszystkie dni tygodnia zlikwidowano kurs o godzinie 23:13 z pętli „Plac Rodła”. Pasażerowie mogli w zamian korzystać z autobusu linii nocnej 531 odjeżdżającego z przystanku „Plac Rodła” o godz. 23:22.

1 stycznia 2020 roku ograniczono częstotliwość kursowania linii w dni powszednie: w okresie międzyszczytowym oraz w godzinach 17–20 autobusy kursowały co 20 minut, a po godzinie 20:00 co 30 minut. W pozostałym okresie częstotliwość kursowania nie uległa zmianie. Wprowadzono również korektę czasów przejazdu we wszystkie dni tygodnia. 

Z powodu kolejnego etapu prac torowych i zamknięcia przejazdu przez aleję Wyzwolenia na odcinku do placu Rodła, w okresie od 29 maja do 23 lipca 2021 roku autobusy linii A w kierunku placu Rodła od przystanku „Brama Portowa” kursowały objazdem przez plac Żołnierza Polskiego – plac Hołdu Pruskiego i ulicę Matejki do przystanku końcowego „Plac Rodła” zlokalizowanego w ciągu ulicy Piłsudskiego przy wejściu do hotelu „Radisson Blu” (dotychczasowy peron linii G). W drodze powrotnej trasa przejazdu nie uległa zmianie.

22 lipca 2021 roku linia A wykonała nietypowy kurs na swojej trasie z powodu zakończenia meczu Pogoń Szczecin – NK Osijek z Chorwacji. Autobus pojechał na trasie Witkiewicza (przystanek „Świętego Jana Bosko” w kierunku Zakładów Piekarniczych) – Santocka – 26 Kwietnia – Krzywoustego – Wyszyńskiego i dalej zgodnie z przebiegiem linii A do Osiedla Bukowego. Na trasie obowiązywały wszystkie przystanki linii 75, a od Wyszyńskiego przystanki dla linii A.

Dla dodatkowych autobusów wszystkie przystanki były przystankami na żądanie. W przypadku wcześniejszego dojazdu autobusów pod stadion postój mógł odbywać się wyłącznie na ulicy Twardowskiego (odcinek pomiędzy Mickiewicza a Witkiewicza). Wjazd tylko od strony Mickiewicza.

Od 24 lipca 2021 roku z powodu kolejnego etapu przebudowy torowisk w rejonie placu Żołnierza Polskiego i Matejki, wprowadzono kolejne zmiany w kursowaniu linii. Linia A zawracała w rejonie placu Rodła od przystanku „Brama Portowa” przez aleję Niepodległości – aleję Wyzwolenia –  Piłsudskiego – Matejki – plac Hołdu Pruskiego – plac Żołnierza Polskiego i al. Niepodległości do przystanku „Brama Portowa”. Przystanek krańcowy „Plac Rodła” zlokalizowano w ciągu al. Wyzwolenia na odcinku pomiędzy ulicami Małopolską i Mazowiecką (nr 11532). Nie był w tym czasie obsługiwany przystanek „Plac Rodła” zlokalizowany w ciągu alei Wyzwolenia za placem Rodła w kierunku Bramy Portowej.

Linia została zawieszona do odwołania od 9 października 2021 w związku z utrudnieniami w ruchu drogowym pomiędzy prawo- a lewobrzeżem i dużymi opóźnieniami w kursowaniu linii autobusowych, a także brakami wśród kierowców.

W czerwcu 2022 roku w budżecie miasta przegłosowano zmianę przyznającą dodatkowe środki na komunikację miejską w Szczecinie, które według medialnych doniesień miały posłużyć przywróceniu linii A do siatki połączeń od września 2022 roku. Był to błędny przekaz medialny, gdyż w rzeczywistości dodatkowe środki miały zapewnić pokrycie wzrastających kosztów paliwa oraz kosztów bieżących Tramwajów Szczecińskich. W przegłosowanej zmianie nie było dodatkowych środków na przywrócenie linii A. Pomimo deklaracji radnych i prezydenta za odwieszeniem „A”, największą przeszkodą okazała się słaba sytuacja kadrowa we wszystkich spółkach przewozowych oraz brak dostępnych środków na ponowne uruchomienie linii.

Powrót w nowej odsłonie

Pod koniec kwietnia 2024 roku Prezydent Szczecina Piotr Krzystek na swoim Facebooku zapowiedział przywrócenie kursowania linii A w nowej relacji: Osiedle Słoneczne – Jasna – Basen Górniczy – plac Rodła – Gontyny – 1 Maja – Lubeckiego – Ludowa. Nowy odcinek trasy wytyczono w celu zapewnienia dodatkowej obsługi nowego zakładu przemysłowego na Ostrowie Grabowskim i parku wodnego „Fabryka Wody” przy ulicy 1 Maja.

1 lipca 2024 roku autobusy linii A powróciły na ulice Szczecina. Do jej obsługi skierowano pojazdy z SPA Dąbie i PKS Szczecin. Częstotliwość w dni powszednie w szczycie wynosi 20 minut, a w pozostałym okresie oraz w soboty i dni świąteczne przez cały dzień 30 minut. (patrz: Uruchomienie linii A)

W dni powszednie na linii kursuje 5 brygad - trzy z zajezdni Dąbie i dwie z PKS Szczecin. W pozostałe dni na trasie pojawiają się 3 brygady - dwie z SPA Dąbie i jedna z PKS Szczecin.

Na pętli „Ludowa” linia zajęła peron zewnętrzny. Ponadto na osiedlu Słonecznym obowiązuje podwójne zatrzymanie - na przystanku w ciągu ulicy Przelotowej oraz na skrajnym lewym peronie pętli (przystanek końcowy).